Sterroryzowali i zmusili do leczenia

Chwile grozy przeżył stomatolog prowadzący prywatną praktykę w Quibdo, mieście położonym nad rzeką Atrato w zachodniej Kolumbii.
Kiedy do jego gabinetu wtargnęło czterech zamaskowanych i uzbrojonych po zęby mężczyzn, dentysta był przekonany, że chodzi o napad rabunkowy lub porwanie. Okazało się jednak, że napastnicy mieli inne zamiary.

Quido, ośrodek adminikstracyjny departamentu Choco, nie jest dużym miastem – liczy zaledwie 75 tys. mieszkańców, mniej więcej tyle, co Piotrków Trybunalski. Jednak w porównaniu z Turbo, portowym miasteczkiem przy granicy z Panamą, z którego przybyli napastnicy, wydaje się naprawdę dużą metropolią. W mieście działa kilka prywatnych gabinetów stomatologicznych, natomiast w małym Turbo nie ma żadnego, podobnie zresztą jak w sąsiednich miasteczkach.

Trwający od 1948 r. konfilkt zbrojny doprowadził w Kolumbii do załamania systemu ochrony zdrowia. W wielu prowincjach kraju jedyną szansą na wyleczenie chorego zęba jest skorzystanie z mobilnej opieki medycznej (MHU) działającej pod auspicjami Czerwonego Krzyża. Raz lub dwa razy do roku dentysta wraz z innymi lekarzami przybywa do położonych nad Atrato wiosek i miasteczek na pokładzie dużej motorowej łodzi, wiozącej leki, szczepionki, sprzęt stomatologiczny oraz generator umożliwiający uruchomienie przenośnego unitu i polowego gabinetu chirurgii szczękowej. – Budujemy w Kolumbii super nowoczesne kliniki stomatologiczne, jednak leczą się w nich jedynie bogaci, amerykańscy dentoturyści – stwierdza pracownik Czerwonego Krzyża – dla przeciętnego Kolumbijczyka koszty leczenia są w nich zbyt wysokie. Zresztą, mieszkańcy najbiedniejszych prowincji nie mają pieniędzy nawet na to, aby dojechać do najbliższego dentysty. W przypadku nagłego bólu zęba muszą radzić sobie sami, więc zwracają się o pomoc do szamanów lub pokątnych uzdrawiaczy. Czasami trudno tu uwierzyć, że żyjemy w XXI wieku.

Jednak czterech zdesperowanych mężczyzn postanowiło skorzystać nie z porady szamana, a z profesjonalnej opieki dentystycznej. Ponieważ nie mieli pieniędzy, sterroryzowali stomatologa z Quido i zmusili go do leczenia zębów.
– Naprawdę bałem się o swoje życie – wyznał lekarz, który ze zrozumiałych względów postanowił pozostać anonimowy – tym bardziej, że nie wiedziałem, z kim mam do czynienia. To mogli być guerrillas albo autodefensas, albo zwykłe prowincjonalne rzezimieszki.

Przypomnijmy, że duże obszary Kolumbii od lat znajdują się poza kontrolą rządu – największe ugrupowanie rebelianckie, Rewolucyjne Siły Zbrojne Kolumbii (FARC) włada terytorium o obszarze około 50 tysięcy km. kw. na południowym wschodzie i jest aktywnie zaangażowane w handel narkotykami. Mniejszym ugrupowaniem jest Armia Wyzwolenia Narodowego (ELN), znana z porwań cywilów. Przeciw tym grupom lewicowym występują siły rządowe oraz paramilitarne bojówki prawicowe, często powiązane z wojskiem lub policją, wśród których prym wiodą Zjednoczone Siły Samoobrony Kolumbii (AUC). Własnymi siłami zbrojnymi dysponują także wielcy posiadacze ziemscy.

– Wpadli do mojego gabinetu tuż przed zamknięciem i zążadali, abym wyleczył im zęby – wspomina dentysta. – Ich uzębienie było w strasznym stanie, widać było, że od lat nie byli u stomatologa. Narkotyki również zrobiły swoje, jeden z nich miał klasyczny metamfetaminowy uśmiech. W ciągu nocy wykonałem łącznie 27 ekstrakcji, załatałem kilkanaście ubytków i przeprowadziłem cztery leczenia kanałowe – cały czas się bojąc, że po zakończeniu leczenia ci przestępcy mnie zastrzelą lub porwą dla okupu. Na szczęście, rano sobie poszli, a nawet przed wyjściem podziękowali za pomoc.

– Takie sytuacje mogą się zdarzać coraz częściej – komentuje sytuację pracownik Czerwonego Krzyża. – Ludzie są zdesperowani i sfrustrowani, potrzebują opieki stomatologicznej z prawdziwego zdarzenia. Robimy, co możemy, aby im pomóc, lecz nasze wysiłki są maleńką kroplą w morzu ich potrzeb.

B.Sz.