Co może niszczyć szkliwo? Lista niepozornych, lecz szkodliwych nawyków

Choć szkliwo to najtwardsza tkanka w ludzkim organizmie, to jednak – głównie z naszej winy – jest nieustannie narażone na uszkodzenia. To z kolei odbija się na zdrowiu zębów i ich odporności na próchnicę. Dlatego trzeba zwracać uwagę na niektóre nawyki – podpowiadamy, co może niszczyć szkliwo i jak je wzmacniać.

Szkliwo jest tkanką pokrywającą zębinę w obrębie korony. W 96-98% składa się z materii nieorganicznej w postaci kryształów dwuhydroksyapatytu, co wpływa na jego niespotykaną wytrzymałość. Kolejne 2-4% szkliwa stanowią woda oraz związki organiczne. Dzięki temu, jest ono najtwardszą tkanką w ludzkim organizmie.

Szkliwo i jego funkcje

Szkliwo to swoista tarcza ochronna zębów, broniąca je przed niekorzystnym wpływem czynników wewnętrznych, m.in. bakteriami wywołującymi próchnicę, bodźcami chemicznymi czy termicznymi. Szkliwo nie dopuszcza ich do silnie unerwionych, wewnętrznych tkanek zębów oraz chroni uzębienie przed mechanicznym ścieraniem podczas gryzienia lub żucia. Jeśli szkliwo ulegnie uszkodzeniom, zęby stają się podatne na rozwój próchnicy, a także reagują bólem na kontakt z zimnymi, ciepłymi lub kwaśnymi pokarmami.

Co może niszczyć szkliwo?

Choć twardość i wytrzymałość szkliwa jest niewątpliwa, to jednak codziennie wykonujemy, zazwyczaj mimochodem, wiele czynności, które prowadzą do jego osłabienia, a nawet niszczenia. Na szkliwo może niekorzystnie wpływać:

• picie dużych ilości kolorowych, gazowanych napojów, które zawierają kwasy niszczące szkliwo,
• mycie zębów bezpośrednio po zjedzeniu kwaśnych warzyw i owoców (zawarte w nich kwasy rozmiękczają szkliwo, a szczotkowanie jeszcze bardziej je uszkadza),
• niewłaściwa dieta, bogata w produkty zawierające duże ilości węglowodanów, przede wszystkim słodycze,
• refluks żołądka, którego objawem jest cofanie się treści żołądkowej do przełyku, a zawarte w niej kwasy rozmiękczają szkliwo,
• nieprawidłowa higiena jamy ustnej – zbyt mocne szczotkowanie zębów przy użyciu szczoteczki o twardym włosiu, a także pasty o wysokim współczynniku ścieralności,
• wady zgryzu,
• bruksizm (zgrzytanie zębami) – powoduje nadmierne ścieranie się szkliwa przede wszystkim na powierzchniach żujących zębów.

W jaki sposób chronić szkliwo?

Aby zminimalizować ryzyko uszkodzeń szkliwa wystarczy przestrzegać kilku prostych zasad. Z diety należy wyłączyć słodycze i gazowane kolorowe napoje, a kwaśne soki (mają one sporo witamin, więc nie trzeba z nich zupełnie rezygnować) – pić przez słomkę. Po kwaśnym posiłku z myciem zębów lepiej odczekać około 30 minut, a do szczotkowania wybierać szczoteczki o miękkim włosiu oraz pasty o niskim współczynniku ścieralności RDA. Jeśli szkliwo jest narażone na uszkodzenia z powodu choroby, np. refluksu lub bruksizmu, należy koniecznie rozpocząć ich terapię.

Wzmacnianie szkliwa można również przeprowadzić w gabinecie stomatologicznym przy pomocy specjalnych preparatów zawierających w sobie fluor o ściśle określonym stężeniu. Fluor wzmacnia szkliwo, uodparnia je na działanie szkodliwych kwasów, a także pobudza produkcję nowych kryształków szkliwa. Więcej informacji na temat fluoryzacji zębów można znaleźć w naszym wcześniejszym poradniku.

Uskrzydlają, pobudzają organizm i dodają wigoru, ale czy nie pozostają bez wpływu na nasze zdrowie? Amerykańscy uczeni dowiedli, że kwasy zwarte w energy drinkach rozmiękczają szkliwo zębów. Dentyści zalecają, aby ograniczyć, a najlepiej zrezygnować z picia tego typu napojów.

AF
Fot. Kjerstin_Michaela, pixabay.com