Jak współczesna stomatologia walczy z bólem

Dominującą tendencją we współczesnej stomatologii jest ograniczenie lub całkowite wyeliminowanie bólu wiążącego się z leczeniem stomatologicznym.
Ból, który towarzyszy wielu zabiegom dentystycznym, bywa niekiedy tak wielką traumą, iż pacjenci przez lata omijają gabinet szerokim łukiem i bledną przy odgłosach wydawanych przez zwykłą wiertarkę.
Tymczasem współczesny stomatolog – aby zminimalizować u pacjenta stres związany z leczeniem – ma do dyspozycji bardzo wiele różnych metod znieczulenia: od najnowszej generacji anestetyków, poprzez laseroterapię, znieczulenie komputerowe, sedację wziewną i dożylną, po pełną narkozę.

Sedacja wziewna
Ta metoda znieczulenia sprawdza się zwłaszcza w przypadku dzieci powyżej trzeciego roku życia, które panicznie boją się dentysty i reagują histerycznie na próby leczenia. Także dorośli pacjenci z dentofobią chętnie korzystają z dobrodziejstw sedacji, ponieważ znacznie obniża ona poziom lęku.
Sedacja polega na podaniu pacjentowi podtlenku azotu i tlenu przy pomocy niewielkiej maseczki twarzowej. Zabieg jest przeprowadzany tuż przed rozpoczęciem leczenia stomatologicznego, ponieważ jego efekt jest natychmiastowy. Podczas zabiegu pacjent ma wrażenie wznoszenia się w powietrzu lub pływania w wodzie, jest przyjemnie rozluźniony i oszołomiony, nie odczuwa strachu ani bólu. Jednocześnie traci poczucie czasu i nawet po długim zabiegu odnosi wrażenie, że spędził na fotelu zaledwie krótką chwilę. Co istotne, przy ogólnym rozluźnieniu i zniesionym odczuciu bólu zachowuje podstawowe odruchy i nie traci kontaktu z otoczeniem.
Gaz rozweselający wykazuje także działanie znieczulające, dzięki czemu stomatolog może oczyścić niewielkie ubytki lub usunąć z zębów pacjenta kamień nazębny.
 

Tha Wand – znieczulenie sterowane przez komputer
The Wand to bezstrzykawkowy, sterowany przez komputer aparat, który umożliwia bezbolesne podawanie znieczulenia. Zastosowana w The Wand technologia sprawia, iż środek znieczulający jest aplikowany pacjentowi pod niskim ciśnieniem – w efekcie nie dochodzi do rozpierania tkanek, to zaś eliminuje odczucie bólu. Specjalna konstrukcja aplikatora pozwala na prowadzenie igły w sposób bezbolesny dla pacjenta oraz na wykonanie znieczulenia wielu zębów z jednego wkłucia.

Znieczulenie ogólne
Wskazaniem do wykonania znieczulenia ogólnego są zabiegi stomatologiczne, których przeprowadzenie wymaga sporo czasu i które mimo podania środka znieczulającego mogą spowodować dotkliwy ból u pacjenta. Leczenie stomatologiczne w narkozie bywa również zalecane w przypadku pacjentów z dentofobią, osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz małych dzieci (zwłaszcza, gdy nie potrafią one jeszcze współpracować z dentystą, a stan ich uzębienia negatywnie wpływa na stan całego organizmu).
Podczas znieczulenia ogólnego dochodzi do wyłączenia świadomości pacjenta, dzięki czemu nie odczuwa on lęku ani bólu.
Warto jednak w tym miejscu przypomnieć, iż pełna narkoza stwarza poważne ryzyko powikłań, dlatego nie może być przeprowadzana np. u osób chorujących na serce. Do bezwzględnych przeciwwskazań do leczenia w znieczuleniu ogólnym należą również: ciężka niewydolność nerek oraz wątroby, niektóre choroby układu oddechowego, padaczka, schorzenia układu krwionośnego (np. nasilona anemia).

Środki znieczulające
Bezbolesne leczenie nawet najbardziej skomplikowanych przypadków umożliwia także nowa generacja środków znieczulających miejscowo. Silne środki znieczulające są stosowane np. podczas leczenia kanałowego, ekstrakcji, zabiegu wszczepiania implantów, podniesienia dna zatoki, resekcji wierzchołka korzenia. Ponieważ w zależności od stężenia środki te różnią się czasem działania, są stosowane do różnych rodzajów znieczuleń (np. prokaina do znieczuleń przewodowych, lidokaina – do nasiękowych itp.)

B.Sz.