Zęby madrości

1.Czym są nie wyrznięte zęby mądrości?

Ósemki zwane zębami mądrości są trzecimi trzonowcami wyrzynającymi się najczęściej pomiędzy 17 a 25 rokiem życia. Czasami proces wyrzynania nie przebiega właściwie, ząb wyrzyna się częściowo w niekorzystnym położeniu lub pozostaje nie wyrznięty (w położeniu prawidłowym lub nie). W przypadku gdy braku przestrzeni w łuku zębowym ósemki mogą pozostać nie wyrznięte, pokryte są wówczas dziąsłem, kością, innym zębem lub wszystkimi trzema warstwami.

Brak przestrzeni w łuku zębowym spowodowany jest zmianami ewolucyjnymi powodującymi zmniejszenie naszych szczęk. Ponadto utrata innych zębów z powodu próchnicy jest znacznie rzadsza niż w przeszłości, powoduje to, że w tworzącym się łuku zębowym może nie być miejsca dla ósemek. Zmiana charakteru diety na bardziej miękką, rozdrobnioną, przetworzoną powoduje mniejsze starcie zębów i mniejsze ich ubytki.

Znacznie częściej niż inne zęby ulegają infekcjom i próchnicy, nie wyrznięte natomiast często są przyczyną tworzenia torbieli. Twój dentysta monitorując stan uzębienia podczas regularnych wizyt określi czy istnieje odpowiednia ilość miejsca dla ósemek lub czy wskazane będzie ich usunięcie.

2. Jakie są wskazania do usunięcia ósemek?

Najczęściej zęby mądrości powodują problemy kiedy są wyrznięte częściowo.

Powodami, które zmuszają do usunięcia ósemek są:

• próchnica – ślina, bakterie, cząstki pokarmowe gromadzące się wokół korony nie wyrzniętej ósemki powodują jej próchnicę. Zachowawcze leczenie próchnicy ósemek jest bardzo trudne i obarczone dużym odsetkiem nawrotów. Naturalnym następstwem rozwijającego się procesu próchniczego jest ból i infekcja.
• zapalenie dziąsła – periocoronitis; pod dziąsłem wokół korony częściowo wyrzniętej gromadzą się resztki pokarmowe, bakterie. Powodują one miejscowy stan zapalny, któremu może towarzyszyć: cuchnący oddech, ból, obrzęk, szczękościsk ( niemożność pełnego rozwarcia szczęk ). Infekcja może rozprzestrzeniać się i obejmować policzek oraz szyję. Od momentu kiedy wystąpi pierwszy epizod periocoronitis, następne występują coraz częściej i z większym nasileniem.
• wskazania ortodontyczne – u wielu nastolatków leczenie ortodontyczne musi być przedłużone, zęby mądrości mogą przesuwać pozostałe podczas procesu wyrzynania i pogarszać wynik leczenia ortodontycznego.
• protetyczne – pacjenci, którym należy wykonać protezę powinni mieć niektóre ósemki usunięte. Jeśli ząb mądrości wyrznie się pod protezą, spowoduje on podrażnienie, po jego usunięciu zmiana kształtu dziąsła zmusza lekarza do podścielenia dotychczasowej protezy lub wykonania nowej.
• tworzenie torbieli – torbiel (cysta) może rozwijać się z tkanek miękkich otaczających nie wyrzniętą ósemkę. Cysta wzrastając powoduje destrukcję struktury kości, powiększanie żuchwy, przemieszczanie lub uszkodzenie sąsiednich zębów. Usunięcie ósemek i torbieli jest konieczne by zatrzymać dalszą utratę kości. Rzadko w torbieli może powstać guz lub dojść do złamania patologicznego żuchwy, gdy cysta urośnie bardzo duża.

Dlaczego należy usunąć nie wyrznięte ósemki, nawet jeśli nie powodują problemów?

Jest niemalże pewnym, że zdecydowana większość nie wyrzniętych zębów mądrości pozostawionych na miejscu spowoduje problem (zwłaszcza w żuchwie). Komplikacje pojawiają się zazwyczaj nagle, w najmniej korzystnym momencie.

Kiedy jest najlepszy czas do usunięcia zębów mądrości?

Obecnie specjaliści zalecają usuwanie ósemek pomiędzy 14 a 22 rokiem życia, nawet jeśli nie powodują one problemów. Zabieg chirurgiczny jest technicznie łatwiejszy, a pacjenci szybciej zdrowieją kiedy są młodsi.

Jest to względnie mały zabieg dla dwudziestolatka, który staje się dość trudnym u czterdziestolatka. Także ryzyko powikłań rośnie z wiekiem, a proces gojenia jest wolniejszy.

Wyjazdy za granicę, podróże do miejsc o utrudnionej lub niedostępnej opiece stomatologicznej.

Jeśli wybierasz się do miejsc gdzie specjalistyczna opieka dentystyczna jest nieosiągalna lub bardzo kosztowna i masz nie wyrznięte ósemki, rozsądnym może okazać się ich wcześniejsze usunięcie.

W miejscach przypadkowych narażasz się na dodatkowe zagrożenia: wysokie koszty leczenia, konieczność zmiany planów wyjazdu, wykonanie zabiegu w warunkach nie sterylnych i zakażenia wirusami zapalenia wątroby ( tak zwanej żółtaczki wszczepiennej ) lub HIV.

Czy ósemki należy usuwać w stanie ostrego zapalenia dziąsła – periocoronitis?

Generalnie nie. Zabieg chirurgiczny w ostrym stanie zapalnym może spowodować jego rozprzestrzenienie i zaostrzenie. Najpierw należy opanować ostry stan zapalny poprzez poprawę miejscową higieny jamy ustnej, antybiotyki, czasem ekstrakcję przeciwstawnej ósemki.

DARIUSZ PITUCH

specjalista chirurg

www.adpklinika.pl