Dentonet
LEKARZ
E-mail
WYBIERZ KATEGORIĘ
Aktualności
Prawo i finanse
Praca w gabinecie
Student
Edukacja i technologie
Medycyna

Nagroda Nobla w dziedzinie medycyny przyznana

Publikacja:
Nagroda Nobla w dziedzinie medycyny przyznana

Nagroda Nobla w dziedzinie medycyny przyznana

Odkrycia prof. Davida Juliusa i prof. Ardema Patapoutiana, tegorocznych laureatów Nagrody Nobla, to był kolejny przełom w medycynie i fizjologii, a szczególnie w neurofizjologii – powiedział PAP prof. Tomasz Brzozowski z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Komitet Noblowski w 2021 r. przyznał najwyższe w nauce wyróżnienie w dziedzinie fizjologii lub medycyny „za odkrycie receptorów temperatury i dotyku”, co poszerza naszą wiedzę o mechanizmach przekaźnictwa komórek neuronów w układzie nerwowym. Nagrodę otrzymali: Amerykanin prof. David Julius oraz Ormianin pracujący w USA prof. Ardem Patapoutian. Przed ich dokonaniami nie było wiadomo, w jaki sposób temperatura i bodźce mechaniczne są przekształcane w impulsy elektryczne w układzie nerwowym. Wykonane przez nich badania pozwoliły lepiej zrozumieć, jak odczuwamy ciepło i zimno oraz czym jest ból przewlekły.

Obaj tegoroczni laureaci Nagrody Nobla prowadzili badania nad receptorami temperatury oraz bólu, a bardziej precyzyjnie – nad osią czuciową zaczynającą się od receptorów czuciowych w skórze, a wiodącą ostatecznie impulsy nerwowe do kory czuciowej mózgu – powiedział PAP prof. Tomasz Brzozowski kierownik Katedry Fizjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie, były prezes Polskiego Towarzystwa Fizjologicznego i redaktor naczelny międzynarodowego czasopisma „Journal of Physiology and Pharmacology”.

Wyjaśnił, że do pobudzenia i blokowania receptorów czuciowych niedawno odkrytych dzięki publikacjom prof. Davida Juliusa wykorzystano kapsaicynę, ostry ekstrakt z papryki chili i pieprzowca. Substancja ta ma tę zaletę, że w niewielkich dawkach „fizjologicznych” działa pobudzająco na te receptory, a w dużych dawkach „farmakologicznych” je blokuje i pozwala je wyłączyć.

Badania prof. Davida Juliusa dotyczyły zidentyfikowania naturalnych czujników na zakończeniach nerwowych skóry, pozwoliło to zdefiniować, czym jest receptor bólowy na zakończeniach wiodących do mózgu, do wspomnianej kory czuciowej. –  Tym receptorem okazał się TRPV1, tzw. receptor waniloidowy, odbierający sygnały czuciowe z temperatury. Nie jest ten receptor tak bardzo swoisty, gdyż mogą go aktywować także inne substancje, takie jak ciepło czy prostaglandyny – dodał prof. Tomasz Brzozowski.

Jego zdaniem wykorzystanie kapsaicyny okazało się doskonałym narzędziem do badania tej drogi czuciowej, można było ustalić, jakie czynniki sterują tym receptorem oraz jak się zachowuje droga czuciowa na swoim przebiegu od skóry do mózgu pod wpływem blokady przy użyciu kapsaicyny. – Ma to fundamentalne znaczenie, bo nie chodzi tylko o czucie z powłok, ze skóry, ale również z narządów wewnętrznych, przy okazji przenoszonych do narządów wewnętrznych. Można w ten sposób badać bodźce bólowe, czucia trzewnego, nadwrażliwość trzewną, a to wiąże się z przewodem pokarmowym, ale trzeba pamiętać, że takie same włókna nerwowe docierają też do płuc i układu naczyniowego, dając tzw. odruchy włókienkowe – tłumaczy specjalista.

Zaznaczył, że obaj tegoroczni nobliści w dziedzinie fizjologii lub medycyny od wielu lat publikowali prace naukowe na ten temat w tak prestiżowych pismach jak „Nature” i „Science”. Artykuły w tych czasopismach zwykle ukazują się po bardzo wnikliwych recenzjach i nierzadko mają przełomowe znaczenie w danej dziedzinie.

Badania prof. Ardema Patapoutiana dotyczą głównie receptorów wrażliwych na ucisk, które autor badał na komórkach wrażliwych na ucisk. Taką rolę w ustroju spełniają receptory powierzchniowe, takie jak ciałka Meissnera. Część z nich to nie tylko receptory termoregulacyjne np. przewodzące ciepło i ból, ale również receptory czucia wewnętrznego, czyli proprioreceptory, zlokalizowane np. stawach, mięśniach i ścięgnach. –  W naszej Katedrze Fizjologii UJ CM od wielu lat stosujemy kapsaicynę do blokowania nerwów czuciowych przekazujących sygnały do mózgu i narządów trzewnych. Za jej pośrednictwem możemy badać mechanizm działania środków uszkadzających strukturę naszych trzewi, które mogą być przyczyną takich schorzeń jak choroba wrzodowa żołądka, refluks żołądkowo-przełykowy oraz nieswoiste zapalenie jelit – zaznaczył prof. Tomasz Brzozowski. Dodał, że Katedra specjalizuje się fizjologii i patofizjologii przewodu pokarmowego.

Jakie znaczenie w leczeniu stomatologicznym dzieci ma strach przed bólem? Czy dziecku można podać znieczulenie? Zapraszamy na wywiad z prof. dr hab. n. med. Joanną Szczepańską, łódzkim konsultantem wojewódzkim ds. stomatologii dziecięcej.

Źródło: https://naukawpolsce.pap.pl/


POWIĄZANE ARTYKUŁY

sztuczna kosc
Student-Wynalazca: nagroda dla „sztucznej kości” z granulek Lekarz

Zespół z Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie, który opracował „Sposób otrzymywania biomateriału kościozastępczego w postaci hybrydowych granul oraz sposób otrzymywania hybrydowych granul na bazie hydroksyapatytu” został nag...

szczoteczki z PHA
Eko-szczoteczka z nagrodą Red Dot Design Award Asysta

Szczoteczka do zębów wykonana z materiałów PHA – biodegradowalnych polimerów pochodzenia roślinnego – wyprodukowana przez firmę Biomaterials Inc. otrzymała nagrodę Red Dot Design Award 2023 w kategorii „Product design”. Szczoteczka firmy Biomaterial...

Jan Potempa
Prof. Jan Potempa z Nagrodą Miasta Krakowa 2023 Lekarz

Prof. Jan Potempa – kierownik Zakładu Mikrobiologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, którego badania naukowe koncentrują się przede wszystkim wokół bakterii jamy ustnej odpowiedzialnych za rozwój zapalenia przyzębia – został uhonorowany tegoroczną Nagro...

ROZWIŃ WIĘCEJ
Svante Paabo
Przyznano Nagrodę Nobla z medycyny i fizjologii Lekarz

Svante Paabo stworzył nową dziedzinę nauki – archeogenetykę, dzięki której możemy zrozumieć m.in. ewolucję naszego układu odpornościowego. Do wariantów genomu człowieka można dostosować metody leczenia chorób autoimmunologicznych, depresji, a także p...

Wojciech Golusinski 2
Prestiżowa nagroda dla prof. Wojciecha Golusińskiego Lekarz

Prof. Wojciech Golusiński – prezes Polskiego Towarzystwa Nowotworów Głowy i Szyi – otrzymał najwyższą nagrodę European Head and Neck Society. Przyznawane są one osobom, które w szczególny sposób przyczyniły się do merytorycznego rozwoju Europejskiego...

Michalina Zajac
Nagroda Stowarzyszenia SIMP za urządzenie do rehabilitacji szczęki Lekarz

Szybsza i wygodniejsza rehabilitacja pacjentów ze szczękościskiem bez udziału specjalisty? To możliwe. Mgr inż. Michalina Zając – absolwentka Politechniki Łódzkiej – opracowała prototyp urządzenia, które ma za zadanie automatycznie rozciągać mięśnie ...

Honorata Shaw
Prof. dr hab. Honorata Shaw z nagrodą „Złoty Otis” Lekarz

Prof. dr hab. Honorata Shaw – lekarz dentysta, specjalistka stomatologii zachowawczej, wieloletnia prodziekan ds. stomatologii Wydziału Lekarskiego II Akademii Medycznej w Poznaniu – otrzymała nagrodę „Złoty Otis 2023” w kategorii „Dorobek życia w st...

nagroda Nobla
Nagroda Nobla 2023 z fizjologii i medycyny przyznana Lekarz

Katalin Kariko i Drew Weissman otrzymali Nagrodę Nobla z fizjologii i medycyny za odkrycia dotyczące modyfikacji zasad nukleotydowych, które doprowadziły do opracowania skutecznej szczepionki mRNA przeciwko COVID-19. – Odkrycie noblistów nie tylko po...

Grzech Lesniak
Dr hab. Kinga Grzech-Leśniak z nagrodą ministra zdrowia Lekarz

Dr hab. n. med. Kinga Grzech-Leśniak - pracownik Katedry i Zakładu Chirurgii Stomatologicznej Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu - otrzymała nagrodę naukową ministra zdrowia za cykl publikacji "Nowatorskie terapi...

leczenie ortodontyczne
UK: nagroda „Against the Odds” za leczenie ortodontyczne Lekarz

„Wbrew przeciwnościom” – to nazwa przyznawanej co roku w Wielkiej Brytanii nagrody za leczenie ortodontyczne. Podstawowym kryterium oceny nie są w tym przypadku kwestie stricte medyczne (choć te są również brane pod uwagę), ale to, jak przeprowadzone...

higiena jamy ustnej
UK: asystentka z nagrodą za innowacyjną opiekę Asysta

Asystentka stomatologiczna z północno-zachodniej Anglii została doceniona w konkursie Narodowej Służby Zdrowia (NHS) za lokalną inicjatywę mającą na celu zapewnienie prawidłowej opieki w zakresie pielęgnacji jamy ustnej pacjentom oddziałów szpitalnyc...