Naltrekson ograniczył ból związany z zespołem piekących ust

Z pracy opublikowanej w czasopiśmie naukowym „Oral Surgery, Oral Medicine, Oral Pathology, and Oral Radiology” wynika, że u pacjentki z zespołem pieczenia jamy ustnej (BMS) nastąpiło wyraźne ograniczenie dolegliwości bólowych po codziennym przyjmowaniu antagonisty opioidowego naltreksonu.

Przyjmowanie małej dawki naltreksonu (LDN) może być skutecznym sposobem zmniejszenia bólu w BMS (ang. burning mouth syndrome) – zespole, który wywołuje bolesne, przewlekłe uczucie pieczenia w jamie ustnej, bez możliwości zidentyfikowania przyczyny miejscowej lub ogólnoustrojowej. Autorzy napisali, że do ograniczenia bólu przyczynić się mogło również leczenie występującej u kobiety kserostomii.

– Niniejszy case reportu opisuje zastosowanie LDN w leczeniu pacjentów z opornym BMS – napisała dr Linda Sangalli z Wydziału Bólu Ustno-Twarzowego, College of Dentistry, University of Kentucky (USA), współautorka artykułu pt. „Niska dawka naltreksonu w leczeniu zespołu pieczenia jamy ustnej” (Low Dose Naltrexone for Treatment of Burning Mouth Syndrome).

Pacjentka z BMS

Po zabiegu usunięcia zęba 62-letnia kobieta zaczęła odczuwać piekący ból w miejscu ekstrakcji. Stanu tego nie poprawiło stosowanie płynu do płukania ust z lidokainą. Lekarz stomatolog przepisał kobiecie klonazepam 1 mg dziennie, co pomogło ograniczyć występujące dolegliwości bólowe. Poza klonazepamem pacjentka przyjmowała również omeprazol, fluoksetynę, feksofenadynę i zolpidem. U kobiety zdiagnozowano fibromialgię, zespół jelita drażliwego, bóle głowy, depresję, lęk oraz śródmiąższowe zapalenie pęcherza.

Uczucie palenia ustąpiło na rok, a następnie powróciło w formie dolegliwości, które pacjentka odczuwała na grzbiecie języka. Jak podali autorzy artykułu, ból w obrębie języka został opisany jako mrowienie i pieczenie, a jego intensywność w skali ocen od 0 do 10 (NRS; Numerical Rating Scale) wahała się od 2 w godzinach porannych do 8 wieczorem. Dodatkowo uczucie pieczenia intensyfikowały takie czynniki jak mówienie, stres, suchość w ustach i jedzenie słodkich pokarmów. Z kolei używanie gumy do żucia i lodu, jedzenie i picie oraz szczotkowanie zębów to czynniki, które łagodziło przykre objawy.

Przeprowadzone u pacjentki badania krwi wykluczyły nieprawidłowości w poziomie witamin, elektrolitów, w panelu autoimmunologicznym, poziomie hormonów tarczycy i czynności nerek. W pracy podano, że lekarz neurolog zdiagnozował u kobiety burning mouth syndrome.

Opis przypadku

Trzy lata po pierwszym epizodzie BMS pacjentka zgłosiła się z tym samym problemem do Kliniki Bólu Ustno-Twarzowego na Uniwersytecie Kentucky. Po zapoznaniu się z historią medyczną, u kobiety przeprowadzono badanie nerwu czaszkowego, ale nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości. Jak napisali autorzy artykułu, w badaniu wewnątrzustnym ujawniono ząbkowane brzegi języka oraz znaczny zanik brodawek językowych.

Niestymulowane wydzielanie śliny u kobiety wynosiło 0,03 ml/min, a stymulowane 2,7 ml/min. W skróconym Kwestionariuszu Inwentarza suchości jamy ustnej wykazano 10 punktów, co odpowiada rozpoznaniu suchości w jamie ustnej. U pacjentki nie wykonano dodatkowych badań krwi, ponieważ ze względu na inne stany chorobowe, są one u kobiety wykonywane regularnie co 6 miesięcy.

Biorąc pod uwagę niski poziom wydzielania śliny, historię medyczną, wyniki badań krwi i inne przeprowadzone badania, potwierdzona została diagnoza BMS. Kobieta była zachęcana, by przyjmować więcej płynów (od 1,5 do 2 l napojów niegazowanych, bez cukru), aplikować olej kokosowy na błonę śluzową jamy ustnej przed posiłkami oraz używać gum do żucia i pastylek do ssania. Zasugerowano także zwiększenie dawki klonazepamu, ale pacjentka nie wyraziła na to zgody.

Po wizytach u lekarza pierwszego kontaktu, w Poradni Bólu Ustno-Twarzowego, pacjentce zalecono przyjmowanie codziennie – przed snem – naltreksonu. Jak podano w innym opisie przypadku, związek ten może być pomocny w łagodzeniu objawów BMS.

Po miesiącu przyjmowania 3 mg naltreksonu dziennie kobieta nie odczuwała już bólu po przebudzeniu, a wieczorem dolegliwości bólowe były w jej ocenie o 50% mniejsze. Po upływie 2 miesięcy przy tej samej dawce pacjentka nie zgłaszała bólu, natomiast po 3 miesiącach, gdy ból zaczął się ponownie pojawiać, dawkę naltreksonu podniesiono do 4,5 mg. Po upływie 6 miesięcy pacjentka oceniła pieczenie w jamie ustnej na 2/10 w skali NRS. Wyniki były jeszcze lepsze, gdy kobieta pamiętała o piciu odpowiednie ilości płynów.

W opisywanym przypadku zaobserwowano dwukierunkową korelację między BMS a kserostomią. Autorzy podali, że u pacjentki sporadyczne występowały epizody większej intensywności bólu – były one związane ze zbyt niskim nawodnieniem.

Dolegliwość dotykająca co 25. osobę

Międzynarodowa klasyfikacja bólu ustno-twarzowego (ICOP) definiuje BMS jako pieczenie wewnątrzustne, które występuje ponad 2 godziny dziennie przez więcej niż 3 miesiące – bez zmian przyczynowych. Szacuje się, że zespół piekących ust to dolegliwość, z którą zmaga się aż 3,9% populacji, najczęściej kobiety po menopauzie.

W leczeniu BMS stosuje się klonazepam, a także trójcykliczne leki przeciwdepresyjne, selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), hormonalną terapię zastępczą, akupunkturę oraz terapię poznawczo-behawioralną. Pomimo wielu dostępnych opcji, wyniki leczenia zespołu piekących ust często nie są zadowalające.

Długotrwały ból zęba czy ból głowy (niewykluczone, że także wynikający ze stanu zdrowia jamy ustnej) czasami doprowadza do tego, że pacjenci regularnie i stale przyjmują leki przeciwbólowe. Zapominają przy tym, że takie lekarstwa działają jedynie na objawy, a nie przyczynę schorzenia. Co gorsze, nie pozostają bez wpływu na ogólny stan zdrowia całego organizmu.

T.H.

źródła: https://www.drbicuspid.com/index.aspx?sec=sup&sub=apm&pag=dis&ItemID=331474

https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S2212440322009658