Światowy Dzień Walki z Rakiem

Z danych zbieranych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) w ramach programu o nazwie Globocan wynika, że w 2012 r. na świecie zdiagnozowano 14,1 mln nowych zachorowań na nowotwory złośliwe, a ponad 8 mln osób zmarło z ich powodu. Zgodnie z prognozami WHO liczba nowych zachorowań na raka będzie w najbliższym czasie bardzo szybko rosła.

Także Polskie Towarzystwo Onkologiczne (PTO) w raporcie "Obecny stan zwalczania nowotworów w Polsce 2014" ocenia, iż w ciągu następnego dziesięciolecia choroby nowotworowe staną się najczęstszą przyczyną zgonów w naszym kraju. W 2011 r. raka wykryto w Polsce u 144 tys. osób, a liczba zgonów z tego powodu wyniosła 92 tys. W 2025 roku prognozowana liczba zgonów może osiągnąć liczbę 135 tysięcy!

Ważną rolę w identyfikacji wczesnych symptomów choroby nowotworowej odgrywają programy badań przesiewowych, które pozwalają wykryć zmiany przedrakowe lub raka na bardzo wczesnym stadium rozwoju, kiedy jest on uleczalny niemal w 100 procentach. W Polsce są uruchomione trzy takie programy: Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi, Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy oraz Program Badań Przesiewowych dla wczesnego wykrywania raka jelita grubego. W ramach tych programów osoby z określonych grup wiekowych mogą korzystać z bezpłatnych badań mammograficznych, cytologicznych i kolonoskopowych.

Wykrywane przypadkiem, leczone zbyt późno
Program badań przesiewowych nie obejmuje jednak nowotworów głowy i szyi (do których zaliczamy również nowotwory jamy ustnej). Co więcej, trudno dziś jednoznacznie stwierdzić, kto miałby się w systemowy sposób zająć profilaktyką nowotworów jamy ustnej – laryngolog, stomatolog, lekarz pierwszego kontaktu? Fakt, iż do tej pory nie powstały w Polsce procedury umożliwiające wczesną diagnostykę raka jamy ustnej, że brak zakrojonych na szeroką skalę programów profilaktycznych, powoduje, iż większość tego typu nowotworów jest wykrywana przypadkiem, w zaawansowanym stadium choroby.

Oczywiście, nie brakuje w naszym kraju stomatologów, którzy prowadzą aktywną profilaktykę onkologiczną i motywują swoich pacjentów do regularnych badań przesiewowych. Kilka dni temu zapraszaliśmy naszych Czytelników na bezpłatne konsultacje przeprowadzane z okazji Dnia Walki z Rakiem w klinikach stomatologicznych w Myślenicach, Radomsku, Jeleniej Górze i Łodzi. Okazało się, że istnieje duże społeczne zapotrzebowanie na tego typu akcje – na badania zgłosiło się zaskakująco wiele osób. Okazało się również, iż w kilku przypadkach obawy pacjentów były medycznie uzasadnione i osoby te zostały skierowane na dalsze badania.

Drodzy Czytelnicy – po raz kolejny ponawiamy nasz apel (TUTAJ). Nie lekceważcie objawów, które mogą świadczyć o rozwoju choroby nowotworowej, zwłaszcza jeżeli należycie do grupy podwyższonego ryzyka. Nie wstydźcie się poprosić lekarza o zbadanie i ocenę zmian, które budzą wasz niepokój (guzków, owrzodzeń, nadżerek, wykwitów). Nie odkładajcie wizyty ze strachu przed usłyszeniem negatywnej diagnozy, nie bójcie się na wyrost wyników. Wykrycie nowotworu we wczesnym stadium rozwoju prawie zawsze daje dobre rokowania. Niestety, im bardziej zaawansowana postać raka, tym rokowanie staje się gorsze…

Rozwiąż test i sprawdź, czy powinieneś wziąć udział w badaniu
– Masz skończone 40. lat? – Tak/Nie
– Jesteś nałogowym palaczem? – Tak/Nie
– Nadużywasz alkoholu i/lub ostrych przypraw? – Tak/Nie
– W Twojej rodzinie zdarzały się przypadki choroby nowotworowej? – Tak/Nie
– Czy masz ostatnio problemy z połykaniem lub przeżuwaniem pokarmów? – Tak/Nie
– Czy dokucza Ci pieczenie, drętwienie lub mrowienie języka? – Tak/Nie
– Czy zauważyłeś u siebie białe lub czerwone plamki i wykwity na dziąsłach, języku lub błonie śluzowej? – Tak/Nie
– Czy w Twojej jamie ustnej pojawiły się wyraźnie wyczuwalne zgrubienia lub guzki (na policzkach, dolnej wardze, podniebieniu twardym, pod językiem)? – Tak/Nie
– Czy masz w obrębie warg, dziąseł, języka lub na wewnętrznej stronie policzków bolesną, krwawiącą rankę, która nie chce się wygoić i utrzymuje dłużej niż 2 tygodnie? – Tak/Nie
– Czy Twoje węzły chłonne stały się bardziej powiększone i twarde? – Tak/Nie
– Czy któryś z następujących objawów budzi Twój niepokój: dziwne bóle ucha, obrzęk żuchwy lub szczęki, który uniemożliwia założenie protezy, zmiana barwy głosu, długotrwała chrypka? – Tak/Nie
– Czy zaobserwowałeś u siebie zaburzenia mowy, zmianę barwy i natężenia głosu? – Tak/Nie

Jeżeli odpowiedziałeś pozytywnie na przynajmniej dwa pytania – odwiedź swojego stomatologa i poproś go o dokładne zbadanie jamy ustnej!

B.Sz.