Jak uzyskać wstawiennictwo św. Apolonii

Jutro przypada rocznica śmieci św. Apolonii – patronki dentystów i wszystkich cierpiących na ból zęba. Warto z tej okazji przypomnieć różne starodawne obrzędy i zwyczaje, które miały zapewnić przychylność świętej i spowodować cudowne wyleczenie zębów.

Apolonia żyła w III wieku naszej ery w Aleksandrii. Była diakonisą, czyli katolicką zakonnicą, opiekująca się dziećmi i chorymi. Zmarła podczas krwawej rzezi chrześcijan urządzonej z okazji obchodów milenium założenia Rzymu. Okrutni oprawcy poddali ją brutalnym torturom, podczas których zmiażdżono jej szczękę oraz usunięto wszystkie zęby, a następnie żywcem spalono na stosie. Kościół katolicki kanonizował Apolonię w 249 roku i uznał za orędowniczkę od bólu zębów.

Kult świętej szybko upowszechnił się w całej Europie, podobnie jak wiara w jej uzdrowicielskie możliwości. Już sama liczba relikwii św. Apolonii była imponująca. W świątyniach Rzymu miała znajdować się głowa świętej, jej ramię, szczęka, język oraz zęby. Natomiast Kolonia chwaliła się żebrem patronki dentystów, dziewięcioma zębami i dwiema żuchwami (!). Inne miejsca, w których czczono cudowne szczątki Apolonii, to m.in. Tortona w Hiszpanii, Antwerpia, Bruksela i Lizbona.

Prośby o wstawiennictwo

Przez wiele stuleci wierzono, że osoby pragnące uzyskać opiekę świętej, powinny zachować ścisły post w dniu jej śmieci, czyli 9 stycznia. Częstą praktyką było również ofiarowywanie świętej darów wotywnych, najczęściej w postaci woskowych lub metalowych zębów, choć niekiedy ofiarowywano jej mniej typowe wota. Na przykład, w Banndorf, w kaplicy zwanej „Bildhüsli" cierpiący na schorzenia jamy ustnej składali pod figurą Apolonii łyżki, natomiast matki ząbkujących dzieci – miniaturowe ubranka dziecięce. Podobny zwyczaj miał miejsce we Włoszech, w np. w rzymskim kościele p.w. św. Augustyna młode dziewczęta ofiarowywały świętej własne ubranie.

Jednym z bardziej spektakularnych darów wotywnych była fundacja kaplicy św. Apolonii w kościele Św. Augustyna w Wiedniu, uczyniona w 1643 roku przez cesarza Ferdynanda III i jego żonę Marię w podzięce za ustąpienie bólu zęba nękającego ich syna Leopolda. Oprócz bogatego wystroju kaplicy cesarzowa złożyła w niej cenną relikwię (ząb świętej).

Modlitwy do świętej

Co ciekawe, modlitwy do świętej Apolonii wznosili zarówno pacjenci, jak i poprzednicy współczesnych dentystów. Johann Georg Keissler w swoim pamiętniku z podróży, opublikowanym w 1751 roku, wspomina, że praktykujący w Turynie o „rwacze zębowi" każdy zabieg rozpoczynali od słów „con adjuto di Santa Apolonia".

Warto zwrócić uwagę na fakt, że w zachowanych do dzisiaj modlitwach św. Apolonia pełni rolę raczej rolę pośredniczki niż uzdrowicielki. Nie leczy sama, lecz wstawia się do Boga w imieniu cierpiących i wyjednuje im łaskę przebaczenia.

„O święta Apolonio, przez mękę swoją uzyskaj nam odpuszczenie wszystkich grzechów, których dopuścilibyśmy się przez obżarstwo i mową, abyśmy wolni byli od bólu i zgrzytania zębów teraz i w przyszłości, a czystość serca miłując przez łaskę warg mieli przyjaciela w Królu Aniołów. Amen”

Motyw bólu zębów, będącego karą za grzechy, pojawia się również w kolejnej modlitwie:

„Dziewico Boża Wspaniała, Apolonio!

Za nas błagaj u Pana,

by oddalił to, co szkodzi.

Aby nas za nasze winy,

choroby zębów nie dręczyły,

lecz zdrowiem głowy i ciała

byśmy się zawsze cieszyli”.

W Kościele Katolickim święto Apolonii przypada na dzień 9 lutego. W wielu krajach, np. Meksyku, w tym dniu jest obchodzony również Dzień Dentysty.

B.Sz.