Przypadek chrzęstniakowatości błony maziowej i CPP w SSŻ
Przypadek chrzęstniakowatości błony maziowej i CPP w SSŻ
Spis treści
Wykonane badania obrazowe pozwoliły postawić diagnozę i przeprowadzić leczenie u 61-letniego pacjenta dotkniętego rzadkim współwystępowaniem chrzęstniakowatości błony maziowej oraz tworzenia się kryształów pirofosforanu wapnia w stawie skroniowo-żuchwowym. Praca ukazała się w czasopiśmie „BMC Oral Health”.
Dzięki dynamicznemu postępowi technologicznemu w radiologii wiemy, że chrzęstniakowatość maziówkowa (ang. synovial chondromatosis; SC), nienowotworowy guz, który rozwija się w błonie maziowej stawu skroniowo-żuchwowego nie jest tak rzadki, jak kiedyś sądzono, choć jego występowanie wciąż uznaje się za rzadkie.
Czym jest CPP i SC?
Jednak współwystępowanie chrzęstniakowatości błony maziowej i odkładania się w stawie skroniowo-żuchwowym kryształów pirofosforanu wapnia (ang. calcium pyrophosphate dihydrate crystal deposition; CPP) jest niezwykle rzadkie. Jak napisali autorzy artykułu z zespołu dr. Edwarda Hosei Ntege z Uniwersytetu Ryukyus w Japonii, w literaturze fachowej opisano dotychczas zaledwie kilka takich przypadków.
Tworzenie się kryształów pirofosforanu wapnia jest opisywane jako gromadzenie się tych kryształów w tkankach śródstawowych i/lub okołostawowych, co prowadzi do ostrych, niezakaźnych, zapalnych i zwyrodnieniowych przewlekłych chorób stawów oraz zwapnień chrząstki. Osadzanie się kryształów pirofosforanu wapnia jest najczęściej rozpoznawane w dużych stawach, takich jak staw biodrowy.
Z kolei chrzęstniakowatość maziówkowa jest rzadkim nowotworem związanym z nieprawidłowym tworzeniem się guzków chrzęstnych w obrębie błony maziowej. Z czasem guzki te mogą ulegać zwapnieniu i skostnieniu. SC najczęściej objawia się w postaci wolnych ciałek stawowych. U około 1 na 100 000 osób ciała te tworzą się w przestrzeniach pozastawowych. Obydwa stany mogą potencjalnie powodować ostry ból oraz prowadzić do uszkodzenia stawów.
Autorzy publikacji dodali, że pomimo coraz lepszych możliwości obrazowania, a także rosnącego zainteresowania badaniami i zastosowaniem kilku różnych metod diagnostycznych, lekarze zwykle mają trudności z prawidłowym diagnozowaniem chorób stawów skroniowo-żuchwowych.
Przypadek 61-latka z bólem SSŻ i szczękościskiem
Z powodu trwającego ponad pół roku bólu prawego policzka oraz utrzymujących się problemów z otwieraniem jamy ustnej pacjent, lat 61, trafił na oddział chirurgii szczękowo-twarzowej. Mężczyzna został skierowany na leczenie przez lekarza pierwszego kontaktu po tym, jak zwiększyła się częstość i intensywność występujących dolegliwości bólowych, a zastosowana farmakoterapia (niesteroidowe leki przeciwzapalne) nie przyniosła oczekiwanych rezultatów. Pacjent miał kontrolowaną cukrzycę typu 2, wysokie ciśnienie krwi oraz zmagał się z bruksizmem.
Badanie wykazało, że u pacjenta występuje niewielki obrzęk w prawym obszarze przedusznym i upośledzone otwieranie ust (ograniczenie do 15 mm), któremu towarzyszy ból mięśniowo-powięziowy w okolicy stawu skroniowo-żuchwowego po stronie prawej. Ponadto u mężczyzny występowała wada zgryzu oraz starcie zębów siecznych szczęki i żuchwy. Autorzy pracy podali, że w jamie ustnej pacjenta nie było oznak infekcji.
Badania rentgenowskie zębów wykazały poziomą resorpcję kości zarówno w szczęce, jak i w żuchwie oraz rozległe zwapnienia przypominające zmętnienia w stawie skroniowo-żuchwowym po stronie prawej. Natomiast badanie przy użyciu rezonansu magnetycznego (MRI) wykazało rozwarcie przestrzeni stawowych, jednak bez widocznego przemieszczenia krążka stawowego. Z kolei po stronie lewej SSŻ nie znaleziono żadnych nieprawidłowości.
Autorzy artykułu pt. „Management of temporomandibular joint diseases: a rare case report of coexisting calcium pyrophosphate crystal deposition and synovial chondromatosis” napisali, że w dalszej kolejności u pacjenta wykonano tomografię komputerową, która ujawniła obszar stwardniałej tkanki o średnicy 38 mm, liczne struktury przypominające kształtem ziarna ryżu wokół kłykcia żuchwy i osteosklerozę prawej głowy stawu bez widocznej resorpcji kości.
Na podstawie przeprowadzonych badań obrazowych i cech klinicznych rozpoznano guz nowotworopodobny. Aby uzyskać ostateczną diagnozę, wykonano biopsję. Po otwarciu przestrzeni stawowej uwidoczniono zmianę pokrytą włóknistą torebką. Guz otaczający kłykcie żuchwy z licznymi białymi, chrzęstnopodobnymi tkankami twardymi i tkankami miękkimi o kredowej barwie i różnej wielkości usunięto i wysłano do analizy laboratoryjnej. Jak podali autorzy, na podstawie wyników badania dowiedziono, że guz był zbudowany ze złogów kryształów wapnia otoczonych fibroblastami, makrofagami oraz komórkami olbrzymimi typu ciała obcego i hiperplastyczną tkanką ziarniniakową błony maziowej.
Z wywiadu wynikało, że stan mężczyzny nie miał związku z żadnym doznanym wcześniej urazem, a badanie obrazowe wykazało wysięk w stawie z licznymi zwapniałymi luźnymi strukturami w zmianie guzopodobnej z dobrze zaznaczoną granicą otaczającą kłykieć po stronie prawej.
Mężczyzna przeszedł zabieg usunięcia zmiany oraz tkanki maziowej otaczającej staw skroniowo-żuchwowy, aby zapobiec nawrotom i poprawić funkcję stawu. Jak podali autorzy artykułu, po upływie dwóch lat od operacji nie nastąpił nawrót.
– Zaburzenia w stawie skroniowo-żuchwowym są bardzo ważnym elementem funkcjonowania dentysty w gabinecie – mówi dr n. med. Michał Paulo. Jego zdaniem, problem zaburzeń w stawie skroniowo-żuchwowym będzie w polskim społeczeństwie narastał.
T.H.
źródła:
https://www.drbicuspid.com/index.aspx?sec=sup&sub=img&pag=dis&ItemID=332769
https://bmcoralhealth.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12903-022-02695-0
POWIĄZANE ARTYKUŁY
Jak informuje National Library of Medicine, badania naukowców z Uniwersytetu Kalifornijskiego dowiodły, iż palenie e-papierosów powoduje obumieranie większości komórek jamy ustnej. E-papierosy stają się coraz popularniejsze, w szczególności wśród os...
Podczas rutynowego prześwietlenia RTG u młodego mężczyzny z Arabii Saudyjskiej ujawniono identyczne obustronnie, horyzontalnie zatrzymane trzecie zęby trzonowe żuchwy. Przypadek ten został opisany w artykule, który ukazał się na stronie internetowej ...
Naczyniakowłókniak (angiofibroma) to rzadko występująca, bogato unaczyniona, łagodna zmiana, która rozwija się w okolicy głowy i szyi. W pracy autorów z Arabii Saudyjskiej przedstawiono przypadek leczenia pacjenta, u którego przeprowadzono zabieg wył...
Tłuszczaki to zmiany nowotworowe tkanek miękkich, które stanowią od 1% do 5% łagodnych guzów jamy ustnej. Są to wolno rosnące, miękkie w dotyku, pojedyncze guzy. Klinicznie zmiany te są bezobjawowe, dlatego gdyby nie łyżeczkowanie i ocena histopatolo...
Na stronach internetowych czasopisma „Journal of Prosthetic Dentistry” opublikowano artykuł opisujący przypadek starszego pacjenta, w którego gardle utknął mierzący około 5 cm długości fragment materiału wyciskowego. Do zdarzenia doszło podczas pobie...
Przerost dziąseł spowodowany przez farmakoterapię to częste działanie niepożądane, związane z przyjmowaniem niektórych leków, zwłaszcza blokerów kanału wapniowego, takich jak nifedypina. Jednak rzadkość stanowi występowanie przerostu błony śluzowej p...
Radykulomegalia jest rzadką wadą, której cechą charakterystyczną są wydłużone korzenie zębów. Zjawisko to może dotyczyć zarówno korzeni pojedynczego zęba, jak i całego uzębienia pacjenta. Pierwszy przypadek został opisany w 1980 r. Radykulomegalia j...