Płynem w aftę!

Afty, czyli owrzodzenia jamy ustnej, są małymi, płytkimi zmianami, które rozwijają się na tkankach miękkich w jamie ustnej lub u podstawy dziąseł. W przeciwieństwie do opryszczki, owrzodzenia nie występują na powierzchni warg i nie są zaraźliwe. Afty są jednak bolesne i mogą utrudniać jedzenie, a nawet mówienie. Jak sobie z nimi radzić, a przede wszystkim co powinniśmy zrobić, aby afty nie nawracały? Czy jest to w ogóle możliwe?

Większość aft to okrągłe lub owalne zmiany z białym lub żółtym środkiem i czerwoną obwódką. Afty mogą pojawić się wszędzie w obrębie jamy ustnej – na języku lub pod nim, na błonie śluzowej policzka, u podstawy dziąseł lub na podniebieniu miękkim. Zanim pojawi się zmiana, możesz odczuwać mrowienie lub pieczenie na dzień lub dwa dni przed. Niestety, ale jeśli masz aftę po raz pierwszy, istnieje duże ryzyko, że pojawi się ponownie, gdyż afty to często nawracający problem.

Ze względu na towarzyszące dolegliwości bólowe, afty są uciążliwe, zwłaszcza u pacjentów ze skłonnością do częstych nawrotów choroby. Badania na polskiej populacji wskazują, że z tym schorzeniem boryka się od 11 do 30% społeczeństwa.

Przyczyny

Dokładna przyczyna powstawania aft pozostaje niejasna. Naukowcy podejrzewają jednak, że problem jest wynikiem wielu czynników, nakładających się na siebie równocześnie. Zalicza się do nich:
• niewielki uraz jamy ustnej spowodowany zabiegiem dentystycznym, nadgorliwym szczotkowaniem zębów, wypadkami sportowymi lub przypadkowym ugryzieniem policzka,
• pasty do zębów i płukanki do ust zawierające laurylosiarczan sodu,
• alergia pokarmowa, szczególnie na czekoladę, kawę, truskawki, jajka, orzechy, ser oraz wrażliwość na pikantne lub kwaśne potrawy,
• dieta uboga w witaminę B12, cynk, kwas foliowy i/lub żelazo,
• Helicobacter pylori (tak, to ta sama bakteria, która wywołuje wrzody trawienne),
• zmiany hormonalne podczas menstruacji,
• stres.

Afty mogą pojawiać się również u osób z prawidłowymi wynikami badań (morfologia, poziomy żelaza, glukozy, witaminy B12) i testów alergicznych. Wtedy przyczyną wystąpienia bolesnych zmian, może być współwystępowanie określonych chorób ogólnoustrojowych:

• celiakii – poważnego schorzenia jelit spowodowanego wrażliwością na gluten, czyli białko występujące w większości zbóż,
• nieswoistego zapalenia jelit, takiego jak choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
• choroby Behceta – rzadkiej choroby powodującej stan zapalny całego organizmu, w tym jamy ustnej,
• nieprawidłowej pracy układu odpornościowego, który atakuje zdrowe komórki w jamie ustnej zamiast patogenów, takich jak wirusy i bakterie,
• wirusa HIV lub AIDS (osłabiają układ odpornościowy),
• zaburzeń układu nerwowego,
• nietolerancji pokarmowych.

Afty nie są związane z zakażeniem wirusem opryszczki.

Grupy ryzyka

Oprócz wymienionych wyżej chorób współistniejących, niektórzy z nas pomimo braku przewlekłych schorzeń, mogą należeć do grup ryzyka szczególnie narażonych na pojawienie się aft.
Owrzodzenia mogą rozwinąć się u każdego, niezależnie od wieku, ale częściej występują u nastolatków i dorosłych przed 30. rokiem życia. Na wystąpienie afty bardziej narażone są również kobiety. Często osoby z nawracającymi aftami mają rodzinną historię choroby. Może to być spowodowane dziedziczeniem lub wspólnym czynnikiem w środowisku, takim jak niektóre pokarmy lub alergeny.

Zapobieganie

Afty często nawracają, ale możesz ograniczyć problem, postępując zgodnie z poniższymi wskazówkami!

• Uważaj na to, co jesz. Staraj się unikać pokarmów, które mogą podrażniać jamę ustną, takich jak orzechy, słone przekąski i kwaśne owoce (np. cytrusy). Unikaj również pokarmów, na które jesteś wrażliwy lub uczulony.

• Wybieraj zdrową żywność, aby zapobiec niedoborom żywieniowym. Jedz dużo owoców, warzyw i produktów pełnoziarnistych.

• Przestrzegaj dobrych nawyków higieny jamy ustnej. Regularnie szczotkuj zęby po posiłkach i używaj nitki dentystycznej raz dziennie. Używaj miękkiej szczoteczki, aby zapobiec podrażnieniom i unikaj past do zębów i płukanek do ust, które zawierają laurylosiarczan sodu.

• Zmniejsz stres. Badania pokazują, że szybki i stresujący styl życia przyczynia się do powstawania aft. Jeśli prowadzisz intensywny tryb życia, warto zastanowić się nad wprowadzeniem do codziennej rutyny zajęć, które pozwolą Ci się zrelaksować.

Leczenie

Większość aft ustępuje samoistnie w ciągu tygodnia lub dwóch. Możesz sobie jednak pomóc i zmniejszyć ból stosując miejscowe leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Wygodną formą, która nie przyczyni się do dodatkowego podrażnienia zmienionych zapalnie miejsc, jest płyn do płukania jamy ustnej z diklofenakiem (Glimbax). Stosując płyn nie dotykasz bolesnych miejsc i nie potęgujesz uczucia bólu. Dodatkowo, dzięki formie płynu Glimbax dociera również do najtrudniej dostępnych miejsc. Podczas płukania jamy ustnej substancja czynna leku Glimbax – diklofenak – bardzo dobrze przenika przez powierzchnie błon śluzowych i gromadzi się w znajdujących się poniżej tkankach zmienionych zapalnie. Dzięki temu produkt leczniczy Glimbax precyzyjnie dociera do bolesnego miejsca, szybko zmniejsza stan zapalny i uśmierza towarzyszący mu ból (1).

Skonsultuj się z lekarzem lub dentystą, jeśli masz niezwykle duże lub bolesne afty lub owrzodzenia, które nie chcą się goić.

1. Charakterystyka produktu leczniczego Glimbax

Materiał zewnętrzny