Badania obrazowe nowoczesnej stomatologii

Na przestrzeni ostatnich lat nowoczesna diagnostyka obrazowa stała się integralna częścią leczenia stomatologicznego. Śmiało można powiedzieć, że bez diagnostyki rentgenowskiej nie ma dziś dobrej stomatologii…
Podstawowym badaniem rentgenowskim jest prześwietlenie zęba, tzw. rentgen punktowy. Pozwala na diagnostykę w wymiarze około 2x3cm w wysokiej rozdzielczości przy bardzo małej dawce promieniowania. Co najważniejsze, badanie to można wykonać niemal natychmiast – na fotelu dentystycznym. Jest to bardzo wygodne rozwiązanie zarówno dla lekarza, jak i Pacjenta, który jest leczony kompleksowo.

Panorama
Nieco innym badaniem jest rentgen pantomograficzny, potocznie zwany panoramą. Jest to zdjęcie płaskie, obrazujące szczękę oraz żuchwę wraz ze wszystkimi zębami i strukturami otaczającymi – kośćmi, zatokami nosowymi oraz stawami skroniowo-żuchwowymi. Badanie takie stanowi obecnie złoty standard i niemal obowiązkowo powinno być wykonywanie przed każdym większym leczeniem stomatologicznym oraz kontrolnie raz na 2-3 lata. Panorama jest badaniem przeglądowym, dającym obraz dużego pola. Jednak do diagnostyki szczegółowej i dokonywania pomiarów często wymaga uzupełniania o inne badania rentgenowskie, takie jak zdjęcia punktowe czy też tomografię komputerową.

Tomografia komputerowa
Tomografia komputerowa stała się obecnie badaniem standardowym, jeśli chodzi o obrazowanie kości z możliwości wizualizacji trójwymiarowej. Została opracowana w 1972 roku przez Godfrey'a Hounsfileld'a i określona jako komputerowe osiowe skanowanie poprzeczne. Obecnie powszechnie stosuje się nazwę tomografia komputerowa TK (CT computed tomography). W klasycznej postaci badanie to wykorzystuje źródło promieniowania rentgenowskiego obracające się wokół Pacjenta oraz szereg detektorów przesyłających sygnał do komputera. Po skomplikowanej analizie danych przekazywanych z różnych projekcji uzyskuje się przekroje 2D, które można następnie przetwarzać na obrazy 3D.

Kolejnym krokiem w rozwoju klasycznej już dziś tomografii komputerowej, jest tomografia wiązki stożkowej (CBCT), opracowana po raz pierwszy w 1996 roku. Zmiana liniowego promienia na promień stożkowy pozwoliła na znaczne zmniejszenie dawki promieniowania w porównaniu z tomografią klasyczną. Obecnie dawka efektywna dla Pacjenta podczas badania tomografii CBCT jest zbliżona do tej, jaką otrzymywał w trakcie wykonywania pantomogramu na kliszy rentgenowskiej. Ponadto, co bardzo istotne z praktycznego punktu widzenia metoda ta jest znacznie szybsza i dokładniejsza.

Badania 3D
Dzisiejsze badania 3D umożliwiają obrazowanie bardzo małych struktur, dlatego tak dobrze sprawdzają się w stomatologii, ponieważ mamy do czynienia z małymi i mocno wysyconymi obiektami, takimi jak zęby czy też kości. Kluczowe znaczenie ma to w implantologii, gdyż w tej dziedzinie stomatologicznej bardzo ważne jest prawidłowe zaplanowanie i następnie umiejscowienie odpowiedniego implantu w jak najlepszej pozycji i w odpowiednim miejscu. Kolejną dziedziną, gdzie badania 3D są niezastąpione, staje się ostatnio leczenia kanałowe, gdyż umożliwia zobrazowanie skomplikowanej anatomii kanałów korzeniowych. Dysponując przekrojami poprzecznymi zęba, nie mamy najmniejszych wątpliwości, ile jest kanałów, gdzie znajdują się wejścia do nich oraz czy zostały prawidłowo wypełnione. Niezastąpione są możliwości diagnostyki pęknięć czy struktur patologicznych, które często są niewidoczne w typowych prześwietleniach zębów obrazujących tylko płaski obraz zęba.

O zaletach współczesnej diagnostyki opowiadał lek. stom. Marcin Sarnecki z Centrum Stomatologii Estetycznej i Implantologii GALERIA UŚMIECHU.