Słodkie dzieciństwo – problemy zdrowotne przez całe życie

Przeprowadzone w USA badanie wykazało, że niższe spożycie cukru w ciągu pierwszego 1000 dni od poczęcia dziecka zmniejsza ryzyko wystąpienia u niego problemów zdrowotnych w późniejszym okresie życia. W badaniu posłużono się danymi osób urodzonych w okresie racjonowania cukru w Wielkiej Brytanii (1940-1953) oraz tych, które przyszły na świat po zniesieniu ograniczeń.

Wszystko wskazuje na to, że racjonowanie cukru podczas i po zakończeniu II wojny światowej poprawiło stan zdrowia osób poczętych w tym czasie w Wielkiej Brytanii, zmniejszając ryzyko zachorowania kilkadziesiąt lat później na cukrzycę typu 2 oraz nadciśnienie. Potwierdza to, że spożywanie mniejszych ilości cukru we wczesnym okresie życia może mieć przełożenie na zdrowie w wieku dorosłym.

Dieta wysokocukrowa matki w ciąży jest wiązana z podwyższonym ryzykiem otyłości u dziecka, o której wiadomo, że zwiększa prawdopodobieństwo rozwoju cukrzycy typu 2 i nadciśnienia. Nie jest jednak jasne, czy jest to związek przyczynowy, a badania nad tym zagadnieniem są utrudnione, ponieważ naukowcy nie mogą zmusić uczestników do przestrzegania określonej diety, a nawet byłoby to nieetyczne.

Nie dotyczy to jednak rządów z okresu wojny, dlatego zespół badaczy z University of Southern California w Los Angeles, kierowany przez dr Tadeję Gracner, posłużył się brytyjskimi danymi z okresu II wojny światowej, gdy sytuacja gospodarcza wymusiła swego rodzaju „eksperyment dietetyczny”. W styczniu 1940 r., na kilka miesięcy przed zaatakowaniem Wielkiej Brytanii przez nazistów, rząd Neville’a Chamberlaina wprowadził racjonowanie żywności, w tym ograniczenie spożycia cukru do 40 g dziennie. Gdy ponad dekadę później, we wrześniu 1953 r., racjonowanie zakończyło się, spożycie cukru w Zjednoczonym Królestwie w szybkim czasie wzrosło dwukrotnie – do około 80 g dziennie.

Niższe spożycie cukru: mniejsze ryzyko cukrzycy typu 2 i nadciśnienia

Zespół dr Gracner przeanalizował dokumentację zdrowotną ponad 38 000 osób (grupa I), które zostały przebadane w ramach projektu UK Biobank w latach 2006-2019. W czasie przeprowadzania ankiet wszyscy uczestnicy mieli od 51 do 66 lat, tzn. zostali poczęci przed zakończeniem racjonowania. Oznacza to, że w łonie matki i we wczesnym okresie życia nie byli narażeni na spożywanie znacznych ilości cukru. Amerykańscy naukowcy przeanalizowali również te same dane u 22 000 osób poczętych mniej więcej rok po zakończeniu racjonowania (grupa II). Obie grupy miały podobny skład pod względem płci i rasy oraz podobną rodzinną historię cukrzycy typu 2, co umożliwiło ich porównanie.

W obu grupach zdiagnozowano ponad 3900 osób chorujących na cukrzycę typu 2 oraz 19 600 osób z nadciśnieniem tętniczym, ale częstość występowania obu schorzeń była znacznie niższa w przypadku osób poczętych w okresie racjonowania cukru. Osoby z grupy I miały przy tym o 35% niższe ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2 przed ukończeniem 60. roku życia, ponadto do zachorowania dochodziło średnio 4 lata później niż u osób z grupy II. W przypadku nadciśnienia tętniczego, osoby urodzone w okresie reglamentacji cukru miały o 20% mniejsze szanse zachorowania na tę chorobę w wieku 60 lat i zapadały na nią średnio 2 lata później niż osoby poczęte po zakończeniu reglamentacji.

– Wydaje się, że ograniczenie cukru w diecie Brytyjczyków spowodowało istotną różnicę. Pomimo zmian w dostępnej żywności, przeciętna dieta podczas racjonowania i po jego zakończeniu zawierała podobne ilości innych produktów, takich jak tłuszcze, mięso, nabiał, zboża i owoce. Jednym z wyjaśnień może być to, że spożywanie większych ilości cukru we wczesnym dzieciństwie kształtuje preferencję dla słodkich pokarmów przez całe życie Może to również prowadzić do zmian epigenetycznych, które utrudniają kontrolowanie poziomu cukru we krwi, zwiększając ryzyko cukrzycy typu 2 i nadciśnienia – powiedziała dr Tadeja Gracner.

Praca pt. „Exposure to sugar rationing in the first 1000 days of life protected against chronic disease” została opublikowana 31 października w czasopiśmie „Science”.

– Profilaktyka próchnicy u dzieci powinna rozpoczynać się naprawdę bardzo, bardzo wcześnie, bo już na etapie ciąży. Mama powinna zadbać o swoje uzębienie, ale powinna również wiedzieć, jak zadbać o uzębienie dziecka – mówi prof. dr hab. n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk, prezes Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej, konsultant krajowa z zakresu stomatologii dziecięcej. Kiedy powinna odbyć się pierwsza wizyta kontrolna dziecka u dentysty? Jak znaleźć złoty środek między jedzeniem przez dziecko słodyczy a dbaniem o zdrowie zębów malucha? Zachęcamy do obejrzenia materiału filmowego!

Źródła: https://www.newscientist.com/

https://www.science.org/