Naczyniakowłókniaki młodzieńcze wykrywane na RTG zębów

W połowie lutego na stronie internetowej czasopisma naukowego „Australian Dental Journal” opublikowano pracę opisującą dwa przypadki młodych mężczyzn, u których – na podstawie radiogramów stomatologicznych – wykryto bardzo rzadkie, niezłośliwe nowotwory nosogardła.

– Wczesne rozpoznanie naczyniakowłókniaka ułatwia odpowiednio wczesne leczenie i ogranicza potencjalne powikłania, które mogą zagrażać życiu – napisali autorzy artykułu pt. „Przypadkowe wykrycie młodzieńczego naczyniakowłókniaka na radiogramach przedortodontycznych: dwa opisy przypadków i przegląd piśmiennictwa” (Incidental finding of juvenile angiofibroma from pre-orthodontic radiographs: two case reports and a literature review).

Czym jest fibroma juvenile?

Naczyniakowłókniak młodzieńczy (łac. fibroma juvenile) to guz nosogardła, występujący niemal wyłącznie u młodych mężczyzn. Jest to łagodny nowotwór zbudowany z tkanki łącznej i naczyń krwionośnych. Guzy tworzą się w tylnej części nosa, ale mogą rozprzestrzeniać się do zatok, górnej części gardła i kości w okolicy oczu. Fibroma juvenile rozwija się w okresie dojrzewania (około 10–18 lat) i stanowi nie więcej niż 0,05–0,5% wszystkich guzów głowy i szyi.

Zgodnie z aktualnym stanem wiedzy przyjmuje się, że na rozwój młodzieńczego naczyniakowłókniaka mogą mieć wpływ takie czynniki jak infekcja HPV oraz uwarunkowania genetyczne i hormonalne. Wśród objawów fibroma juvenile wymienia się krwawienie z nosa, utratę słuchu, podwójne widzenie oraz problemy z oddychaniem przez nos. Zdaniem autorów rozwijające się zmiany mogą być trudne do wyleczenia ze względu na ich wielkość oraz lokalizację.

– Podkreśla to znaczenie precyzyjnej interpretacji badań obrazowych powszechnie wykonywanych w stomatologii, w tym dokładnej oceny struktur poza obszarem zainteresowania – napisali badacze z zespołu kierowanego przez dr Sadaf Rizwan z University of Queensland School of Dentistry w Brisbane (Australia).

Przypadek 1: pacjent, lat 15

Przed podjęciem planowanego leczenia ortodontycznego nastolatek został skierowany na prześwietlenie RTG. W ocenie badania obrazowego piętnastolatka radiolog stwierdził doprzednie przemieszczenie tylnej ściany lewej zatoki szczękowej oraz poszerzenie lewej szczeliny skrzydłowo-szczękowej.

Następnie u chłopca wykonano tomografię komputerową (CT) i rezonans magnetyczny (MRI). Uzyskane obrazowanie wykazało zrazikową zmianę w centralnej części poszerzonej lewej szczeliny skrzydłowo-szczękowej, rozciągającą się przyśrodkowo do tylnej przestrzeni nosowej i powodującą przesunięcie przegrody nosowej w prawo. Fibroma juvenile spowodowała zmianę konturu nosogardzieli i obejmowała obszar w kierunku zatoki klinowej. Autorzy podali, że nowotwór rozprzestrzenił się przednio-bocznie do przedsionka szczęki oraz mięśnia skroniowego. W tomografii komputerowej CBCT radiolog nie zaobserwował wewnętrznych zwapnień.

U chłopca zdiagnozowano naczyniakowłókniaka młodzieńczego i skierowano na dalsze leczenie szpitalne. Pacjenta poddano angiografii i embolizacji, a zmianę usunięto chirurgicznie. Proces gojenia i powrotu nastolatka do zdrowia przebiegał bez powikłań.

Przypadek 2: pacjent, lat 26

Przed planowanym leczeniem ortodontycznym mężczyzna został skierowany na wykonanie zdjęcia cefalometrycznego bocznego. W ocenie uzyskanych obrazów radiolog stwierdził doprzednie przemieszczenie tylnej ściany zatoki szczękowej oraz masę tkanki miękkiej w tylnej-górnej części nosogardzieli. Zmiany te, wskazujące na fibroma juvenile, skłoniły radiologa do wykonania u pacjenta kolejnych badań obrazowych.

Tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny wykazały widoczną – dzięki kontrastowi – masę w lewej tylnej części nosa. Guz znacznie poszerzył otwór klinowo-podniebienny oraz dół skrzydłowo-podniebienny. Stwierdzono przyśrodkowe przesunięcie przegrody nosowej i tylnej części małżowiny usznej, a powyżej zmiana uległa erozji i wybrzuszeniu w kierunku zatoki klinowej.

Lekarze przyjęli, że zmiana rozwijała się już od dłuższego czasu. Po zdiagnozowaniu u mężczyzny naczyniakowłókniaka młodzieńczego pacjent został skierowany na leczenie obejmujące obszar zajmowany przez nowotwór (ucho, nos, gardło).

O aktualnych zaleceniach dotyczących wykonywania zdjęć rentgenowskich po zakończeniu leczenia endodontycznego dyskutują prof. dr hab. n. med. Ingrid Różyło-Kalinowska, kierownik Zakładu Rentgenodiagnostyki Stomatologicznej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie oraz prof. dr hab. n. med. Mariusz Lipski, kierownik Zakładu Stomatologii Zachowawczej i Endodoncji Przedklinicznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie.

T.H.

źródła: https://www.drbicuspid.com/index.aspx?sec=sup&sub=img&pag=dis&ItemID=330068

https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/adj.12902