Uszkodzenie nerwu zębodołowego dolnego po leczeniu kanałowym

Z artykułu opublikowanego w czasopiśmie „Oral Surgery” wynika, że u młodej pacjentki nastąpiła utrata czucia w obrębie brody i dolnej wargi po wadliwie przeprowadzonym leczeniu kanałowym zęba trzonowego żuchwy. Po kilku miesiącach potwierdzono, że za efekt trwałego znieczulenia odpowiadał uszczelniacz przepchnięty poza kanały korzeniowe leczonego zęba.

W badaniu obrazowym wykazano, że uszczelniacz kanału korzeniowego był w dużej ilości wtłoczony poza wierzchołek korzeni zęba, w których przeprowadzano leczenie endodontyczne (uszczelniacz znalazł się m.in. w kanale żuchwy).

Uporczywy objaw zdrętwienia u młodej pacjentki

Tuż po wykonanym leczeniu endodontycznym zęba 47 u kobiety pojawiły się objawy drętwienia i mrowienia. Około sześć tygodni później kobieta udała się do stomatologa, który ze względu na utrzymujące się objawy bólowe i infekcję usunął ząb 47. Niestety ekstrakcja nie rozwiązała problemu drętwienia – z tego powodu pacjentka zgłaszała przygryzienia i urazy wargi. Wykonane badanie RTG okołowierzchołkowe wykazało nieprzepuszczalny dla promieni rentgenowskich materiał w pobliżu wierzchołków korzeni zęba 47 oraz w kanale żuchwy po ekstrakcji zęba.

W dalszej kolejności chirurg skierował 27-latkę na wykonanie badań neurosensorycznych. Ich wyniki wykazały, że pacjentka nie odczuwała ani lekkiego dotyku, ani ukłucia szpilki po prawej stronie dolnej wargi i na podbródku, co wskazuje na daleko posuniętą utratę czucia.

Tomografia komputerowa CBCT potwierdziła rozległe przepchnięcie materiału poza kanały korzeniowe. W chirurgicznym badaniu prawego nerwu zębodołowego żuchwy klinicyści znaleźli zwłókniały nerw, pozbawiony prawidłowej sieci neuronowej. Lekarze odnaleźli również ślady obcego materiału, jak się okazało – uszczelniacza kanałów korzeniowych w kontakcie z nanerwiem (łac. epineurium) oraz w obrębie pnia nerwu.

Podczas wizyty kontrolnej pacjentka nie zgłosiła zmniejszenia objawów utrzymującego się znieczulenia. Jak napisali autorzy, ze względu na to, że lekarze nie byli w stanie usunąć dużej części uszczelniacza, istnieje obawa, że stan kobiety może nie ulec poprawie.

Należy zapobiegać podobnym przypadkom

Chociaż uszkodzenie nerwu zębodołowego żuchwy jako skutek leczenia kanałowego stanowi rzadki przypadek, może ono powodować trwałą utratę czucia w tej części twarzoczaszki – w jamie ustnej, w obrębie brody i wargi. Jak podali autorzy, może być to spowodowane nadmiernym wypełnieniem kanałów korzeniowych. Dlatego, aby uzyskać dokładne pomiary kanałów i ocenić ich wypełnienie, niezbędne jest wykonanie badań obrazowych.

Autorzy napisali, że na częstość występowania tego powikłania mogą mieć wpływ takie czynniki jak rodzaj materiału użytego do wypełniania kanałów korzeniowych lub cementu uszczelniającego, zastosowana technika i budowa nerwów. We wcześniej publikowanych podobnych przypadkach podawano, że przepchnięcie materiału może mieć miejsce częściej po użyciu uszczelniaczy bioceramicznych niż tych, w których składzie jest żywica. Oznacza to, że przy większej popularności uszczelniaczy bioceramicznych, które zwiększają objętość, ryzyko przepchnięcia materiału poza kanał może być większe.

Autorzy podali, że opisany przypadek wskazuje na konieczność zachowania dużej staranności przy opracowywaniu kanałów korzeniowych, szczególnie u pacjentów, u których wierzchołki korzeni położone są w pobliżu kanału żuchwy. Jeśli dojdzie do przepchnięcia materiału, lekarz powinien pilnie skierować pacjenta do chirurga szczękowo-twarzowego.

– Chociaż częstość występowania uszkodzeń nerwu zębodołowego żuchwy spowodowanych leczeniem endodontycznym jest niska, przy niewielkiej liczbie opublikowanych opisów przypadków ważne jest, aby lekarze potrafili rozpoznać, z którymi zębami wiąże się większe ryzyko oraz jak postępować w sytuacji pojawienia się powikłań – napisali autorzy z zespołu kierowanego przez dr Hanyę Mahmood z Oddziału Chirurgii Szczękowo-Twarzowej Uniwersytetu w Sheffield (Wielka Brytania).

W wielu dziedzinach stomatologii ma miejsce dynamiczny rozwój: pojawia się nowa aparatura, która pozwala osiągnąć niedostępne wcześniej rezultaty leczenia, wprowadzane są nowatorskie metody terapii. Jakie zmiany w ostatnich latach zaszły w endodoncji? O odpowiedź na to pytanie poprosiliśmy endodontę dr. Piotra Puchałę.

T.H.

źródła: https://www.drbicuspid.com/index.aspx?sec=sup&sub=edo&pag=dis&ItemID=330352

https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/ors.12741