Święto asystentek i higienistek – ASYSDENT 2021 [relacja]

W sobotę 4 września w Centrum Kliniczno-Dydaktycznym Uniwersytetu Medycznego w Łodzi przy ul. Pomorskiej odbyła się VIII Ogólnopolska Konferencja Asystentek i Higienistek Stomatologicznych ASYSDENT 2021! Przez cały dzień w portalu i w naszych mediach społecznościowych relacjonowaliśmy to wydarzenie!

Godz. 8:26

Ogólnopolska Konferencja Asystentek i Higienistek Stomatologicznych ASYSDENT to największe w naszym kraju wydarzenie edukacyjne dedykowane tym właśnie grupom zawodowym. Jej ósma już edycja odbywa się w Łodzi w sobotę 4 września.

O godz. 7:30 w Centrum Kliniczno-Dydaktycznym Uniwersytetu Medycznego w Łodzi rozpoczęła się rejestracja uczestniczek tegorocznej konferencji. Po zeskanowaniu biletu otrzymują torbę z prezentami ufundowanymi przez sponsorów i partnerów ASYSDENTU.

Godz. 9:30

Konferencję ASYSDENT 2021 oficjalnie otworzył jej pomysłodawca i spiritus movens – dr n. med. Tomasz Maria Kercz. – Bardzo serdecznie witam na ósmym już ASYSDENCIE, w nietypowych jak w ubiegłym roku warunkach. Jak zawsze jestem wzruszony, bo to duże, poważne wydarzenie i Wasze święto, święto wszystkich asystentek i higienistek – powiedział.

Na scenie prezentowane są prace plastyczne Moniki Dąbrowskiej, asystentki i higienistki stomatologicznej, która ze względu na chorobę nie może już pracować zawodowo, a instrumentarium stomatologiczne zamieniła na farby i pędzle.

Godz. 9:52

Na scenie pojawił się pierwszy wykładowca – lek. stom. Piotr Sobiech, który opowiadał o roli fluoru w zapobieganiu próchnicy. – Fluor jest mikroelementem niezbędnym dla prawidłowej pracy organizmu, uczestniczącym w mineralizacji tkanek twardych. Odgrywa on kluczową rolę w profilaktyce próchnicy – powiedział.

Jak podkreślał, potrzebny jest czas, aby fluor wbudował się w strukturę zębów i uodpornił je na działanie kwasów i rozwój próchnicy, ale jednocześnie stosowanie fluoru musi być bezpieczne. – Fluor jest wszędzie. Znajduje się nie tylko w paście do zębów, ale również w wodzie i pożywieniu, a ekspozycja na fluor zmienia się z wiekiem. U dzieci jego głównym źródłem jest żywność, z czasem coraz większe ilości dostarczamy go sobie z środkami do higieny jamy ustnej – dodał lek. stom. Piotr Sobiech. Fluor wchłania się w żołądku, przenika do krwi, a jego nadmiar deponuje się w zębach i kościach. Wydalany jest przez nerki, z kałem oraz przez ślinę.

Jeśli chodzi o preparaty z fluorem dostępne w stomatologii, spektrum produktów jest bardzo szerokie, ale ich stosowanie zależne jest przede wszystkim od wieku pacjenta. – Uznajemy, że od pierwszego zęba możemy stosować pasty do zębów z fluorem i lakiery ochronne. Dla małych dzieci niezalecane są płyny, żele i pianki, które można stosować od 6. roku życia. Pasty z bardzo wysoką zawartością fluoru w Polsce nie są dostępne – podkreślił.

Dla asystentek i higienistek stomatologicznych ważnym zadaniem jest edukacja rodziców w zakresie doboru środków do higieny jamy ustnej, ilości pasty do zębów z fluorem, jakiej powinny używać dzieci oraz sposobu szczotkowania zębów maluchów.

Godz. 10:30

Drugi wykład na konferencji ASYSDENT 2021 wygłasza lic. hig. stom. Martyna Zawadka, która została wybrana najlepszym wykładowcą ubiegłorocznej imprezy. Tematem jej wystąpienia jest powtórne leczenie endodontyczne z perspektywy asystentki i higienistki stomatologicznej. – Wiem, ile emocji, najczęściej niezbyt pozytywnych, wzbudza wśród asysty leczenie endodontyczne. Ja endodoncję lubię, a re-endo po prostu uwielbiam, bo wiem, że robię coś dobrego, a pacjent będzie mógł się cieszyć własnym zębem jeszcze przez długi czas – powiedziała.

Prelegentka omówiła etapy powtórnego leczenia endodontycznego i scharakteryzowała preparaty oraz narzędzia stosowane podczas poszczególnych procedur, m.in. rozpuszczalniki, końcówki ultradźwiękowe i specjalne akcesoria przeznaczone do usuwania pozostałych w kanałach narzędzi.

Powikłaniem podczas pierwotnego lub powtórnego leczenia endodontycznego może być perforacja kanału. – Do jej zamykania stosujemy materiały MTA lub bioceramikę. Od materiałów do standardowych wypełnień różnią się one tym, że można nimi pracować w środowisku wilgotnym. Perforacji kanału towarzyszy często wysięk krwi, więc musimy zastosować preparaty, które będą wiązać w takich warunkach – dodała Martyna Zawadka.

Godz. 10:59

Aneta Zwolska-Kmiecik z firmy Oral-B wygłasza wykład „Rewolucja! Magnetyczna szczoteczka iO” – można z niego dowiedzieć się, na czym polega nowatorska technologia zastosowana w szczoteczce Oral-B iO, jakie są podstawowe cechy nowego, rewolucyjnego urządzenia i jakie korzyści zapewnia technologia magnetyczna zastosowana w szczoteczce.

– Zanim szczoteczka ujrzała światło dzienne, przeszła rygorystyczne testy wśród konsumentów – powiedziała ekspertka. – W szczoteczce zastosowane zostały dwie końcówki: Ultimate Clean do codziennego użytku oraz Gentle Care, m.in. dla osób z nadwrażliwością zębów oraz recesją dziąseł – dodała.

Cechą szczoteczki magnetycznej iO jest także jej interaktywność, czyli współpraca z aplikacją Oral-B, która rozpoznaje szczoteczkę i dobiera do niej tryb pracy. Pożyteczną funkcją jest także monitoring czasu szczotkowania. – Jeśli szczotkowanie będzie trwało krócej niż zalecane 2 minuty, aplikacja nas o tym poinformuje – podkreśliła Aneta Zwolska-Kmiecik.

Godz. 11:13

Na scenie z wykładem „Biofilm w unicie – powstawanie i sposoby zapobiegania” pojawiła się mgr Magdalena Dubińska-Rejent. – Biofilm jest niesamowitą strukturą. Składa się z drobnoustrojów różnych gatunków i substancji organicznych oraz nieorganicznych produkowanych przez te drobnoustroje. Biofilm jest nawet 1000 razy bardziej oporny na działanie antybiotyków i środków chemicznych niż pojedyncze bakterie, co stanowi poważne zagrożenie m.in. dla asystentek i higienistek stomatologicznych pracujących w gabinetach – powiedziała.

Biofilm tworzy się nie tylko w jamie ustnej pacjenta, ale także w przewodach wodnych i w układzie ssącym unitu. Niebezpieczny dla personelu stomatologicznego jest zwłaszcza biofilm tworzący się w przewodach wodnych i w unicie – na samym końcu może się on rozsiewać po całym gabinecie. – Najgorszym ze skutków tworzenia się i rozsiewania biofilmu są zakażenia. Najważniejszym zadaniem asystentek i higienistek stomatologicznych w codziennej pracy jest zapobieganie tym zakażeniom, m.in. poprzez procesy dezynfekcji i dekontaminacji powierzchni w gabinecie – dodała mgr Magdalena Dubińska-Rejent.

Dezynfekcja i dekontaminacja muszą być wykonywane przy użyciu odpowiednich środków, o szerokim spektrum działania (nie tylko bakterio-, ale również grzybobójczym), z dobrymi właściwościami usuwania biofilmu.

Godz. 12:15

Lek. dent. Michał Dudziński opowiadał, czy higienistka może sama wykonywać zabiegi higienizacji. Z wykładu można było dowiedzieć się, jak przeprowadzać zabiegi higienizacyjne u pacjentów, kto powinien wykonywać zabiegi higienizacyjne jamy ustnej, co w trakcie zabiegu powinna robić higienistka, a co lekarz oraz jak rozmawiać z lekarzem, by dzielić się swoimi obowiązkami.

Godz. 12:47

Tech. dent. Paulina Pokusa zaprezentowała wykład o roli asysty stomatologicznej w skanowaniu wewnątrzustnym pacjenta. Jak podkreślała, skany wewnątrzustne mają olbrzymią przewagę nad wyciskami wykonywanymi tradycyjnymi metodami. Pozwalają one na wykonywanie bardzo precyzyjnych, idealnie dopasowanych do potrzeb pacjenta uzupełnień protetycznych.

Choć obawy asystentek stomatologicznych przed pracą ze skanerem wewnątrzustnym mogą być spore, to tak naprawdę nie ma się czego obawiać. Skanery to intuicyjne urządzenia, łatwe w obsłudze, choć w pierwszej chwili wydają się dużo większe od instrumentarium, z którym na co dzień pracuje asysta.

– Musicie pamiętać, że nie ma się co bać użycia skanera i nie trzeba zeskanować całego pacjenta jednym ciągiem. Skaner można w dowolnym momencie wyłączyć, zmienić pozycję ciała, osuszyć jamę ustną pacjenta i wrócić do pracy. Skan nie zginie i nie zostanie usunięty – mówiła Paulina Pokusa.

W dobie pandemii koronawirusa ważną kwestią jest także dezynfekcja skanera. – Używamy środków odkażających bez kwasów, którymi pryskamy ściereczkę i przecieramy skaner po każdym pacjencie. Skaner iTero wyposażony jest dodatkowo w wymienne końcówki, które również zmieniamy po każdym skanowaniu – dodała.

Godz. 13:13

Na scenie pojawiła się mgr dypl. hig. stom. Anna Makówka-Operacz, która opowiadała o nowych standardach opieki nad pacjentem ortodontycznym z wykorzystaniem olejków eterycznych. – Blisko 85% wad ortodontycznych to wady nabyte. Widzę tu więc ogromne pole do popisu dla higienistek stomatologicznych, które odpowiadają za profilaktykę, także ortodontyczną – powiedziała.

Pacjent ortodontyczny to pacjent szczególny, a higienistka bierze czynny udział w tym, aby pacjenta zakwalifikować do leczenia ortodontycznego i przez ten proces go przeprowadzić. W przypadku każdego pacjenta, także ortodontycznego, kluczowe są trzy kroki w higienie jamy ustnej – szczotkowanie, nitkowanie oraz płukanie.

Podczas wykładu przedstawione zostały zalety nowego płynu Listerine Clean&Fresh z dodatkiem olejków eterycznych, przeznaczonego dla pacjentów ortodontycznych. – Olejki eteryczne wnikają w głębsze partie biofilmu, niszcząc ściany komórek bakteryjnych i hamując ich namnażanie, pozwalając na usunięcie biofilmu z tych miejsc, w których nie udaje się tego zrobić przy pomocy szczoteczki oraz nici dentystycznych – dodała Anna Makówka-Operacz.

Godz. 13:35

O asystowaniu w zabiegach chirurgii stomatologicznej mówił asys. stom. Jarosław Czubak. – Dlaczego praca z chirurgiem stomatologicznym postrzegana jest jako trudna? Podczas większości zabiegów leje się krew, pojawiają się nieprzyjemne zapachy i widoki, więc dla asystentki nieobeznanej z tematem może to być trudna kwestia. Chirurgia stomatologiczna to inne niż zazwyczaj wyposażenie gabinetu – dużo narzędzi i sprzętu, ubrania jak na bloku operacyjnym. W końcu są to zabiegi długotrwałe, skomplikowane, wymagające nieustannego zaangażowania, męczące fizycznie – powiedział

W gabinecie stomatologicznym wykonuje się różnego rodzaju procedury z zakresu chirurgii: ekstrakcje, implantacje oraz regeneracje. Zabiegi te wymagają szczególnego przygotowania zarówno samego gabinetu, jak i zespołu chirurgicznego oraz pacjenta. Ważne jest, by w pracy podczas zabiegu chirurgii stomatologicznej połączyć szybkość oraz powtarzalność, co pozwala minimalizować ryzyko popełnienia błędów. – Prawidłowe asystowanie podczas zabiegów chirurgii stomatologicznej jest nieocenione. Zwiększa bezpieczeństwo zabiegu, skraca czas jego trwania, zmniejsza ryzyko powikłań – dodał Jarosław Czubak.

Godz. 14:24

Dypl. hig. stom. Marzena Cesarz przedstawiła rolę i zastosowanie chlorheksydyny we współczesnej stomatologii. – Chlorheksydyna to sojusznik higienistek stomatologicznych w utrzymywaniu zdrowia jamy ustnej u pacjentów. Charakteryzuje się szerokim spektrum działania wobec bakterii gram-dodatnich oraz gram-ujemnych, a także ma działanie grzybobójcze – powiedziała.

Ważną cechą chlorheksydyny jest to, że uwalania się powoli, a więc przez dłuższy czas zwalcza bakterie oraz grzyby. Jest stosowana nie tylko w stomatologii – stanowi cenny składnik leków (m.in. do dezynfekcji oczu oraz popularnych tabletek do ssania na ból gardła), również weterynaryjnych (m.in. dezynfekcja skóry zwierząt), wykorzystuje się ją w celu profilaktyki zakażeń szpitalnych.

– Nie ma właściwie działu stomatologii, w którym chlorheksydyna nie byłaby stosowana. Leczenie endodontyczne, periodontologiczne, redukcja płytki nazębnej, terapia stomatopatii protetycznych – wszędzie tam jej właściwości są nieocenione – dodała Marzena Cesarz.

Godz. 15:10

Również o chlorheksydynie, ale w kontekście opieki stomatologicznej nad pacjentem onkologicznym, mówiła podczas wykładu lek. dent. Aleksandra Szczepkowska-Kroc. – Na pacjenta onkologicznego musimy spojrzeć w inny, szerszy sposób. Są to pacjenci wymagający szczególnego postępowania. W trakcie chemioterapii oraz radioterapii pojawiają się zapalenia jamy ustnej, które destrukcyjnie wpływają na cały proces leczenia. Powodują bowiem ból, który utrudnia np. jedzenie i picie – powiedziała.

Inne rodzaje zaburzeń w obrębie jamy ustnej u pacjentów onkologicznych to m.in. kserostomia, dolegliwości bólowe oraz zapalenia błony śluzowej. Pojawiać się mogą powierzchowne nadżerki, ale również zmiany w obrębie przełyku oraz gardła. Problemy tego typu dotyczą 30% pacjentów poddanych radioterapii oraz ponad 40% pacjentów poddanych chemioterapii okolic głowy i szyi.

W zapobieganiu oraz terapii tego typu dolegliwości pomóc mogą preparaty na bazie chlorheksydyny. – Jest ona uzupełnieniem codziennego szczotkowania, pomaga w redukcji bakterii znajdujących się w jamie ustnej, szczególnie w miejscach, których nie można skutecznie oczyścić szczoteczką – dodała lek. dent. Aleksandra Szczepkowska-Kroc.

Godz. 15:58

Dr n. med. Michał Ganowicz i hig. stom. Kinga Baranowska w duecie opowiadali uczestniczkom, jak współpraca dentysty i higienistki może usprawnić leczenie. – To nie jest temat tylko dla lekarzy i higienistek, ale dla każdego zespołu stomatologicznego. Zespół jest najważniejszy, zarówno w zakresie współpracy lekarza z asystentką, ale również współpracy z pracownikami recepcji czy współpracy między lekarzami – powiedział dr Michał Ganowicz.

Jakimi zasadami należy kierować się tworząc idealny zespół stomatologiczny? – Nie ma ludzi, którzy znają się na wszystkim, więc nie możemy podważać swoich kompetencji. Jeśli jedna osoba z zespołu przekazuje pacjentowi jakieś informacje, druga strona nie może tego negować. Warto jednak pamiętać, że autorytet trzeba sobie wypracować, i to nie tylko dyplomem – dodała hig. stom. Kinga Baranowska.

Z perspektywy współpracy w zespole protokół leczenia stomatologicznego powinien obejmować najpierw terapię bólu, później profesjonalną higienizację, która pozwala przeprowadzić pełną diagnostykę i zaplanować leczenie, a dopiero na koniec zasadniczą terapię stomatologiczną.

Problemem w zespole może być również komunikacja, chociażby w kontekście czytelnego prowadzenia dokumentacji medycznej. – Ważne jest, żebyśmy dokładnie opisywali wizyty. Podajmy przyczynę wizyty, czy pacjent jest u nas pierwszy raz, przeprowadźmy dokładny wywiad higieniczny i zapiszmy to w karcie. Pamiętajmy, że pacjent w każdej chwili może zażądać od nas kopii dokumentacji – dodała Kinga Baranowska.

Godz. 16:14

Na scenie pojawiła się Ada Fijał – aktorka telewizyjna i teatralna, piosenkarka, a z zawodu lekarz stomatolog, absolwentka stomatologii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jak przyznała, w zawodzie pracowała około 7 lat, a ważnym i bardzo sympatycznym elementem wykonywania zawodu była współpraca z asystentkami stomatologicznymi.

Artystka opowiedziała o swojej przygodzie ze stomatologią, a także zaprezentowała ofertę sklepu internetowego Dental Tree, który dla swoich klientów przygotował również atrakcyjny program lojalnościowy. Po krótkim wystąpieniu Ada Fijał spotkała się z uczestniczkami na stoisku Dental Tree, gdzie można było zrobić sobie z nią zdjęcie oraz porozmawiać.   

Godz. 16:40

Po raz drugi przed uczestniczkami zaprezentowała się Martyna Zawadka, która tym razem opowiadała o zasadach płynnej pracy „na cztery ręce”. – Kluczowym elementem takiej pracy jest transfer narzędzi. Aby robić to dobrze, trzeba wiedzieć, w jaki sposób i gdzie podawać narzędzia lekarzowi – powiedziała. Bezpieczne pole transferu odbywa się między godziną 9 a 15, bezpośrednio nad klatką piersiową pacjenta.

Jak wyglądają zasady bezpiecznego transferu narzędzi? – Żeby było bezpiecznie, po pierwsze należy pamiętać, że nasza lewa ręka jest kompatybilna z prawą ręką lekarza. Podając z prawej ręki do prawej, wchodzimy w pole widzenia lekarza, dochodzi do zderzenia rąk i częstszego upuszczania narzędzi – dodała. Narzędzie należy chwycić w miejscu, które nie jest temu dedykowane – trzeba je złapać i podać lekarzowi tak, aby po przejęciu narzędzia mógł on natychmiast zacząć pracę.

Podanie jednego narzędzia nie jest trudne – większym problemem jest jednoczesne odebranie narzędzia i podanie kolejnego. – Warunkiem bezpiecznej wymiany narzędzi jest ustawienie ich możliwie równolegle. To zadaniem asystentki jest zabranie lekarzowi narzędzia oraz podanie kolejnego – podkreśliła Martyna Zawadka.

Godz. 17:15

Dr n. med. Małgorzata Bartoszcze-Tomaszewska podzieliła się z uczestniczkami ASYSDENTU informacjami na temat współpracy higienistki i stomatologa w zakresie leczenia pacjentów z chorobami przyzębia. Od 2017 r. obowiązuje nowa klasyfikacja chorób przyzębia, zgodnie z którą wyróżnia się choroby dziąseł, choroby przyzębia oraz inne stany chorobowe przyzębia.

Choroby przyzębia dotykają pacjentów w różnym wieku, coraz częściej również młodych. – W praktyce klinicznej coraz bardziej powszechne są choroby przyzębia u osób, które stosują bardzo restrykcyjne diety. Zmiany w obrębie przyzębia są często spotykane także u osób palących papierosy – powiedziała dr n. med. Małgorzata Bartoszcze-Tomaszewska.

Dokładną diagnostyką w kierunku chorób przyzębia mogą zajmować się higienistki stomatologiczne, choć oczywiście musi być ona uzupełniona o diagnostykę radiologiczną: pantomogram, status zębowy oraz tomografię stożkową CBCT.

Faza wstępna leczenia chorób przyzębia odbywa się w gabinecie higieny. – To od higienistek stomatologicznych, od wykonania zabiegów higienizacyjnych, poziomu edukacji w zakresie higieny jamy ustnej oraz motywowania go do terapii, w dużej mierze zależy skuteczność leczenia – dodała.

Godz. 17:45

Kolejny wykład wygłosiła mgr Renata Dziedzicka, która omówiła najnowsze metody odbudowy i regeneracji szkliwa i zębiny oraz skuteczne rozwiązania w walce z nadwrażliwością.

– Wszystkie materiały stosowane w stomatologii są materiałami odtwórczymi wobec tego, co pacjent traci. Ważne więc, by były jak najbardziej naturalne i przyjazne – powiedziała ekspertka, prezentując właściwości produktu Biosmalto Mus, przeznaczonego do regeneracji szkliwa, m.in. u osób z ubytkami szkliwa na skutek bruksizmu, refluksem żołądkowo-przełykowym oraz pacjentów z kserostomią.

Godz. 18:19

O roli asystentek i higienistek stomatologicznych w leczeniu ortodontycznym mówiła dypl. hig. stom. Ewelina Kurkowska.

– Niewiele asystentek zdaje sobie sprawę, że praca z lekarzem ortodontą jest jedną z najbardziej mobilnych. Wynika to z zastosowania wielu materiałów o dużych rozmiarach, narzędzi i elementów do leczenia ortodontycznego – aparatów, łuków, pierścieni, a także wieloetapowej diagnostyki. Nie wszystko możemy mieć w zasięgu ręki. Praca jest przewidywalna, ale jednak wymaga naszej mobilności, większej niż przy leczeniu zachowawczym czy endodontycznym – powiedziała.

Bardzo ważna jest ergonomia w pracy asystentki przy leczeniu ortodontycznym. – Pilnujmy tego, zwracajmy uwagę na naszą postawę. Jeśli nie wiemy, jak poprawić i skorygować sylwetkę przy pracy, rozwijajmy się, korzystajmy z kursów i szkoleń – dodała dypl. hig. stom. Ewelina Kurkowska.

Idealnym rozwiązaniem jest wyodrębnienie w klinice oddzielnego gabinetu ortodontycznego, dzięki czemu lekarz dentysta czy asystentka wyspecjalizowana w ortodoncji pracują w tym samym miejscu, nie muszą przenosić narzędzi itp. – Jednym z najważniejszych zadań asysty jest przygotowanie stanowiska pracy, głównie asystora, tak aby minimalizować konieczność odchodzenia od fotela – podkreśliła prelegentka.

Godz. 18:52

Ostatni wykład tegorocznego ASYSDENTU poprowadził mgr fizjoterapii, osteopata Radosław Janczyk. Opowiadał on m.in. jak ważna jest rola ślizgu tkankowego w prawidłowym, precyzyjnym funkcjonowaniu kończyny górnej.

– Im dłużej pozycja głowy jest pochylona, a tak jest w pracy asysty stomatologicznej, tym dłużej mięśnie są napięte – powiedział. Z tego wynikać mogą również inne dolegliwości, np. bóle brzucha albo bóle głowy. Mięśnie okolic szyi i barków łatwo ulegają przeciążeniom, a długotrwałe, jednostajne ruchy powodują zniszczenia włókien mięśniowych.

Podczas wykładu nie zabrakło także przykładów ćwiczeń, które pomogą rozluźnić napięte podczas pracy mięśnie.

Godz. 19:25

Ostatnim elementem konferencji ASYSDENT 2021 był test wiedzy – uczestniczki miały szansę powalczyć w nim o cenne nagrody. Dziękujemy, że przez cały dzień byliście z nami!