Dentonet
LEKARZ
E-mail
WYBIERZ KATEGORIĘ
Aktualności
Prawo i finanse
Praca w gabinecie
Student
Edukacja i technologie
Medycyna

Finlandia: związek zdrowia jamy ustnej ze zdrowiem ogólnym

Publikacja:
Finlandia: związek zdrowia jamy ustnej ze zdrowiem ogólnym

Finlandia: związek zdrowia jamy ustnej ze zdrowiem ogólnym

Związek pomiędzy zdrowiem jamy ustnej a zdrowiem ogólnym jest powszechnie znany, ale czy znajduje to odzwierciedlenie w codziennej praktyce? Z okazji Światowego Dnia Zdrowia w portalu Dentist.co.uk na ten temat rozmawiają dwaj lekarze z Finlandii: Jukka Meurman, emerytowany profesor stomatologii, oraz Tommi Pätilä, kardiochirurg i chirurg transplantacyjny z Nowego Szpitala Dziecięcego w Helsinkach.

Zainicjowany przez WHO Światowy Dzień Zdrowia jest obchodzony na całym świecie 7 kwietnia, a jego celem jest podniesienie świadomości na temat różnorodnych problemów zdrowotnych. Tegoroczny temat przewodni – „Zdrowie dla wszystkich” – koncentruje się na sprawiedliwości zdrowotnej, rozumianej jako stan, w którym każdy ma uczciwą i sprawiedliwą możliwość osiągnięcia optymalnego poziomu zdrowia.

Nierówności zdrowotne także w najszczęśliwszym państwie świat

Jak kwestia sprawiedliwości zdrowotnej wygląda w Finlandii? Czy każdy ma równe szanse na osiągnięcie najwyższego poziomu zdrowia w Finlandii, państwie zajmującym szósty rok z rzędu pierwsze miejsce w rankingu najszczęśliwszych na świecie?

Nierówności zdrowotne są w Finlandii wciąż poważnym wyzwaniem – także w zakresie zdrowia jamy ustnej. Chociaż zdrowie Finów uległo znacznej poprawie w ciągu ostatnich dekad według wskaźników takich jak zachorowalność, zdolność do pracy i śmiertelność, nie udało się w pełni wykluczyć takich zjawisk jak ubóstwo i wykluczenie, co znajdują odzwierciedlenie również w stanie zdrowia jamy ustnej Finów. Co oczywiste, niski status społeczno-ekonomiczny oraz niski poziom edukacji i dochodów mają negatywny wpływ na zdrowie jamy ustnej.

Fińskie Towarzystwo Stomatologiczne Apollonia ostrzega, że mimo generalnie wysokiego poziomu życia w tym kraju, nadal brakuje kompleksowych i odpowiednich usług w zakresie ochrony zdrowia jamy ustnej populacji dorosłych. Nie dość dobrze wygląda także opieka stomatologiczna w przypadku dzieci. Zdaniem stomatologa – prof. Jukki Meurmana, zbyt małe środki przeznaczane na publiczną opiekę stomatologiczną przekładają się m.in. na jakość opieki zdrowotnej nad osobami niepełnosprawnymi fizycznie, a tym samym częstość występowania u nich chorób jamy ustnej.

Zdrowie jamy ustnej a choroby ogólnoustrojowe

Zdrowie jamy ustnej jest bezpośrednio powiązane z ogólnym zdrowiem i samopoczuciem danej osoby. Jednakże problemy ze zdrowiem jamy ustnej stanowią wyzwanie, ponieważ często nie dają objawów i mogą pozostawać niezauważone. Niewykryte przewlekłe infekcje jamy ustnej, takie jak próchnica i zapalenie przyzębia, mogą przyczynić się do rozwoju poważnych chorób ogólnoustrojowych, takich jak choroby układu krążenia, cukrzyca i nowotwory, a także zwiększyć ryzyko przedwczesnego porodu.

Chociaż związek między zdrowiem jamy ustnej a zdrowiem ogólnym jest tematem dyskusji już od lat, wciąż wiele pozostaje do zrobienia. Przykładowo w Finlandii, zdaniem prof. Meurmana, nadal istnieje potrzeba uwzględnienia edukacji stomatologicznej w programach nauczania medycyny – i odwrotnie.

WHO szacuje się, że choroby przyzębia dotykają około 19% dorosłej populacji świata, a to oznacza ponad miliard przypadków na całym świecie! W Finlandii nawet dwie na trzy osoby powyżej 30. roku życia cierpią na periodontitis. Choroba ta jest jeszcze bardziej powszechna u osób z cukrzycą, a nieleczona może prowadzić do utraty zębów, ponadto jest powiązana z poważnymi zdarzeniami sercowo-naczyniowymi.

Z badań wynika, że pierwszy atak serca jest o 30% częstszy u osób z chorobą przyzębia niż u zdrowych osób w tym samym wieku. Jednak, zdaniem prof. Meurmana, wielu lekarzy w Finlandii sprawdza w swoich gabinetach stan zdrowia jamy ustnej pacjentów i w razie potrzeby kieruje ich na dalsze leczenie. Dobrym przykładem choroby, w której rola utajonego stanu zapalnego jest już szeroko rozumiana, jest cukrzyca.

Terapeuci zdrowia jamy ustnej wsparciem dla lekarzy stomatologów

Prof. Jukka Meurman uważa też, że Finlandia powinna szukać nowych rozwiązań, aby złagodzić niedobory personelu w sektorze opieki stomatologicznej. Podczas gdy studia dentystyczne trwają 5–6 lat, wykształcenie „terapeuty zdrowia jamy ustnej” mogłoby – jego zdaniem – zająć tylko około 2,5 roku.

Meurman przyznaje przy tym, że takiej sytuacji nie udało się w pełni osiągnąć nigdzie na świecie. Jednak w takich państwach jak Singapur czy Nowa Zelandia terapeuci zdrowia jamy ustnej (ang. oral health therapists) już od wielu lat odciążają dentystów. Leczą próchnicę i choroby dziąseł oraz wykonują rutynowe zabiegi stomatologiczne, takie jak usuwanie kamienia, ekstrakcje, a także leczą pacjentów na podstawie diagnozy postawionej przez lekarza dentystę i według przygotowanego przez niego planu leczenia.

Profilaktyka – korzyści dla jednostki i całego społeczeństwa

Z kolei dr Tommi Pätilä, kardiochirurg i transplantolog z Nowego Szpitala Dziecięcego w Helsinkach, uważa, że lekarze specjaliści nie przykładają wystarczająco dużej wagi do roli zdrowia jamy ustnej. Dlatego w opiece specjalistycznej często panuje przekonanie, że dentysta może zająć się jamą ustną pacjenta „później”, „w odpowiednim czasie”.

Jednak stan zdrowia jamy ustnej powinien być zawsze brany pod uwagę na etapie badania podstawowego u pacjentów leczonych w szpitalach. Jak mówi dr Pätilä, informacje te powinny być regularnie odnotowywane w dokumentacji medycznej – tak jak rutynowo monitorowane są wartości ciśnienia krwi.

Jego zdaniem w Finlandii niezbędne jest przekazywanie większych środków na opiekę stomatologiczną. Mimo że oznacza to wyższe koszty, jest to również opłacalne dla społeczeństwa, ponieważ pomogłoby zapobiec wystąpieniu wielu chorób ogólnych. Dr Tommi Pätilä podkreśla, że inwestowanie w profilaktykę i opiekę stomatologiczną pozwoliłoby ograniczyć rozwój chorób przewlekłych oraz zaostrzenie tych, które już się rozwinęły.

Byłoby to szczególnie ważne w przypadku pacjentów z chorobami układu krążenia, cukrzycą oraz chorobami reumatycznymi. Lekarz przekonuje, że profilaktyczna ochrona zdrowia jamy ustnej przynosi społeczeństwu znaczne oszczędności. Dotyczy to zresztą nie tylko stomatologii, ale całego systemu opieki zdrowotnej.

Choroby przyzębia to jedna z przyczyn miażdżycy, zawału serca i innych chorób sercowo-naczyniowych. Na czym polega ten związek? Wyjaśnia kardiolog prof. dr hab. n. med. Beata Wożakowska-Kapłon.

T.H.

źródło: https://www.the-dentist.co.uk/content/news/world-health-day-expanding-oral-health-knowledge


POWIĄZANE ARTYKUŁY

zdrowie jamy ustnej
Co różne pokolenia wiedzą o zdrowiu jamy ustnej i ogólnym? Lekarz

Z badania opublikowanego w ostatnim czasie przez Delta Dental Plan Associations wynika, że istnieją różnice w poziomie wiedzy poszczególnych pokoleń Amerykanów w zakresie rozumienia zależności, jaka zachodzi pomiędzy zdrowiem jamy ustnej a zdrowiem o...

USA
Ranking stanów USA pod względem zdrowia jamy ustnej Lekarz

Przy dużym zróżnicowaniu kulturowym, społecznym, światopoglądowym czy prawnym poszczególnych stanów USA tworzone są także zestawienia ukazujące dysproporcje w zakresie zdrowia jamy ustnej. Co znamienne, na szczycie zestawienia w 2022 roku uplasowały ...

ROZWIŃ WIĘCEJ
Marzena Dominiak
Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej dla każdego! Lekarz

– Chciałabym bardzo serdecznie zaprosić wszystkich – lekarzy dentystów, całe teamy stomatologiczne, naszych partnerów biznesowych i merytorycznych - by włączyć się w obchody Światowego Dnia Zdrowia Jamy Ustnej. Z perspektywy pacjentów można tego dnia...

senior u dentysty
USA: związki między depresją a zdrowiem jamy ustnej osób 50+ Lekarz

Z badania firmy Delta Dental zatytułowanego „Senior Mental and Oral Health Report” wynika, że starsi wiekiem Amerykanie zdają sobie sprawę, że piękniejszy uśmiech mógłby uczynić ich szczęśliwszymi, ale przed tym, by go osiągnąć, często powstrzymuje i...

zdrowie jamy ustnej
Zdrowie ogólne i jamy ustnej – związek nie dość dobrze znany Lekarz

Chociaż większość dorosłych mieszkańców Stanów Zjednoczonych wyraża przekonanie, że zdrowa jama ustna jest niezwykle ważna dla ogólnego stanu zdrowia, zbyt wielu z nich nie ma świadomości, które stany chorobowe są powiązane ze złym stanem zdrowia jam...

stan zdrowia jamy ustnej seniorow
Stan psychiczny seniorów związany ze zdrowiem jamy ustnej Lekarz

Według badań przeprowadzonych przez naukowców z New Jersey, choroby zębów i dziąseł, a także kserostomia u osób po 60. roku życia wiążą się ze zwiększonym ryzykiem depresji i pogorszenia funkcji poznawczych. Badacze z Rutgers University w New Jersey...

zdrowie jamy ustnej 1
Są związki między zdrowiem psychicznym a zdrowiem jamy ustnej Lekarz

Naukowcy z University of California zaprezentowali wyniki badań, które dowodzą, że stan psychiczny pacjentów ma związki ze zdrowiem ich jamy ustnej. U pacjentów z problemami psychicznymi częściej występują krwawienia z dziąseł, choroby przyzębia oraz...

zdrowie jamy ustnej - Dentonet.pl
WHO: globalna strategia zdrowia jamy ustnej zatwierdzona Lekarz

Rada Wykonawcza WHO zatwierdziła projekt globalnej strategii zdrowia jamy ustnej. Ma ona zostać przyjęta w maju br. podczas Światowego Zgromadzenia Zdrowia (WHA75). 150. sesja Rady Wykonawczej WHO odbyła się pod koniec stycznia br. Jej głównym cele...

smartfon - Dentonet.pl
Czy smartfony są szkodliwe dla zdrowia jamy ustnej? Lekarz

Technologia cyfrowa towarzyszy nam każdego dnia, trudno bowiem wyobrazić sobie funkcjonowanie bez smartfona i dostępu do internetu. Nowoczesne technologie mają jednak również negatywne strony – paradoksalnie przyczyniają się do większej izolacji społ...