Czy próchnicą można się zarazić?

Według danych ministerstwa zdrowia, aż 90% polskich dzieci i nastolatków ma próchnicę. Równie dramatyczne są statystyki dotyczące próchnicy wśród dorosłych. Większość z nas wie, że głównym powodem tej choroby jest niewłaściwa higiena jamy ustnej, ale czy próchnicą można się zarazić? Można, i to w wielu sytuacjach.

Bezpośrednią przyczyną próchnicy są bakterie bytujące w jamie ustnej, przede wszystkim z rodziny Streptococcus mutant. Przylegają one do zębów i żywią się resztkami pokarmów, nieusuniętych z jamy ustnej podczas szczotkowania. Efektem metabolizmu drobnoustrojów są kwasy, które niszczą szkliwo i umożliwiają bakteriom wnikanie w głąb zęba. Stąd już prosta droga do ubytków próchnicowych.

Próchnica to choroba zakaźna

Skoro wiadomo, że próchnica jest wywoływana przez bakterie, to równie oczywisty staje się fakt, że można się nią zarazić od osoby chorej. Prozaicznych sytuacji, podczas których bakterie przedostają się z jednej jamy ustnej do drugiej jest bardzo wiele. Zaliczają się do nich przede wszystkim:

• równoczesne korzystanie ze sztućców, którymi posługiwała się osoba chora na próchnicę,
• mycie zębów jedną szczoteczką (np. podczas wakacyjnych wyjazdów lub w innych niespodziewanych sytuacjach),
• pocałunki – bakterie znajdujące się w ślinie osoby chorej mogą wówczas w bardzo prosty sposób przedostać się do jamy ustnej partnera,
• podawanie dziecku nadgryzionych kęsów pokarmu sztućcami, które wcześniej znajdowały się w jamie ustnej rodzica.

Czy zakażenia próchnicą można uniknąć?

Zakażenia próchnicą można oczywiście uniknąć – wystarczy przestrzeganie kilku prostych zasad higienicznych. Przede wszystkim należy zawsze używać własnej, osobistej szczoteczki do zębów. Współcześnie przybory do higieny jamy ustnej można kupić praktycznie w każdym większym sklepie i na stacjach benzynowych, więc nawet podczas spontanicznych wyjazdów nie powinno być problemu z ich nabyciem. Podobne zasady tyczą się sztućców – w sytuacji, gdy zdarza się nam jeść z kimś z jednego talerza lepiej wziąć czysty widelec. Dzieciom warto podawać pokarmy odpowiednio przestudzone i rozdrobnione, aby nie było potrzeby brania ich do własnych ust. A zarażenie próchnicą poprzez pocałunki? Tu rozwiązanie jest równie proste – wystarczy wysłać partnera do dentysty w celu wyleczenia wszystkich ubytków, a najlepiej iść tam razem.

Profilaktyka próchnicy

Równie istotna jak zapobieganie zakażeniom próchnicą jest jej profilaktyka. Ryzyko rozwoju choroby jest znacznie mniejsze jeśli przestrzega się podstawowych zasad higieny: zęby trzeba myć po każdym posiłku (a co najmniej 2 razy dziennie), przez 2-3 minuty, z wykorzystaniem pasty do zębów o odpowiednim stężeniu fluoru. Higienę należy uzupełnić o nitkowanie przestrzeni międzyzębowych, stosowanie płukanek do ust oraz czyszczenie języka. Warto także zadbać o zdrową, zbilansowaną dietę – zrezygnować ze słodkich i słonych przekąsek, kolorowych słodzonych napojów oraz produktów bogatych w węglowodany. W codziennym menu powinny się za to znaleźć będące cennym źródłem witamin warzywa i owoce, a także produkty zawierające cynk (orzechy), wapń (mleko i jego przetwory) i fluor (zielona herbata). Więcej o znaczeniu diety w profilaktyce próchnicy można przeczytać w naszym wcześniejszym poradniku. Jeśli dodamy do tego regularne wizyty u stomatologa, ryzyko rozwoju próchnicy będzie znacznie zminimalizowane.

Jak powstaje próchnica? Biała plamka na zębie wygląda niewinnie, ale to niestety pierwszy etap powstawania próchnicy. Dalej może być tylko gorzej, jeśli zlekceważymy istotne objawy.

AF
Fot. pixabay.com