Historia pasty do zębów – od poroża zwierząt do past z fluorem
Historia pasty do zębów – od poroża zwierząt do past z fluorem
Pasty do zębów – przynajmniej teoretycznie – używamy codziennie. Wiemy, że jej zadaniem jest ochrona zębów przed próchnicą, usuwanie płytki nazębnej, przywracanie właściwego pH jamy ustnej i odświeżanie oddechu. Niewielu z nas zdaje sobie jednak sprawę, że pierwsze środki do higieny jamy ustnej były znane już w czasach starożytnych. Oto historia pasty do zębów w telegraficznym skrócie.
O zdrowie zębów próbowano dbać już w starożytności, choć stosowane wówczas metody i środki dziś mogą wydawać się nam co najmniej kontrowersyjne. Starożytni Persowie i Rzymianie do czyszczenia zębów używali drobno zmielonego poroża zwierząt oraz muszli ślimaków – już wtedy przywiązywano uwagę do tego, aby proszek nie posiadał zbyt grubych ziaren, które mogłyby uszkodzić szkliwo. Jednak co współcześnie jest dla nas wyjątkowo obrzydliwe, proszek często mieszano z… ludzkim moczem. Gdyby jednak zastanowić się głębiej, nie było to działanie zupełnie pozbawione sensu, gdyż mocz zawiera w swoim składzie działający antybakteryjnie amoniak. Aby złagodzić bardzo przykry zapach takiego specyfiku, do mieszanki dodawano również rozdrobnione zioła o odświeżającym smaku i aromacie.
Historia pasty do zębów w średniowieczu
Średniowieczne sposoby czyszczenia zębów także mogą budzić zdziwienie. Historycy i archeolodzy mają dowody na to, że w niektórych regionach świata do higieny jamy ustnej używano papek zrobionych z miodu, kwiatów i owoców, a nawet… mięsa szczurów oraz wątroby jaszczurek!
Przełomem dla codziennej higieny ludzkości okazał się XVIII wiek. Wtedy to w Anglii wynaleziono szczoteczkę do zębów o formie i kształcie znanym obecnie (wcześniej zęby myto palcami, gałązkami czy kośćmi zwierząt), a także zaczęto mieszać stosowane do czyszczenia zębów proszki z gliceryną, dzięki czemu otrzymywano substancję o półpłynnej konsystencji. Na początku XIX wieku – wraz z szybkim postępem medycyny – zaczęto do niej dodawać łagodne specyfiki o właściwościach czyszczących. Niestety, ze względu na wysokie ceny był to luksus dostępny tylko dla nielicznych – biedniejsza część społeczeństwa nadal musiała zadowolić się powszechnymi i tańszymi proszkami.
Gdy pasta opuściła salony…
Początkowo znane nam współcześnie pasty do zębów sprzedawano w szklanych słoikach. Pierwszą pastę do zębów w tubce sprzedano w USA w 1896 r. przez firmę Colgate & Company. Na masową skalę weszły one do użycia już na początku XX wieku.
Historia pasty do zębów zaliczyła swój przełom w momencie odkrycia dobroczynnego wpływu fluoru na stan uzębienia człowieka. Do wniosków takich doprowadziły badania młodego amerykańskiego dentysty, który w jednym z miasteczek w Colorado zaobserwował, że z powodu podwyższonego stężenia fluoru w wodzie tamtejsi mieszkańcy mają co prawda przebarwione szkliwo (czyli fluorozę), ale też zdecydowanie rzadziej chorują na próchnicę. Po eksperymentach przeprowadzonych w innych stanach, fluor zaczęto najpierw dodawać do wody, a w połowie lat 50. XX wieku – także do past do zębów. W ten sposób powstała pasta, którą – uzupełnioną o inne składniki – używamy po dziś dzień.
Kiedy zauważono zależność między spożywanymi posiłkami a stanem zdrowia jamy ustnej? Jak w średniowieczu tłumaczono próchnicę? Dzieje dentystyki przedstawia prof. Jerzy Supady, autor książki „Historia dentystyki w zarysie”.
AF
Fot. Petr Kratochwil, publicdomainpictures.com
POWIĄZANE ARTYKUŁY
Coraz więcej firm produkujących środki do codziennej higieny jamy ustnej kieruje swoją uwagę ku rozwiązaniom ekologicznym, dzięki którym wytwarzanych jest mniej zanieczyszczających planetę odpadów. Jednym z najnowszych produktów tego typu jest dostęp...
W mieście Bahraich w stanie Uttar Pradesh w Indiach aresztowano 23-latka, który ukradł z magazynu, w którym pracował, pasty do zębów o wartości około 1 mln rupii (blisko 45 tys. dolarów). 23-latek pracował w magazynie w Lahori Gate - jednej z dzieln...
Firma Matador, specjalizująca się w produkcji i sprzedaży akcesoriów podróżniczych, wypuściła na rynek podróżne tubki wielokrotnego użytku do pasty do zębów. Są wykonane z bezpiecznego tworzywa sztucznego, można je myć w zmywarce. Na pierwszy rzut o...
Wietnamska policja aresztowała 65 osób podejrzanych o zorganizowany przemyt narkotyków w samolotach linii Vietnam Airlines. Udaremniono także przemyt 50 kg narkotyków – kokainy, extasy oraz ketaminy, które miały zostać przewiezione w… tubkach do past...
Jak wynika z najnowszego raportu Fortune Business Insights, że globalny rynek past do zębów osiągnie wartość 21,99 mld dolarów do 2027 r. Firma badawcza Fortune Business Insights opublikowała niedawno raport o światowym rynku past do zębów w latach ...
Val Kolpakov – amerykański dentysta ze stanu Georgia – został wpisany do Księgi Rekordów Guinnessa jako posiadacz największej na świecie kolekcji tubek past do zębów. Kolekcja składa się z 2037 tubek pasty z całego świata – lekarz prezentuje je swoim...
Tylko 52,5% rodziców 3-latków używa u dzieci pasty z fluorem, tylko 62,4% rodziców myje dzieciom w wieku 3 lat zęby dwa razy dziennie – wynika z badań. W efekcie u ponad 41% 3-latków w Polsce występuje próchnica. Podczas XXII Ogólnopolskiej Konferen...
Pasta do zębów to podstawowy środek stosowany do codziennej higieny jamy ustnej. Niewiele osób dokładnie analizuje jednak jej skład – mimo że to właśnie od zawartych w niej substancji zależy skuteczność działania oraz bezpieczeństwo stosowania. Spraw...
Właściciele kliniki stomatologicznej w mieście Mansfield w stanie Ohio po raz kolejny zorganizowali zabawę dla dzieci połączoną z akcją charytatywną na rzecz lokalnego schroniska dla zwierząt. Po wpłaceniu datku najmłodsi mogli wziąć udział w wielkan...
Amerykańscy ekonomiści ostrzegają, że obserwowana w ostatnich miesiącach skłonność mieszkańców USA do zakupu coraz tańszych środków higieny osobistej – głównie pasty do zębów i papieru toaletowego – może zwiastować nadchodzącą gospodarczą recesję. W...
Jak podaje berliński serwis stomatologiczny ZM-online, w przeprowadzonym przed paroma miesiącami teście past do zębów dla najmłodszych oceniono kilkanaście produktów dostępnych m.in. w popularnych sieciach marketów. Co nie bez znaczenia, zmieniły się...
