Sfrustrowana higienistka, niezmotywowany pacjent?

O metodach na skuteczny instruktaż higieny jamy ustnej rozmawiamy z Magdaleną Michałowską.

Frustracja związana z brakiem stosowania przez pacjenta zaleceń indywidualnej higieny jamy ustnej – skąd się bierze?

Misją naszego zawodu jest możliwie najlepsze zaopiekowanie się pacjentem. Łączymy medyczną wiedzę i zdobywaną przez lata praktykę, aby każdy pacjent na naszym fotelu poczuł się profesjonalnie poprowadzony i zaopiekowany.

Wszyscy wiemy jednak, że nawet najdokładniejsza profesjonalna higienizacja nie przyniesie oczekiwanych rezultatów bez prawidłowej i kompletnej higieny domowej, czyli bez zaangażowania pacjenta w proces profilaktyczno-leczniczy. Stąd nasze dokładne i szczegółowe instruktaże przeprowadzane przy każdej wizycie w naszym gabinecie – przekazując je, szukamy w pacjencie partnera, a wręcz drugiego filaru ochrony zdrowia jego jamy ustnej, na którym oprzemy dalsze etapy leczenia.

Choć założenie wydaje się być proste i skuteczne, często przy kolejnej wizycie okazuje się, że pacjent nie stosował się do nowych zaleceń. Często przeprowadzamy reinstruktaż, starając się wyjaśniać jeszcze lepiej, jeszcze prościej. Mocno zaangażowani w proces leczenia pacjenta możemy nawet nie zauważyć, kiedy zaczniemy się frustrować, a brak jego postępów odbierać jako swoja porażkę. Tak właśnie rozpoczyna się okres natrętnych pytań. „A może ja nie właściwie tłumaczę?”, „Może nie umiem tego dobrze przekazać?”, „Może powinnam przestać zanudzać pacjentów i pozwolić im zajmować się higienizacją w jaki sposób tylko chcą?” – to niestety prosta droga do zerwania partnerskiej relacji z pacjentem i nieświadomego wejścia w model wykonywania samej usługi. Niestety jest to także pierwszy krok do katastrofy.

Jak z nią walczyć?

Przede wszystkim zrozumieć, że bardzo się różnimy, mamy inne potrzeby, przyzwyczajania, style życia. Również każdy pacjent jest inny. To, co jeden przyswoi i polubi błyskawicznie, drugiemu zajmie dużo czasu. Zarówno możliwości, jak i preferencje naszych pacjentów są różne. Największą zatem sztuką, a zarazem najtrudniejszym dla nas wyzwaniem będzie znalezienie porozumienia z pacjentem i dotarcie możliwie jak najbliżej jego oczekiwań. Oznacza to poznanie i zrozumienie jego realnych potrzeb i możliwości zarówno technicznych, jak i czasowych. Warto dowiedzieć się, dlaczego nasze wcześniejsze zalecenia, nie mogły zostać wprowadzone w życie. Co było najtrudniejsze? Czego pacjent nie jest w stanie zaakceptować, co sprawia mu problem? Czasami niewielkie modyfikacje zaleceń spowodują zupełnie inne podejście pacjenta. Z własnej praktyki podam przykład, w którym pacjentka po pewnym okresie przyznała, że nie jest w stanie korzystać z nici. Jej szczerość otworzyła nam płaszczyznę do komunikacji, możliwość dialogu i dobrania odpowiedniego dla niej produktu. Nie zbyła mnie zatem krótkim „robię to i nie przynosi efektu”. Pozwoliła mi zrozumieć problem, przed którym stawała codziennie. Wyeliminowałyśmy go w prostu sposób zamieniając nitkę na szczoteczki międzyzębowe, a cały proces stał się dla mojej pacjentki przyjazny.

To, że część pacjentów wprowadzi do swojego codziennego rytuału nasze wskazówki od razu, druga część zapomni o nich już następnego dnia, a jeszcze inni będą wymagać szerszych konsultacji i modyfikacji zaproponowanego procesu, nie może nas wytrącać z równowagi. Musimy pokazywać, edukować, opowiadać, reagować na sugestię, tworzyć atmosferę zrozumienia… i nie poddawać się!

Co może nam pomóc w gabinetowym instruktażu higieny?

Staram się aby w moim gabinecie znalazło się jak najwięcej przyborów do higieny jamy ustnej. Każdy pacjent może zapoznać się z nimi, dotknąć, poczuć i wypróbować. Uważam także, że modele uzębienia zwykłe, ortodontyczne czy implantologiczne to absolutny „must have” w gabinecie higieny. Nie wyobrażam sobie nauki mycia szczoteczką bez możliwości wypróbowania jej. Jeśli chodzi o szczoteczkę elektryczną, to program Test Drive jest tak skuteczny, że nawet w przypadkach kiedy pacjent wykonywał go już na wcześniejszych wizytach, często prosi, aby jeszcze raz go powtórzyć, ze względu na nasuwające się mu nowe pytania i przemyślenia. Często przydają mi się tez pomoce graficzne, aby jeszcze lepiej wytłumaczyć trudniejsze zagadnienia.

Jakie są motywatory dla pacjenta do zastosowania w domu?

Pacjenci na pewno szybciej przekonają się do atrakcyjnych wizualnie, kolorowych i ciekawych gadżetów. Samo posiadanie w łazience designerskich, modnych akcesoriów jest bardzo motywujące. Jeśli dodamy do tego ich prawidłową obsługę po naszym profesjonalnym instruktażu – mamy już pełnię szczęścia

Oczywiście rodzaj przyborów musi być dostosowany do różnych parametrów – np. wieku użytkownika. Jednym z ciekawszych nowości na rynku jest szczoteczka magnetyczna IO połączona z wygodną, intuicyjną aplikacją motywująca użytkownika do prawidłowych zachowań. Nowy, nieco kosmiczny design szczoteczki zwraca uwagę i zachęca pacjentów do jej wypróbowania. IO kontaktuje się z użytkownikiem: wita w zależności od pory dnia, informuje o przebiegu szczotkowania, dziękuje i gratuluje. Te miłe dodatki zachęcają pacjenta do regularnego korzystania ze sprzętu. Możliwości techniczne szczoteczki IO otwierają wrota poprawnej higienizacji na co dzień! W trakcie mycia okrągła główka szczoteczki dokładnie przylega do oczyszczanej powierzchni, a sama technika użycia jest dziecinnie prosta. Podczas szczotkowania czekają nas same przyjemne doznania – szczoteczka gładko przesuwa się z zęba na ząb, jakby sama prowadziła cały proces. Okrągła główka obejmuje pojedynczo ząb i dociera w trudno dostępne miejsca. IO pracuje bardzo cicho i dobrze układa się w dłoni. Fenomenalne uczucie czystości i gładkości zębów, o którym często wspominają pacjenci, to zasługa działania delikatnych mikrowibracji. Edukacja pacjenta pod kątem stosowania prawidłowej siły nacisku jest możliwa dzięki inteligentnemu czujnikowi, który świeci się na czerwono przy zbyt dużej sile, na zielono przy sile optymalnej i na podstawowy kolor przy zbyt słabym kontakcie włókien z oczyszczaną powierzchnią. Korzystanie z IO sprawia frajdę i zachęca do sięgnięcia po nią następnym razem. A właśnie o systematyczność i dokładność przecież nam chodzi!

Magdalena Michałowska – certyfikowany trener Swiss Dental Academy, dyplomowana higienistka, członek zarządu Sekcji Profilaktyki i Promocji Zdrowia Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego. Magdalena współpracuje z najlepszymi specjalistami z dziedziny stomatologii i wieloma instytucjami branżowymi. Od wielu lat prowadzi gabinet profesjonalnej profilaktyki oraz szkolenia na ogólnopolskich konferencjach. Jest wykładowcą w ramach programu dla studentów stomatologii UM w Polsce.