Zęby króla Ryszarda III: próchnica, bruksizm i erozja szkliwa
Zęby króla Ryszarda III: próchnica, bruksizm i erozja szkliwa
W 2012 r. szerokim echem w światowych mediach odbiła się informacja o odnalezieniu – w miejscu dawnego kościoła franciszkanów w Leicester, które służyło jako parking – szczątków króla Anglii Ryszarda III. Odkrycie to umożliwiło naukowcom przebadanie szczątków władcy, w tym poddanie ocenie jego uzębienia.
Panujący zaledwie dwa lata – od 1483 do 1485 r. – Ryszard III zginął w bitwie pod Bosworth, co oznaczało zarazem koniec dynastii Yorków i przejęcie władzy przez pretendentów – ród Tudorów. Monarcha jest także bohaterem sztuki Williama Szekspira pt. „Ryszard III” (1592), w której został przedstawiony jako „osoba pełna wewnętrznego niepokoju”. Natomiast XV- i XVI-wieczne źródła podają, że król często zgrzytał zębami, co należy uznać za objaw bruksizmu.
Nie znajduje jednak potwierdzenia informacja podana przez współczesnego królowi historyka Johna Rousa, jakoby Ryszard miał urodzić się z pełnym uzębieniem po ciąży trwającej… dwa lata. Badania prowadzone w 2012 r. dowiodły natomiast, że Ryszard III zmagał się z poważnymi schorzeniami kręgosłupa: miał skoliozę i kifozę (Szekspir pisał o „okropnym garbie” króla).
Zgrzytanie zębami i picie kwaśnego wina
Nie licząc kilku ubytków (w tym lewego zęba siecznego szczęki), w dość dobrym stanie zachowały się zęby władcy, który w momencie śmierci miał zaledwie 32 lata. Informacje przedstawione w artykule dr. Amita Rai – opublikowanym w „British Dental Journal” – potwierdzają jednak pewne oznaki zniszczenia zachowanych zębów Ryszarda. Autor badania twierdzi, że za stan zębów króla odpowiadało ścieranie i zgrzytanie, a także erozja związana z dietą.
Zdaniem badaczy z Uniwersytetu w Leicester, w ostatnich latach życia króla w jego zębach zaszły zmiany komórkowe, które zwykle wiąże się z nowym miejsca pobytu i innym niż dotychczas źródłem wody. W przypadku Ryszarda w ciągu ostatnich kilkunastu lat życia zmianie uległa jednak przede wszystkim dieta – była typowa dla najwyższych elit ówczesnej Anglii.
Stała się ona jeszcze bardziej wykwintna po objęciu przez Richarda tronu w 1483 r. Pojawiło się w niej dużo świeżych ryb, dzikie ptactwo (w tym czaple, pawie i łabędzie) oraz więcej niż wcześniej sprowadzanego z południa Europy wina. Ponieważ według współczesnych standardów woda w tamtych czasach często nie była zdatna do picia, przedstawiciele elit chętniej spożywali napoje alkoholowe, które uważano za bezpieczniejsze. Ówczesne wino było jednak znacznie bardziej kwaśne niż obecnie, co mogło zwiększać prawdopodobieństwo ścierania się tkanek zębów. Dużą popularnością cieszył się także miód pitny, co może również pomóc w wyjaśnieniu przyczyny próchnicy zębów, z którą zmagał się król Ryszard III.
Sprzęt stomatologiczny i medyczny to niezbędny ekwipunek dzisiejszego stomatologa. Odszukaliśmy zdjęcia, które przedstawiają instrumenty sprzed wieków. Warto zobaczyć co się zmieniło i jak kiedyś pojmowano ergonomię.
T.H.
Źródła: https://www.smileessential.co.uk/blog/the-truth-about-king-richard-iii-and-medieval-dentistry/
https://www.chemistryworld.com/news/history-of-king-richard-iii-written-in-his-teeth/7651.article
POWIĄZANE ARTYKUŁY
O domowych i gabinetowych metodach higienizacyjnych zapobiegających demineralizacji szkliwa u pacjentów ortodontycznych mówi dypl. hig. stom. Anna Drobkiewicz, od ponad 12 lat związana w pracy zawodowej z profilaktyką oraz ortodoncją, szkoleniowiec, ...
Bruksizm to poważne zaburzenie mające wpływ na zdrowie całego układu stomatognatycznego, niestety dość często bagatelizowane. Patologiczne zaciskanie i zgrzytanie zębami to nie tylko problem estetyczny czy mechaniczny – może prowadzić do przewlekłych...
Hipoplazja szkliwa to zaburzenie rozwojowe zębów, charakteryzujące się niedostatecznym wykształceniem lub całkowitym brakiem szkliwa. Stan ten może prowadzić do zwiększonej wrażliwości zębów oraz ich podatności na uszkodzenia i próchnicę. Aby skutecz...
W połowie sierpnia na Uniwersytecie stanu Maryland w Baltimore (USA) rozpoczęto badania kliniczne, które mają ocenić nową metodę przytwierdzania zamków ortodontycznych do zębów – bardziej przyjazną dla szkliwa i potencjalnie przełomową dla terapii or...
Choć szkliwo zębów jest najtwardszą tkanką w organizmie człowieka, u niektórych dzieci (nawet kilkunastu procent) jest ono znacznie słabsze, co prowadzi do stanów chorobowych. Badanie, którego celem była ocena, czy odpowiadać za to może niedobór wita...
Z badań przeprowadzonych w ostatnim czasie przez naukowców z Uniwersytetu w Sao Paulo wynika, że niesteroidowe leki przeciwzapalne powszechnie przyjmowane przez najmłodszych pacjentów mogą przyczyniać się do powstawania wad szkliwa zębów (ang. dental...
Z badania, w którym udział wzięło 40 naukowców z kilku państw, wynika, że wady w rozwoju szkliwa zębów, które często występują u pacjentów zmagających się z celiakią, mogą być spowodowane reakcją autoimmunologiczną. Badanie to rzuca światło na słabo ...
Erozja szkliwa – będąca procesem chemicznego rozpuszczania tkanek twardych bez udziału bakterii – jest jednym z istotnych problemów zdrowia jamy ustnej, z którym coraz częściej spotykają się profesjonaliści stomatologiczni. Choć do jej rozwoju najczę...
Erozja to proces stopniowej utraty tkanek twardych zębów na skutek miejscowego działania kwasów, które powoli rozpuszczają hydroksyapatyt, tworząc ubytki erozyjne. Do głównych przyczyn erozji zalicza się m.in. spożywanie dużych ilości napojów i pokar...
Palenie papierosów to nałóg bardzo szkodliwy dla całego organizmu człowieka – nie wyłączając jamy ustnej. Substancje zawarte w dymie tytoniowym niszczą szkliwo, prowadzą do chorób przyzębia, a także są jedną z głównych przyczyn nowotworów jamy ustnej...
O zdrowie jamy ustnej warto dbać nie tylko ze względów estetycznych, ale przede wszystkim dla dobra całego organizmu. Liczne badania potwierdzają, że kondycja zębów i dziąseł ma wpływ na nasze ogólne samopoczucie oraz może przyczyniać się do rozwoju ...
