Zmęczony i zestresowany dentysta

Odwiedzając dentystę myślimy przede wszystkim o tym, aby uwolnił nas od bólu i cierpienia. Pragniemy, aby nam pomógł i skutecznie wyleczył – najlepiej tak, abyśmy nic przy tym nie czuli. Chcemy być traktowani szczególnie, jak ktoś wyjątkowy, oczekujemy pełnej dyspozycyjności i zaangażowania. Z jednej strony wymagamy profesjonalizmu, fachowości, kompetencji, z drugiej – autentycznej troski, współczucia i życzliwości.

Zmęczenie, wypalenie zawodowe, nerwica, depresja…
Mało jest na świecie profesji, które byłyby związane z tak dużymi oczekiwaniami społecznymi, jak zawód stomatologa. Oczekiwania te dotyczą zarówno umiejętności zawodowych lekarza, jak i jego zdolności interpersonalnych.

Być może tym należy tłumaczyć fakt, iż największy wskaźnik samobójstw wśród wszystkich pracowników służby zdrowia (włączając w to onkologów i pracowników hospicjów) dotyczy właśnie lekarzy dentystów.

Z badań amerykańskich psychologów wynika, że profesja ta wiąże się z wieloma stresującymi sytuacjami. Większość z nich ma bardzo negatywny wpływ na psychikę, zwłaszcza jeśli dochodzi do ich kumulacji. Listę stesorów związanych z zawodem dentysty otwiera chroniczne przemęczenie związane z dużą liczbą przepracowanych godzin; w dalszej kolejności są to: presja czasu, lęk przed niezadowoleniem pacjenta i przed popełnieniem poważnego błędu, problemy związane z zarządzaniem placówką medyczną, brak ciszy, monotonia i rutyna wykonywanych czynności, kłopoty zdrowotne wynikające ze specyfiki uprawianego zawodu (problemy z kręgosłupem i stawami), wreszcie – nieprzyjazne otoczenie gospodarcze (bezsensowne przepisy, liczne instytucje kontrolujące).

– Dlaczego dentyści na całym świecie tak często popełniają samobójstwo? – pyta retorycznie Zbyszek Leszczyc-Sumiński, stomatolog z Poznania. – Pomyśl, wykonujesz zawód znienawidzony przez wszystkich twoich pacjentów. Bo kto lubi dentystę? Dentystą straszy się dzieci, dziś może już mniej, ale kiedyś nagminnie. "Nie jedz tyle cukierków, bo zepsują ci się zęby i będziesz musiał pójść do dentysty" – mówiły mamy do swoich dzieci.
Poza tym, do dentysty przychodzą ludzie cierpiący. Jak obsłużysz dziennie 20 osób, które boli ząb, którym musisz współczuć, to pod koniec dnia jesteś tak zestresowany, że jak nie masz jakiejś pasji, czegoś, co pozwoli ci się rozładować, to depresję masz, jak w banku. A od depresji krok do myśli samobójczych.

Podobnego zdania jest Marzena Binczycka-Anholcer, lekarz rodzinny z Katedry Medycyny Społecznej UM w Poznaniu. W swoim referacie "Samobójstwa wśród lekarzy" podkreśla, iż stomatolodzy znacznie częściej od innych grup zawodowych cierpią na syndrom wypalenia zawodowego.

Powodów tego stanu jest wiele. Jedną z przyczyn są często przesadne, nierealistyczne oczekiwania pacjentów, którzy – paradoksalnie – rzadko widzą swój udział w powstaniu i rozwoju choroby. Nawet wtedy, kiedy ewidentnie sami do niej doprowadzili, winą obarczają przede wszystkim lekarza i zarzucają mu nieskuteczne leczenie. Do rozwoju depresji przyczynia się również dezintegracja życia rodzinnego. "Praca stomatologa powoduje niestabilną i niesprzyjającą sytuację rodzinną, problemy małżeńskie, brak kontaktów z dziećmi"- wylicza Marzena Binczycka-Anholcer i dodaje: "Wśród stomatologów notuje się też najwyższy wskaźnik rozwodów".

Wybierając się do lekarza dentysty, liczymy na jego wiedzę, kompetencje i umiejętności. Pamiętajmy jednak, że zęby leczy nam nie robot a żywy człowiek. Dlatego jeśli nasz ulubiony dentysta nie wita nas w progu uśmiechem i nie dowcipkuje w trakcie zabiegu, nie oznacza to wcale, że nagle stał się niesympatyczny i oschły. Może – po prostu – był bardzo, bardzo zmęczony…

B.Sz.

W tekście wykorzystano fragmenty artykułu Śmiercionośna profesja, onet.pl