Czy aspartam szkodzi? „Nie ma planów wycofania tego składnika”

– Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności potwierdził bezpieczeństwo aspartamu i w najbliższym czasie nie zostaną podjęte żadne kroki mające na celu wycofanie tej substancji słodzącej z żywności na terenie Unii Europejskiej lub zmianę warunków jej stosowania – poinformował wiceminister zdrowia Wojciech Konieczny w odpowiedzi na interpelację posła Marka Matuszewskiego, który pytał o potencjalną szkodliwość tego słodzika.

Aspartam to sztuczny słodzik, od lat 80. XX wieku powszechnie stosowany m.in. w produktach spożywczych (gumy do żucia, jogurty, lody) i napojach, w pastach do zębów, preparatach witaminowych oraz syropach na kaszel. Z jednej strony, stosuje się go jako substytut cukru, z drugiej – mówi się również o jego potencjalnej szkodliwości dla zdrowia.

W połowie 2023 r. we wspólnym komunikacie Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem (IARC), Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz Wspólnego Komitetu Ekspertów Organizacji ds. Wyżywienia i Rolnictwa ds. Dodatków do Żywności (JECFA) poinformowano, że istnieją „ograniczone dowody” na rakotwórcze działanie aspartamu, ale utrzymano normy jego bezpiecznego spożycia. Pisaliśmy o tym TUTAJ.

200 badań potwierdzających bezpieczeństwo aspartamu

Kwestię potencjalnej szkodliwości aspartamu oraz jego stosowania m.in. w produktach spożywczych poruszył w interpelacji skierowanej do ministerstwa zdrowia poseł Marek Matuszewski. Chciał wiedzieć, czy ministerstwo planuje opracować nową podstawę prawną, która skłoni producentów żywności do stosowania naturalnych substancji słodzących oraz czy ministerstwo posiada badania potwierdzające szkodliwość aspartamu.

Odpowiedzi na interpelację udzielił wiceminister zdrowia Wojciech Konieczny, który poinformował, że – zgodnie z dostępnymi danymi – aspartam jest jednym z najlepiej przebadanych składników żywności. Jego bezpieczeństwo potwierdziło ponad 200 badań naukowych, których przedmiotem był nie tylko aspartam, lecz również produkty jego rozkładu: kwas asparaginowy, fenyloalanina i metanol oraz zanieczyszczenie – diketopiperazyna.

Pozytywna ocena organizacji naukowych

Do ustawodawstwa unijnego aspartam został wprowadzony w 1994 r. dyrektywą 94/35/EC. Wprowadzenie aspartamu do dyrektywy poprzedziły trzy oceny bezpieczeństwa tej substancji dokonane przez Komitet Naukowy ds. Żywności (SCF). Ponadto w 2002 r. SCF dokonał ponownej rewizji danych odnośnie bezpieczeństwa aspartamu. – W ostatniej opinii Komitet stwierdził, że długoterminowe badania rakotwórczości wykonane zgodnie z międzynarodowymi standardami nie wykazały zależności pomiędzy spożyciem aspratamu i powstawaniem nowotworów – czytamy.

Bezpieczeństwo aspartamu było oceniane również przez inne organizacje naukowe: Połączony Komitet Ekspertów FAO/WHO ds. Dodatków do Żywności (JECFA), Urząd ds. Żywności i Leków w Stanach Zjednoczonych (FDA) oraz Komitet ds. Toksyczności w Wielkiej Brytanii (COT).

W opinii z 2006 r. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) przytoczył wyniki pięcioletnich badań epidemiologicznych wykonanych przez Narodowy Instytut Raka w Stanach Zjednoczonych. Wyniki te były potwierdzeniem rezultatów wcześniejszych badań, w których nie stwierdzono zależności pomiędzy spożyciem aspartamu a powstawaniem nowotworów. – W opinii zwrócono uwagę na fakt, że wielkość spożycia tzw. intensywnych substancji słodzących była przedmiotem badań w wielu krajach Unii Europejskiej. Wyniki badań wykazały, że spożycie aspartamu jest dużo niższe niż ADI dla tego związku, nawet w przypadku osób spożywających duże ilości substancji słodzących, np. diabetyków – dodano.

Utrzymany dotychczasowy poziom dziennego spożycia

Na podstawie najnowszych wyników badań, a także biorąc pod uwagę poprzednie oceny bezpieczeństwa aspartamu, EFSA nie znalazła podstaw do zmiany ustalonego wcześniej akceptowanego dziennego pobrania dla tego związku (do 40 mg na każdy kilogram masy ciała). – Oznacza to, że EFSA potwierdziła bezpieczeństwo aspartamu i w najbliższym czasie nie zostaną podjęte żadne kroki mające na celu wycofanie tej substancji słodzącej z żywności na terenie Unii Europejskiej lub zmianę warunków jej stosowania – poinformowano w odpowiedzi.

Bezpieczeństwo aspartamu jako substancji słodzącej potwierdził w 2023 r. Połączony Komitet Ekspertów FAO/WHO ds. Dodatków do Żywności (JECFA) – a podejmując decyzję o dopuszczeniu danej substancji dodatkowej i ustalaniu dopuszczalnych dawek stosowania substancji w poszczególnych środkach spożywczych bierze się pod uwagę właśnie ocenę bezpieczeństwa danej substancji dokonaną przez EFSA oraz JECFA.

– W trakcie pandemii wiele gabinetów stomatologicznych było niedostępnych albo miało ograniczoną dostępność. W tym czasie dzieci przebywały w domach, bo szkoły były zamknięte, więc doszły do tego niekorzystne nawyki, takie jak oglądanie filmów, gry komputerowe i wieczne przekąski. Zauważyliśmy więc pogorszenie stanu zdrowia jamy ustnej u dzieci – mówi o wpływie pandemii COVID-19 na stan zdrowia jamy ustnej wśród polskich dzieci  prof. dr hab. n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk, dziekan Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, konsultant krajowy ds. stomatologii dziecięcej, prezes Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej.

Źródło: https://www.sejm.gov.pl/