Supermocne szkliwo bobrów inspiracją dla naukowców
Supermocne szkliwo bobrów inspiracją dla naukowców
Naukowcy dowiedli, że ludzkie szkliwo i szkliwo na siekaczach bobrów jest pod względem chemicznym niemal identyczne. Jak więc wytłumaczyć fakt, że bobry posiadają wyjątkowo twarde i odporne na próchnicę zęby, a nasze tak łatwo psują się i kruszą?
Twarde jak stal
Ze względu na swoje supermocne siekacze bóbr stał ulubioną maskotką producentów past do zębów. Rzeczywiście, przednie zęby tego sympatycznego gryzonia imponują siłą i wytrzymałością. Dzięki nim bóbr potrafi ściąć i obrobić drzewo o średnicy ponad 70 centymetrów (i to tak twarde, jak dąb, grab czy jesion) w czasie krótszym niż cztery godziny. Do powalenia osiki o średnicy 3 cm wystarczy mu zaledwie 15 minut.
U bobra pracują głównie siekacze dolne, a górne służą jako punkt oparcia. Zęby mogą dochodzić nawet do 15 cm długości i jak u wszystkich gryzoni rosną przez całe życie. Z przodu są pokryte bardzo twardym szkliwem, jednak z tyłu zębina pozostaje odkryta. Dzięki takiemu rozwiązaniu zęby łatwo się ścierają, a ich krawędź staje się ostra jak dłuto lub brzytwa.
W reklamach i filmach dla dzieci bóbr może się pochwalić śnieżnobiałym uzębieniem – w rzeczywistości jego górne zęby mają odcień żółty, pomarańczowy, a nawet brunatno-czerwony.
Tajemnica koloru wyjaśniona
To niezwykłe zabarwienie szkliwa zaintrygowało naukowców, którzy postanowili dokładniej przyjrzeć się jego budowie. Przy okazji amerykańscy badacze rozwikłali tajemnicę odporności bobrzych zębów na próchnicę.
– Czerwony kolor zębów bobra jest efektem dużej domieszki związków żelaza. Pojedyncze jony żelaza prawdopodobnie odpowiadają również za to, że szkliwo gryzoni jest wielokrotnie mocniejsze niż u ludzi – wyjaśnia kierownik badań prof. Derk Joester. – Amorficzna struktura szkliwa, z rozmieszczonymi w niej jonami tego pierwiastka, który ma wyjątkowo niewielki udział w budowie zębów, stanowi zasadniczy element rzutujący na odporność tkanki na próchnicę. Ludzkie zęby mają za to więcej jonów magnezu, jednak ten pierwiastek nie stanowi wystarczająco dobrej zapory przed destruktywnym działaniem bakterii.
– Szkliwo z żelazem jest twardsze i bardziej oporne na działanie kwasów niż zwykłe szkliwo, nawet to z zębów poddawanych fluoryzacji. Te obserwacje pokazują nam drogę, którą musimy obrać, aby w lepszy sposób zabezpieczyć ludzkie zęby przed atakiem bakterii próchnicowych. Zęby bobra różnią się od naszych zębów chemicznie, ale nie strukturalnie. Natura pokazała więc, jak poprawić nasze własne szkliwo – podsumowuje wyniki badań prof. Derk Joester.
B.Sz.
POWIĄZANE ARTYKUŁY
Naukowcy z Niemiec i Republiki Południowej Afryki poddali badaniu skamieniałe szkliwo zębów ssaków z rodziny człowiekowatych. Przeprowadzone analizy potwierdziły, że australopiteki spożywały bardzo mało mięsa lub nie jadły go w ogóle. Podstawę ich di...
Syntetyczny polimer o silnych właściwościach przeciwgrzybiczych i jednocześnie niskiej toksyczności został odkryty przez naukowców z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jak informuje uczelnia, odkrycie wypełnia lukę wśród niewielu dostępnych substancji wyk...
Resweratrol – przeciwutleniacz zawarty w ciemnych owocach jagodowych – może być pomocny w zapobieganiu próchnicy zębów poprzez wpływ na szkliwo i ograniczenie produkcji kwasu przez bakterie próchnicotwórcze. Badanie, w którym podjęto tę tematykę, zos...
Przy okazji obchodzonego 14 listopada Światowego Dnia Cukrzycy warto przypomnieć o wynikach badania amerykańskich naukowców, które jakiś czas temu opublikowano na stronie internetowej czasopisma naukowego „Archives of Oral Biology”. Dowiodło ono, że ...
12. Ogólnopolska Konferencja Asystentek i Higienistek Stomatologicznych ASYSDENT 2025, która odbyła się 10 maja w Łodzi, po raz kolejny udowodniła, że rozwój zawodowy może iść w parze z dobrą atmosferą, integracją i prawdziwą dawką motywacji. Uczestn...
Prototyp uzupełnienia protetycznego wyposażonego w przyssawki podobne do tych, jakich używają ośmiornice, wykazał dwukrotnie lepszą retencję niż standardowe protezy. Projektanci zmodyfikowanej protezy – naukowcy z King’s College London – mają nadziej...
Prof. Jan Potempa, od lat zajmujący się badaniami nad mechanizmem rozwoju paradontozy, znalazł się na Liście Top 2% najczęściej cytowanych naukowców świata, opracowywanej przez Uniwersytet Stanforda. Lista Top 2% opracowywana jest od lat przez Uniwe...
Pasta do zębów z dodatkiem materiałów naturalnych zawierających keratynę może stanowić skuteczną metodę ochrony i odbudowy zdemineralizowanego szkliwa zębów. Praca badaczy z King’s College London, w której podjęto tę tematykę, została opublikowana 12...
Zaburzenia równowagi mikrobiomu jamy ustnej mogą odgrywać istotną rolę w rozwoju raka płaskonabłonkowego – wynika z metaanalizy opublikowanej w czasopiśmie „mSystems”. Rak płaskonabłonkowy jamy ustnej (ang. OSCC – oral squamous cell carcinoma) to no...
Większość struktur mózgowych aktywowanych przez spożywanie cukru i przyjmowanie narkotyków pokrywa się. Jednak podczas gdy pierwszy kontakt z cukrem wywołuje ogromne pobudzenie praktycznie w całym mózgu, nawet poza układem nagrody, to pierwszy kontak...
15 marca w Gdańsku – w auli Muzeum II Wojny Światowej – odbyła się III Stacjonarna Sesja Naukowa Akademii Asysdent. To wyjątkowe wydarzenie zgromadziło liczne grono asystentek i higienistek stomatologicznych nie tylko z Pomorza, ale i z innych zakątk...
