Wakacje w tropikach – zagrożenia dla zdrowia jamy ustnej

Słońce, krystalicznie czyste morze, egzotyczna roślinność to sposób wielu z nas na udane wakacje, odreagowanie stresu i nabranie sił na kolejne wyzwania. Niestety z wyjazdem, zwłaszcza w odległe zakątki świata, mogą wiązać się pewne zagrożenia – także dla naszego zdrowia. I nie chodzi tylko o COVID-19, którego nowa fala może uderzyć jeszcze latem (a nie – jak wcześniej się spodziewano – jesienią).

Powszechna drożyzna w polskich kurortach, a także odrodzenie lotnictwa cywilnego po dwóch latach zapaści spowodowanej przez pandemię sprawia, że wiele osób na urlop wybiera się za granicę, także poza Europę – do miejsc gdzie panuje inny mikroklimat, inna flora i fauna, inne są również zagrożenia. Informacje na ten temat znaleźć można w tekście dr. hab. n. med. prof. nadzw. Sebastiana Kłoska z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, który ukazał się na łamach „Stomatologii Po Dyplomie”.

Prof. Kłosek wspomina, że podczas urlopu poza poznawaniem innej kultury, zwiedzaniem zabytków i odkrywaniem smaków lokalnej kuchni, turyści także chorują, przyjmują leki, niekiedy mają kontakt z toksyczną roślinnością i jadowitymi zwierzętami. A te czynniki mogą spowodować stany chorobowe, także takie, które manifestują się w obrębie jamy ustnej.

Autor artykułu powołuje się na książkę pt. „Medycyna podróży” prof. Krzysztofa Korzeniewskiego, kierownika Zakładu Epidemiologii i Medycyny Tropikalnej w Gdyni. W publikacji tej podane są wyniki badań z udziałem turystów z krajów rozwiniętych, którzy spędzili miesiąc w słabiej rozwiniętych, egzotycznych zakątkach świata. Z badań tych wynika, że ze 100 tys. osób u połowy wystąpi problem zdrowotny o niewielkim nasileniu, 8% będzie potrzebowało wizyty u lekarza, a 5% większość swojego pobytu za granicą spędzi w łóżku. Dodatkowo spośród 100 tys. badanych 1,1 tys. będzie na zwolnieniu po powrocie do kraju, 300 będzie wymagało hospitalizacji (za granicą lub po powrocie), 50 będzie ewakuowanych do kraju, a 1 osoba straci życie z powodu choroby lub doznanych obrażeń ciała.

Obrzęk w obszarze warg, jamy ustnej i krtani

Problemem, z którym możemy mieć do czynienia podczas egzotycznego urlopu, jest kontakt z toksycznymi roślinami i zwierzętami. W piśmiennictwie naukowym znaleźć można opisy przypadków reakcji skóry wokół ust (wraz z rozwojem obrzęku zagrażającego życiu) po oparzeniu jadem parzydełkowców. Autor zwraca uwagę m.in. na niebezpieczeństwo, jakie może wystąpić ze strony jadowitych meduz bytujących w Morzu Karaibskim i Pacyfiku. W Oceanie Indyjskim i Atlantyckim zagrożenie dla życia niesie spotkanie z żeglarzem portugalskim, inaczej aretuzą (łac. Physalia physalis), a w rejonie Wielkiej Rafy Koralowej zagrożenie stanowi osa morska, zwana też kostkomeduzą śmiercionośną (łac. Chironex fleckeri).

Prof. Kłosek podaje: – Oprócz obrzęku, w tym naczynioruchowego, który w obszarze warg, jamy ustnej i krtani stanowi przyczynę zagrożenia życia, należy pamiętać o anafilaksji, która jest ciężką, ogólnoustrojową reakcją nadwrażliwości, w większości utożsamianą ze wstrząsem anafilaktycznym z zapaścią sercowo-naczyniową, objawami skórnymi, oddechowymi i żołądkowo-jelitowymi. Reakcja anafilaktyczna najczęściej jest indukowana przez pokarmy, leki i jady owadów.

Zespół alergii jamy ustnej i inne zagrożenia

Jak podaje autor felietonu, w przypadku dzieci dominują pokarmy, w przypadku zaś osób dorosłych – leki. Uczulenia na pyłki zwiększają – na zasadzie reakcji krzyżowej – ryzyko reakcji na pokarmy. W tych sytuacjach reakcja nadwrażliwości często rozwija się w obrębie jamy ustnej i jest określana jako zespół alergii jamy ustnej (ang. oral allergy syndrome; OAS).

Prof. Sebastian Kłosek pisze: – U Polaków najczęściej obserwuje się reakcje krzyżowe między alergenami brzozy i jabłka, orzecha włoskiego lub laskowego oraz między alergenami pyłku bylicy i alergenem selera. Osoby uczulone, które wyjeżdżają w obszary, gdzie serwuje się niezidentyfikowane dania, powinny brać taką możliwość pod uwagę, próbując potraw. W leczeniu ciężkich postaci anafilaksji kluczowe znaczenie ma wczesne podanie adrenaliny, dlatego osoby z anafilaksją w wywiadzie powinny mieć przy sobie autostrzykawkę z tym lekiem.

Obluzowany zamek czy pęknięty drucik w aparacie ortodontycznym na urlopie? Co robić, kiedy nie można zgłosić się do gabinetu stomatologicznego? Wskazówek udziela lek. dent. Wojciech Radliński.

T.H.

źródło: https://podyplomie.pl/stomatologia/27871,czujne-wakacje