Endodoncja czyli leczenie kanałowe zębów.

• Wstęp

  Obecnie rozwój stomatologii idzie w kierunku jak największej oszczędności tkanek zęba. Idą za tym także wymagania pacjentów ukierunkowane bardziej na zachowanie zębów aniżeli na ich usuwanie i zastępowanie uzupełnieniami protetycznymi. Szanse uratowania zęba, którego miazga została chorobowo zmieniona przez drobnoustroje i ich toksyny daje nam endodoncja.

• Na czym polega leczenie kanałowe zęba?

  Endodoncja jest dziedziną stomatologii zachowawczej zajmującą się leczeniem kanałowym zębów. W dużym uproszczeniu leczenie kanałowe polega na usunięciu zainfekowanej lub martwej miazgi z komory i kanałów korzeniowych zęba poprzez mechaniczne i chemiczne opracowanie kanałów korzeniowych a następnie ich wypełnienie materiałami chemicznie obojętnymi, nie drażniącymi okolicy przylegającej do wierzchołka korzenia.

• Co to jest mechaniczne opracowanie kanałów?

  Mechaniczne opracowanie kanałów korzeniowych jest jednym z najważniejszych etapów leczenia endodontycznego. Celem naszych działań jest usuniecie zmienionej zapalnie miazgi, czy też miazgi w stanie rozpadu zgorzelinowego, ale także prawidłowe ukształtowanie kanału umożliwiające jego szczelne wypełnienie. Wszystkie zabiegi podczas leczenia endodontycznego powinny być przeprowadzone w pełnej izolacji od dostępu śliny, aby skutek leczenia był efektywny i długotrwały. W tym celu lekarz stosuje koferdam.

  Na zdjęciu obraz dna komory i widoczne opracowane kanały (górnej szóstki). Obok zdjęcie wypełnienia

  termoplastyczną gutaperką i kontrolne zdjęcie po zabiegu.

• Jakimi narzędziami posługuje się endodonta?

  W trakcie leczenia kanałów korzeniowych dentysta wykorzystuje szereg narzędzi, zwanych narzędziami kanałowymi. Ogólnie można podzielić je na:

  – narzędzia do usuwania miazgi z kanałów (tzw. miazgociągi) – obecnie rzadko stosowane),

  – narzędzia do opracowywania kanałów korzeniowych (poszerzacze i pilniki, wiertła Glidden Gates a obecnie coraz częściej narzędzia rotacyjne ze stopu niklowo-tytanowego),

  – narzędzia do wprowadzania materiałów do kanałów (igły Lentulo, rozpychacze).

  Narzędzia endodontyczne

  Podczas opracowywania kanałów korzeniowych stosuje się także środki chemiczne, które służą do płukania kanałów i poprawiają efekt leczenia. Do środków płuczących zaliczamy: podchloryn sodu, wodę utlenioną, EDTA, chlorheksydynę, sól fizjologiczną, alkohol i wiele innych.

• Jak przebiega typowe leczenie kanałowe zęba?

  W zależności od rozpoznania lekarz wybiera odpowiednią metodę leczenia kanałowego. Jednak w dużym uproszczeniu, dla ogólnego zrozumienia aspektu leczenia kanałowego, przebieg leczenia wygląda następująco:

  1. Otwarcie komory zęba i usunięcie martwej lub żywej miazgi (żywą usuwa się w znieczuleniu miejscowym).

  2. Opracowanie kanału lub kanałów korzeniowych przy użyciu narzędzi kanałowych z obfitym płukaniem kanałów środkami odkażającymi, zmniejszającymi napiecie powierzchniowe i chelatującymi.

  W trakcie opracowywania kanałów korzeniowych następuje całkowite usunięcie miazgi kanałowej z kanału korzeniowego oraz toksyn bakteryjnych z kanalików zębinowych, dzięki czemu poszerzony kanał staje się odpowiednio przygotowany do wypełnienia.

  3. Osuszenie kanałów.

  4. Wypełnienie kanałów materiałami chemicznie obojętnymi.

  Czynność ta ma na celu szczelne zamknięcie światła kanału na całej długości do otworu fizjologicznego, aby uniemożliwić przenikanie bakterii z jamy zęba do tkanek okołowierzchołkowych.

  Najpopularniejszym materiałem do wypełniania kanałów korzeniowych na stałe jest gutaperka. Stosowana od blisko 100 lat, mimo wielu nowych materiałów, jest najlepszym wypełniaczem kanałów, który daje doskonałe efekty lecznicze zwłaszcza jeśli jest kondensowana termicznie.

  5. Odbudowa zęba.

  Przednie zęby po leczeniu kanałowym, jeśli nie są bardzo zniszczone nie wymagają skomplikowanej odbudowy.

  W większości przypadków wystarcza wypełnienie za pomocą materiału kompozycyjnego. Oczywiście do rozważenia pozostaje wykonanie licówki lub korony, lecz nie jest bezwzględnie konieczne. Zupełnie inaczej ma się rzecz w okolicy zębów tylnych – zwłaszcza trzonowych. Tam ryzyko złamania zęba leczonego kanałowo, a zaaopatrzonego wyłącznie wypełnieniem ubytku wynosi aż 52%. Należy te zęby pokryć koronami protetycznymi, aby ryzyko złamania obniżyć do 2%.