W jaki sposób młodzi dentyści uczą się zawodu?

Zgodnie ze starożytną maksymą, iż „trening czyni mistrza”, studenci stomatologii muszą zaliczyć blok zajęć dydaktycznych, podczas których zdobywają praktyczne umiejętności, konieczne do samodzielnego wykonywania zawodu. W trakcie takich ćwiczeń pod okiem asystentów uczą się, jak prawidłowo wypełniać ubytki, zakładać koferdam, podawać znieczulenie, wykonywać ekstrakcję zębów jedno- i wielokorzeniowych itp.
Wiele osób zadaje sobie jednak pytanie, w jaki sposób przebiegają takie praktyczne ćwiczenia i na kim (lub na czym) trenują swoje manualne umiejętności młodzi adepci dentystyki.

Proszę przyjść na zajęcia z własnymi zębami
„UWAGA! Na zajęcia z Endodoncji Przedklinicznej na III roku studenci są zobowiązani do zbierania naturalnych zębów (5 zębów trzonowych, 5 zębów przedtrzonowych oraz 5 zębów siecznych)” – takie ogłoszenie możemy przeczytać na stronie niejednego wydziału stomatologicznego (zarówno w Polsce, jak i zagranicą). Oczywiście, dla laika taki anons brzmi nieco humorystycznie, jednak studenci stomatologii doskonale wiedzą, iż chodzi w nim o przygotowanie materiału niezbędnego do przeprowadzenia praktycznych ćwiczeń. Takie przyniesione przez studentów zęby są następnie zatapiane w akrylu i wykorzystywane do przeprowadzania prostych zabiegów stomatologicznych. W niektórych państwach studenci pierwszego i drugiego roku trenują również swoje umiejętności na sztucznych szczękach wykonanych ze świńskich zębów. Ćwiczenia na fantomach mają jednak tę wadę, iż nie pozwalają na poprawianie popełnionych błędów.

Ochotnicy
Od trzeciego roku na większości polskich uczelni studenci mogą przyjmować „żywych" pacjentów. Niekiedy w roli ochotników występują znajomi lub członkowie rodziny, jednak najczęściej są to osoby, które chcą mieć wykonany prosty zabieg stomatologiczny za niewielką opłatą (lub całkowicie bezpłatnie). W takcie zabiegu studenci znajdują się pod stałą kontrolą lekarzy-opiekunów, muszą również zainwestować w materiały do wypełnień.
Warto przy okazji wspomnieć o dość szalonym pomyśle, na który wpadły władze jednego z krajów afrykańskich. Pomysł polegał na tym, iż studenci dentystyki mieliby trenować swoje umiejętności, lecząc popsute zęby więźniów. W ten sposób władze postanowiły upiec dwie pieczenie przy jednym ogniu: z jednej strony zapewnić osadzonym opiekę dentystyczną, z drugiej – tanim kosztem wyedukować młodych stomatologów.

Nowoczesne technologie
Jednak obecnie studenci stomatologii coraz częściej doskonalą swoje manualne kwalifikacje, wykorzystując w tym celu super nowoczesne urządzenia, takie jak manekiny lub wirtualne symulatory. Niestety, są to urządzenia bardzo drogie – np. symulator 3D, na którym studenci petersburskiego wydziału stomatologii od roku zdają egzamin państwowy, kosztował ponad 3 miliony rubli. Jak na razie, jest to jedyne tego typu urządzenie w Rosji.

Jak działa treningowy symulator stomatologiczny?
Sterujący symulatorem komputer wybiera rodzaj choroby, a dopiero potem wyświetla na ekranie trójwymiarowy model zęba. Student musi więc najpierw postawić prawidłową diagnozę, a dopiero potem przystąpić do leczenia pacjenta. Podczas zabiegu przyszły dentysta wykonuje wszystkie czynności za pomocą specjalnych manipulatorów, a każdy jego ruch znajduje odbicie na ekranie. Aby leczenie przebiegało jak najbardziej realistycznie, zabiegowi towarzyszy odgłos wiertła. Ponadto w trakcie zabiegu student musi się zmierzyć z różnymi nieprzewidzianymi problemami, np. zobliterowanymi kanałami, brakiem reakcji na podane znieczulenie, zasłabnięciem pacjenta. Dzięki temu nie tylko trenuje manualne umiejętności, ale też uczy się podejmowania właściwych decyzji.

B.Sz.