Gorący temat: szkolne gabinety stomatologiczne, cz. 1

Gabinety stomatologiczne (i tak nieliczne) zaczęły znikać ze szkół, gdy Narodowy Fundusz Zdrowia podniósł wymagania odnośnie ich funkcjonowania (w 2011 r.). M.in. konieczne okazało się, by w każdym z nich znalazł się aparat rtg i toaleta dla pacjentów. Co więcej – NFZ oczekiwał, że gabinety powinny być czynne 5 razy w tygodniu i co najmniej dwa razy do godz. 18:00 oraz przez 5 godz. w soboty. Okazało się, że dla wielu placówek wymagania te okazały się niemożliwe do spełnienia. Nie tylko chodziło o koszty, ale i o to, że w proponowanych przez NFZ godzinach można było oczekiwać jedynie na nielicznych pacjentów.

Ponadto ocenia się, że przy tak postawionych wymaganiach dokonano niewłaściwej oceny punktowej odnośnie świadczenia usług stomatologicznych w gabinetach.
Prof. Dorota Olczak-Kowalczyk (konsultant krajowy w dziedzinie stomatologii dziecięcej) zaznacza, że intensywność choroby próchnicowej i częstość jej występowania u dzieci są niezwykle wysokie. Dane są przerażające: aż 80 % dzieci między 6. a 12. rokiem życia ma próchnicę, zaś w wieku od 5 do 10 lat – 84%. W zasadzie od 20 lat nie odnotowano postępu w Polsce, jeśli chodzi o zapobieganie próchnicy (mimo że postęp w medycynie jest dość znaczący). Co gorsza – częstotliwość występowania próchnicy i jej intensywność wzrosła.

Przez wiele lat do problemu próchnicy u dzieci nie podchodzono z należytą powagą. Decydenci nie reagowali na sygnały w tym względzie ze strony środowiska lekarskiego i samorządu. Głos w tej sprawie zabrała m.in. Komisja Stomatologiczna NRL, która w 2011 r. postulowała do władz publicznych i innych podmiotów, które są odpowiedzialne za zaspokajanie potrzeb społeczeństwa w zakresie ochrony zdrowia (a zwłaszcza Prezes Rady Ministrów, Minister Zdrowia, Minister Edukacji Narodowej i Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia), by pilnie podjęli działania na większą skalę i wprowadzili w życie zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), które odnoszą się do zdrowia jamy ustnej.
Komisja Stomatologiczna NRL sygnalizowała wtedy, że poprawa dramatycznej sytuacji epidemiologicznej mogłaby przynieść reaktywowanie medycyny szkolnej – w zakresie opieki stomatologicznej i pediatrycznej.

Rok później Najwyższa Izba Kontroli ujawniła, że opieka stomatologiczna w Polsce wymaga zmian. W opublikowanym raporcie NIK wykazała nieskuteczność działań Ministra Zdrowia na rzecz edukacji prozdrowotnej i profilaktyki chorób jamy ustnej (szczególnie jeśli chodzi o próchnicę zębów u dzieci i młodzieży).
Zaledwie 2,96% populacji dzieci i młodzieży skorzystało z gwarantowanych świadczeń profilaktycznych finansowanych ze środków publicznych w 2011 r. Fakt zlikwidowania w szkole gabinetów stomatologicznych doprowadził do sytuacji, że to rodzice w 100% są odpowiedzialni za zdrowie uzębienia ich dzieci. Co więcej –- minister zdrowia nie doprowadził do należytej realizacji zadań, które podejmowane były w ramach Narodowego Programu Zdrowia (NPZ) w latach 2007-2015, a które dotyczą m.in. profilaktyki chorób jamy ustnej.

Nie dopełnione zostały również zalecenia WHO. Podczas 7. Światowej Konferencji w sprawie Promocji Zdrowia w 2009 r. podkreślano, że szkoły na całym świecie są idealnymi miejscami do promocji zdrowia. Pomimo że nie jest możliwe, by w ten sposób dotrzeć do wszystkich dzieci – na pewno szkoły dają znaczącą szansę, by wyrównywać społeczno-gospodarcze różnice w zachorowalności oraz w zmiennych czynnikach ryzyka istotnych dla zdrowia jamy ustnej.

Na pewno jednak fakt sygnalizowania problemu poskutkował zwróceniem na niego uwagi. W maju br. minister Sławomir Neumann zadeklarował, że trwają prace nad prawnym uregulowaniem współpracy między pielęgniarką szkolną a lekarzem stomatologiem oraz planuje się wprowadzić książeczki zdrowia dziecka, w którym stomatolog będzie wpisywał wyniki badań jamy ustnej, a rodzic zobligowany będzie do przedstawiania ich lekarzowi. Jednakże obietnice te nie usatysfakcjonowały ani lekarzy, ani pacjentów. Stąd – duże poruszenie wzbudziła obietnica Ewy Kopacz. Jak przedstawiają się losy obietnicy powrotu do szkół gabinetów stomatologicznych?

Więcej na ten temat:
Gorący temat: szkolne gabinety stomatologiczne, cz.2
 

BZ

Gazeta Lekarska