„Przedłużony COVID” – co dentysta wiedzieć powinien?

U części pacjentów, którzy zachorowali na COVID-19, rozwijają się długotrwałe objawy – zespół określany jako „długi COVID”. Z badania opublikowanego pod koniec października można wnioskować, że lekarze, w tym stomatolodzy, powinni zdobywać wiedzę na temat tego stanu oraz jego skutków dla zdrowia leczonych przez siebie pacjentów.

Artykuł pt. „Długi COVID i jego skutki dla zdrowia jamy ustnej” („Long COVID and oral health care considerations”) autorstwa dwojga naukowców ze School of Dental Medicine, University of Pennsylvania ukazał się w czasopiśmie naukowym „Journal of the American Dental Association” (JADA).

Leczenie pacjentów z „długim COVID” do modyfikacji?

Odległe w czasie skutki COVID-19 mogą wpływać na funkcjonowanie różnych układów organizmu. Pacjenci, których dotyczy ten stan, doświadczają m.in. takich objawów jak utrzymujące się uczucie zmęczenia, trudności z oddychaniem, niewydolność nerek i wątroby, a także powikłania natury psychiatrycznej. Autorzy artykułu zauważyli, że ze względu na utrzymujące się symptomy, jak i włączone leczenie (np. zastosowanie leków przeciwzakrzepowych) modyfikacji mogą wymagać rutynowe zabiegi w zakresie opieki stomatologicznej.

– Można się spodziewać, że tacy pacjenci pojawią się w dowolnym gabinecie stomatologicznym. Biorąc pod uwagę coraz powszechniejsze występowanie tego schorzenia, wszyscy medycy powinni być zaznajomieni i gotowi na leczenie pacjentów z przewlekłym COVID – napisali autorzy badania, dr Katherine France i dr Michael Glick z University of Pennsylvania.

Celem badania przeprowadzonego przez Katherine France i Michaela Glicka było uzyskanie wiedzy na temat tego, jak „długi COVID” wpływa na opiekę stomatologiczną oraz jak medycy mogą leczyć pacjentów z tą chorobą.

Naukowcy z Filadelfii skorzystali z naukowych baz danych w poszukiwaniu informacji na temat „długiego COVID”. W tym kontekście zwrócili uwagę m.in. na przebieg hemostazy u osób, u których rozwinął się ten stan, wpływ bakterii obecnych w jamie ustnej, interakcję leków, gojenie się tkanek, a także wpływ stresu na stan pacjenta.

Autorom trudno było oszacować, u ilu osób mógł rozwinąć się długotrwały COVID. Szacunki podawane w prasie fachowej wahają się między 10% a 87%, a powodem tak dużej rozbieżności jest brak definicji tego schorzenia. Większość przypadków dotyczy pacjentów, którzy poza tym nie mieli innych problemów zdrowotnych i nie byli hospitalizowani w początkowej fazie choroby.

Choroba zakrzepowo-zatorowa, małopłytkowość i obniżony poziom fibrynogenu

Naukowcy z Filadelfii podali, że pacjenci z długotrwałym COVID są bardziej narażeni na rozwój choroby zakrzepowo-zatorowej, mogą również mieć małopłytkowość oraz obniżony poziom fibrynogenu. Według autorów około 44% pacjentów z „long COVID” stwierdziło, że odczuwane objawy skutkują u nich obniżoną jakością życia.

Autorzy zwrócili przy tym uwagę, że wielu przedstawicieli środowiska medycznego nie ma wiedzy na temat przedłużonego COVID. Zauważyli też, że przy braku powszechnych testów na początku pandemii, „długi COVID” mógł rozwinąć się także u osób, które nie były nawet świadome tego, że zaraziły się SARS-CoV-2.

Jeśli chodzi o leczenie stomatologiczne u tych pacjentów, autorzy zalecili ograniczenie możliwych powikłań, podobnie jak w przypadku leczenia osób z innymi rodzajami złożonych schorzeń. Zasugerowali także współpracę lekarza dentysty z innymi specjalistami.

– Stomatologów zachęca się do zachowania ostrożności w leczeniu pacjentów z przewlekłą postacią COVID, krótkiego czasu wizyt, dostosowania pozycji fotela i innych modyfikacji, które pozwolą tym pacjentom wytrzymać leczenie, pomimo ograniczeń funkcjonalnych z jakimi obecnie się zmagają – napisali dr France i dr Glick.

– Zaburzenia krzepnięcia krwi to zagadnienie, które budzi obawy u lekarzy praktycznie każdej specjalności – mówi w rozmowie z Dentonetem dr n. med. Magdalena Górska-Kosicka z Kliniki Zaburzeń Hemostazy i Chorób Wewnętrznych IHIT w Warszawie.

T.H.

źródło: https://www.drbicuspid.com/index.aspx?sec=sup&sub=pmt&pag=dis&ItemID=329606

https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0002817721005171