Autotransplantacja zębów u dzieci

Autotransplantacja stanowi jeden ze sposobów wypełnienia luki po utraconym zębie. Ta metoda uzupełniania braków zębowych była znana już w czasach antycznych, a także w nowożytnej Europie. Na przykład w starożytnym Egipcie bardzo często dawcami zdrowego uzębienia byli niewolnicy, natomiast w osiemnastowiecznej Anglii zęby przeznaczone do reimplantacji kupowano od biedaków. John Hunter, wybitny brytyjski chirurg wieku Oświecenia uważał, że „najlepiej jest mieć w gotowości rozmaite osoby, u których zęby są tak utworzone, że mogą zastąpić inny, nadający się do wyrwania ząb” – pisał 1771 roku. Hunter był również przekonany, że ząb usunięty z powodu ropnego nacieku należy zanurzyć we wrzątku i na powrót umocować w dziąśle. – Martwy ząb jest wolny od wszelakich chorób – argumentował. Niestety, wiele zębów pozyskanych drogą ekstrakcji okazało się groźnych dla nowych właścicieli, stając się ogniskiem groźnych chorób i infekcji.

Z czasem jednak stomatolodzy udoskonalili technikę zabiegu i wyeliminowali szereg powikłań, które dawniej towarzyszyły przeszczepianiu zęba. Zauważyli również, że ta technika leczenia daje najlepsze wyniki u dzieci i młodzieży. Obecnie autotransplantację u dzieci najczęściej przeprowadza się w trzech przypadkach: gdy dojdzie do utraty zęba w wyniku urazu, w leczeniu wad zgryzu lub gdy brakuje zawiązków zębów stałych, które powstają w pierwszych miesiącach życia.

Autotransplantacja sposobem na utraconą jedynkę

Choć istnieje wiele wskazań do przeprowadzenia zabiegu autotransplantacji u dzieci (np. anomalie rozwojowe), to jednak najczęstszą przyczyną skłaniającą do podjęcia leczenia chirurgicznego jest wczesna utrata zęba stałego w wyniku urazu lub zaawansowanej próchnicy. Z oczywistych względów u osób w tzw. wieku rozwojowym utraconego zęba nie można zastąpić implantem, a leczenie ortodontyczne, którego zadaniem jest przesunięcie zębów i zniwelowanie przerwy po brakującym zębie, nie zawsze jest możliwe. W takiej sytuacji najlepszym rozwiązaniem jest autotransplantacja, czyli chirurgiczne usunięcie zęba i przeszczepienie go w inne miejsce.

Jak przebiega zabieg autotransplantacji?

Oczywiście, przed wykonaniem zabiegu stomatolog musi sprawdzić, w jakim stadium rozwojowym znajduje się się ząb wybrany do autoprzeszczepu, a także ocenić, czy można go usunąć i przenieść gdzie indziej bez szkody dla prawidłowego funkcjonowania zgryzu. Dlatego też autotransplantację poprzedza konsultacja z ortodontą oraz wykonanie badań radiologicznych, które pozwalają ocenić wysokość kości i wielkość przestrzeni między sąsiadującymi zębami. Konieczne jest również usunięcie z jamy ustnej potencjalnych ognisk zakażenia, czyli wyleczenie wszystkich chorych zębów.

Sam zabieg trwa około godziny i jest przeprowadzany w znieczuleniu miejscowym (rzadziej – ogólnym). Ząb najpierw się usuwa (możliwie najdelikatniej, tak aby nie uszkodzić jego korony i korzenia), a następnie umieszcza w odpowiednio przygotowanym przez stomatologa, zębodole. Po przeniesieniu i umieszczeniu w nowym miejscu ząb zabezpiecza się szwami i stabilizuje na okres od 1 do 8 tygodni.

Autotransplantacja, jak każdy inny zabieg chirurgiczny może powodować występowanie dolegliwości pozabiegowych. Ponieważ zabieg dotyczy nie tylko zębów, ale i tkanek miękkich, takich jak dziąsła i błona śluzowa, przez kilka dni po zabiegu mogą występować ich obrzęki i bóle o niskim natężeniu. Najczęściej jednak te dolegliwości nie trwają długo i dziecko szybko wraca do dobrej formy.

B.Sz.