Ministerstwo zdrowia o szkolnych gabinetach stomatologicznych

29 sierpnia wiceminister zdrowia Józefa Szczurek-Żelazko wzięła udział w konferencji prasowej „Bezpieczna szkoła”, podczas której przedstawiła tezy wchodzącej w życie 12 września br. ustawy o opiece zdrowotnej nad uczniami.

– Minister zdrowia podejmuje działania dotyczące profilaktyki i promocji zdrowia. Dzięki nim system opieki zdrowotnej będzie bardziej efektywny, a dzieci będą bardziej bezpieczne w szkołach – mówiła Józefa Szczurek-Żelazko.

Jak podkreślono, dotąd problematyka dotycząca profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami rozrzucona była po wielu aktach prawnych o różnej randze. Ustawa z 12 kwietnia 2019 r. ujęła to zagadnienie całościowo. Nowe prawo zapewnia każdemu uczniowi szkoły publicznej – podstawowej i średniej – możliwość skorzystania z opieki pielęgniarki i stomatologa.

Gabinety dentystyczne

Ustawa wprowadza obowiązek zapewnienia uczniom możliwości korzystania z opieki stomatologicznej. Jeśli w szkole nie ma gabinetu dentystycznego, organ ją prowadzący zawiera porozumienie z podmiotem współpracującym – gabinetem zewnętrznym udzielającym świadczeń stomatologicznych dla dzieci, finansowanych ze środków publicznych. – Gwarantujemy opiekę dentystyczną, w pełni bezpłatną, każdemu uczniowi. Dentysta przyjmie ucznia w gabinecie urządzonym w szkole albo w pobliskiej przychodni, z którą szkoła podejmie współpracę. W tym drugim przypadku uczeń będzie przyjęty poza kolejnością – dodała wiceminister Józefa Szczurek-Żelazko.

Uzupełniającym sposobem zapewnienia dzieciom dostępności świadczeń stomatologicznych mają być dentobusy. W 2017 r. ministerstwo zdrowia dokonało zakupu 16 dentobusów (po jednym dla każdego województwa). Dentobusy docierają zwłaszcza do mniejszych miejscowości, w których dzieci i młodzież mają utrudniony dostęp do świadczeń stomatologicznych w gabinetach stacjonarnych. Do tej pory dentobusy odwiedziły 1055 miejscowości w całym kraju, docierały głównie tam, gdzie nie ma stacjonarnych gabinetów. Według danych NFZ-u w 2018 r. ze świadczeń w dentobusach skorzystało prawie 34 tys. dzieci i młodzieży, a w I kwartale 2019 r. – ponad 18 tysięcy.

Rola pielęgniarki/higienistki szkolnej

Jednym z głównych założeń nowych przepisów jest określenie koordynującej roli pielęgniarki/higienistki szkolnej. Ustawa wyznacza pielęgniarkom i higienistkom zadanie profilaktycznej opieki nad uczniami, ale też integracji działań podejmowanych dla zdrowia dzieci.

Ważnym elementem działań pielęgniarki lub higienistki będzie współpraca z rodzicami oraz dorosłymi uczniami. Będzie ona polegała m. in. na przekazywaniu informacji o stanie zdrowia i rozwoju psychofizycznym ucznia, terminach i zakresie udzielania świadczeń, możliwościach i sposobie kontaktowania się w sprawach związanych z opieką medyczną. Mają one wspierać rodziców lub pełnoletnich uczniów w organizacji korzystania z profilaktycznych badań lekarskich, badań przesiewowych, przeglądów stomatologicznych czy szczepień ochronnych. Do zadań pielęgniarki i higienistki należy też czuwanie nad realizacją zaleceń lekarza podstawowej opieki zdrowotnej oraz dentysty.

Prawa pacjenta

W ustawie określono także przestrzeganie praw ucznia jako pacjenta. Ustawa daje uczniom prawo do wyrażenia zgody na udzielanie świadczeń zdrowotnych oraz prawo do zachowania w tajemnicy informacji o stanie zdrowia. Pielęgniarki i higienistki szkolne mają przekazywać informacje dotyczące zdrowia uczniów w sposób zapewniający zachowanie tajemnicy.

Ustawa przewiduje, że świadczenia zdrowotne o charakterze profilaktycznym będą udzielane uczniowi jeśli nie wyrazi on (bądź jego rodzice – w przypadku uczniów niepełnoletnich) sprzeciwu, natomiast leczenie stomatologiczne wymaga pisemnej zgody rodzica albo pełnoletniego ucznia.

Stan opieki zdrowotnej nad uczniami będzie monitorowany. Zajmą się tym wojewodowie oraz Instytut Matki i Dziecka, który corocznie będzie opracowywał i przedstawiał ministrowi zdrowia informację o realizacji ustawy.

O nadziejach, ale i obawach związanych z ponownym wprowadzeniem do szkół publicznych gabinetów stomatologicznych rozmawiamy z lekarzami dentystami. Jakich wątpliwości mają najwięcej?

Oprac. Aleksandra Filipiak

Fot. Archiwum