Aspiracja zęba do płuca u 4-latka z zespołem Downa

Aspiracja zęba do dróg oddechowych pozostaje rzadkim przypadkiem w praktyce stomatologicznej, niemniej może do niego dojść, szczególnie gdy pacjentem jest dziecko lub osoba z niepełnosprawnością intelektualną. Przypadek aspiracji zęba do płuc przez dziecko przedstawia artykuł opublikowany w magazynie „Case Reports in Dentistry”. 

Doniesienia o aspiracji ciał obcych u pacjentów z zaburzeniami neurologicznymi, w tym osób z zespołem Downa, są bardzo nieliczne. Jednak pacjenci tacy są bardziej – niż zdrowa populacja – narażeni na ryzyko tego typu zdarzenia ze względu na hipotonię gardła i ustno-twarzową, co może prowadzić do upośledzenia skurczu i zaburzonego połykania.

Ponadto osoby z tego typu niepełnosprawnością mogą wykazywać zmniejszony odruch wymiotny lub innego rodzaju upośledzenie mechanizmów ochronnych dróg oddechowych. Rozpoznanie może być trudniejsze, ponieważ objawy mogą mieć charakter niespecyficzny, ponadto współpraca z takimi pacjentami nierzadko jest utrudniona.

Na opisane w piśmiennictwie przypadki aspiracji zęba (lub innych ciał obcych) wskazują objawy, takie jak nieproduktywny kaszel, duszności, świszczący oddech, krwioplucie czy sinica. Pacjenci mogą jednak również nie zgłaszać żadnych objawów.

Przypadek aspiracji zęba do płuc przez dziecko przedstawia artykuł opublikowany w magazynie „Case Reports in Dentistry”. Do szpitala uniwersyteckiego w Tuluzie (Francja) zgłosili się rodzice wraz z czteroletnim synem z zespołem Downa (trisomią 21).

Powodem wizyty był upadek chłopca, do którego doszło 4 dni wcześniej w domu rodzinnym. U młodego pacjenta w wyniku tego incydentu nie doszło do utraty przytomności. Rodzice opisywali jednak krwawienie oraz płacz dziecka po upadku, a także znaczne trudności z jedzeniem od czasu tego zdarzenia.

Do dziecka wezwano lekarza pierwszego kontaktu, ten jednak zasugerował wizytę u stomatologa. Przeprowadzone tam badanie wewnątrzustne nastręczało niemało problemów ze względu na słabą współpracę pacjenta. Nie znaleziono zmian w tkankach miękkich, ale zauważono złamanie szkliwa zęba 51 (prawy górny ząb sieczny) oraz złożone złamanie korony zęba 61 (lewy górny siekacz) z ekspozycją miazgi oraz intruzją. Brak współpracy z pacjentem uniemożliwiał wykonanie prawidłowego badania RTG. Ze względu na stan zęba 61 podjęto decyzję o jego ekstrakcji.

Mimo zastosowania równomolowej mieszaniny 50% tlenu i 50% podtlenku azotu, pacjent był bardzo niespokojny. Z powodu nagłego ruchu głowy dziecka tuż po ekstrakcji, ząb wyślizgnął się z kleszczy, spadł na język i zniknął w gardle. Dziecko wykonało ruch połykania bez oznak zadławienia lub kaszlu, a następnie podczas zabawy w poczekalni wykazywało normalne zachowanie. Ponieważ u chłopca nie występowały żadne zauważalne oznaki niewydolności oddechowej, przyjęto przypuszczenie, że połknął ząb. W związku z tym czterolatek wrócił z rodzicami do domu.

Trzy tygodnie później młody pacjent został przyjęty na oddział ratunkowy z powodu utrzymującego się kaszlu i gorączki, które trwały od kilkunastu dni pomimo zastosowania trzech różnych terapii antybiotykowych. Osłuchiwanie układu krążenia nie wykazało żadnych nieprawidłowości, natomiast wykonane badanie RTG klatki piersiowej potwierdziło obecność ciała obcego w lewym płucu.

Obecność ciała obcego spowodowała zakażenie lewego dolnego płata płucnego, które przed zabiegiem było leczone antybiotykami (kwas klawulanowy i penicylina) oraz środkami przeciwzapalnymi (prednizolon).

W celu usunięcia zęba konieczne było zastosowanie endoskopii w znieczuleniu ogólnym. Pierwszy zabieg skończył się niepowodzeniem z powodu obecności ropnych wydzielin i krwawiącego ziarniniaka w sąsiedztwie zęba. Rodzice zostali poinformowani, że w przypadku drugiego niepowodzenia konieczna będzie bardziej inwazyjny zabieg z torakotomią.

Udało się jednak uniknąć operacji wymagającej otwarcia ściany klatki piersiowej, ponieważ druga endoskopia (także w znieczuleniu ogólnym) zakończyła się sukcesem – zaabsorbowany do płuc ząb został usunięty. Roczna obserwacja wykazała, że nie było żadnych oznak infekcji płuc.

Tytuł artykułu: Misdiagnosed Tooth Aspiration in a Young Handicapped Boy: Case Report and Recommendations

Thibault Canceill1, 2, Rémi Esclassan1, 3, Mathieu Marty1, Marie-Cécile Valera1, 4, Estelle Trzaskawka-Moulis5, Emmanuelle Noirrit-Esclassan1

1 Paul Sabatier University, Dental Faculty, Toulouse University Hospital (CHU de Toulouse)

2 CIRIMAT, University of Toulouse, CNRS, INPT, Université Paul Sabatier, Faculté de Pharmacie

3 Laboratoire AMIS, UMR 5288 CNRS

4 INSERM U1048, I2MC, CHU Rangueil

5 Dental Faculty, Montpellier University Hospital

Hindawi. Case Reports in Dentistry, Volume 2020, Article ID 495739, 4 pages, https://doi.org/10.1155/2019/8495739

Artykuł dostępny jest na stronie http://downloads.hindawi.com/journals/crid/2019/8495739.pdf

Materiał redakcyjny