Złamane narzędzie podczas leczenia kanałowego

Choć nowoczesne narzędzia endodontyczne są produkowane z coraz bardziej wytrzymałych, elastycznych i giętkich materiałów (stali nierdzewnej, stopu niklu z tytanem), to jednak podczas zabiegu mogą ulec samoistnemu złamaniu. Do takiej sytuacji dochodzi najczęściej podczas opracowywania szczególnie zakrzywionych lub niedrożnych kanałów. Może zdarzyć się wówczas, iż narzędzie zaklinuje się w kanale i podczas próby jego wycofania zostanie złamane.
Tkwiący w kanale korzeniowym fragment narzędzia endodontycznego jest jednym z najczęstszych powikłań w leczeniu kanałowym.

Pacjenci pytają, jak to możliwe…
Wpisy na naszym forum dowodzą, iż pozostawienie w kanale ułamanego fragmentu stanowi w opinii pacjentów poważny błąd w sztuce i dyskredytuje umiejętności lekarza.
– Nie rozumiem, jak to możliwe. Jak można zostawić kawałek narzędzia w zębie i tego nie zauważyć? Pan doktor jest ślepy, czy co? – pyta na forum Dentonetu jeden z internautów, wyraźnie podejrzewający stomatologa o brak należytej staranności. Wtóruje mu drugi: – To karygodne! Mój pan doktor-niedbaluch zostawił w kanale olbrzymi kawałek narzędzia i spokojnie zaplombował zęba. Teraz muszą robić reendo i kolejny raz wydać sporo kasy.

…A lekarze odpowiadają
– „Narzędzia do używane leczenia kanałowego są bardzo cieniutkie, grubości włosa, ich średnica wynosi od 006 mm do 1,2 mm – wyjaśnia lek. stom. Radosław Nowak, konsultant portalu Dentonet. – Kiedy więc stomatolog opracowuje wąskie, zakrzywione kanały za pomocą tak niewiarygodnie cienkich instrumentów, czasami dochodzi do ich złamania. Dodam, iż trudno jest zauważyć pozostawione w kanale narzędzie, jeżeli pracuje się bez powiększenia (lupy lub mikroskopu)”.

Zostawione w kanale narzędzia powodują stan zapalny?
Pacjenci mają w większości świadomość, iż ułamane fragmenty narzędzi endodontycznych – niezauważone przez stomatologa i pozostawione w kanale – mogą stać się źródłem różnych dolegliwości i powikłań. Nie zawsze jednak wiedzą, dlaczego tak się dzieje, o czym świadczą najlepiej kolejne pytania.
– Dlaczego zostawione w kanale narzędzia wywołują stan zapalny? Czy chodzi o to, że ząb reaguje na metal? Ale przecież narzędzia są z tytanu, więc nie powinny powodować reakcji alergicznej?
„Stan zapalny wywołuje nie złamane narzędzie, lecz pozostawione w kanale martwe zakażone tkanki, których nie udało się usunąć w trakcie leczenia kanałowego – tłumaczy dr Radosław Nowak. – Jeżeli narzędzie się złamie w początkowej fazie leczenia, kiedy kanał nadal jest zakażony, to dochodzi do stanu zapalnego. Natomiast jeżeli do złamania dojdzie w końcowej fazie leczenia, kiedy kanał jest już czysty – w większości przypadków nic się nie dzieje”.
– Na zdjęciu rtg wyszło na jaw, że w jednym z kanałów dolnej szóstki zatrutej trzy lata temu mam nie wyjęty kawałek narzędzia. Ząb pobolewał mnie od czasu do czasu, ale delikatnie i raczej tylko wtedy, jak zmieniało się ciśnienie. Teraz też nie boli, ale mój dentysta twierdzi, że powinnam zrobić reendo i to cholerstwo usunąć. Czy ma rację?
„Tak – odpowiada dr Radosław Nowak. – Jeśli taki ząb daje dolegliwości, to należy w trakcie powtórnego leczenia kanałowego starać się usunąć to narzędzie, jeśli oczywiście endodonta ma takie możliwości i umiejętności.
Czasami umiejscowienie takiego narzędzia umożliwia jego obejście – np. narzędzie jest wklinowane w ściankę kanału. Wówczas można opracować kanał "obok" złamanego narzędzia i pozostawić je bez konsekwencji zdrowotnych. Jednak warunkiem jest osiągnięcie i właściwe opracowanie wierzchołka korzenia”.

Usuwanie złamanych narzędzi
Wielu internautów intryguje kwestia, w jaki sposób stomatolog usuwa złamane narzędzie, zwłaszcza jeśli tkwi ono głęboko w długim, zakrzywionym kanale.
– Jestem bardzo ciekawy, jak wygląda taki zabieg? Wiem, że się go robi pod mikroskopem – ale czym? Jakimiś malutkimi szczypczykami? – pyta jeden z uczestników naszego forum.
– „Jest wiele sposobów i technik usuwania złamanych narzędzi – wyjaśnia lek. stom. Radosław Nowak. – Wiele firm opracowało specjalne zestawy do usuwania złamanych narzędzi, technika jednak zależy od preferencji lekarza. Bardzo pomocne jest wykorzystanie ultradźwięków ze specjalną końcówką do obluzowania złamanego narzędzia, połączenia go ze specjalną igłą i wyjęcia z kanału. Malutkie szczypczyki stosujemy wtedy, gdy złamane narzędzie znajduje się blisko komory zęba, aby nie uszkodzić głębszych warstw zęba.

Wpisy pacjentów komentował konsultant portalu Dentonet, lek. stom. Radosław Nowak.
 

Z cyklu: Znalezione na forum