Ochrona danych osobowych pacjenta – obowiązujące regulacje prawne
Ochrona danych osobowych pacjenta – obowiązujące regulacje prawne
Dane osobowe pacjenta, związane z szeroko rozumianymi usługami służby zdrowia, należą do danych szczególnie chronionych przez przepisy prawne. Wszyscy członkowie personelu medycznego, którzy mają z nimi styczność – a do tej grupy należą też asystentki stomatologiczne – powinni więc znać zasady ich gromadzenia, przetwarzania i udostępniania.
Najważniejszym dokumentem dotyczącym przetwarzania danych osobowych jest ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych oraz wydane na jej podstawie akty wykonawcze – m.in. rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji. Ogólnie, pojęciem danych osobowych określa się wszelkie informacje, na podstawie których można zidentyfikować daną osobę, choćby nawet nie była ona w nich bezpośrednio wskazana. Mogą to być cechy społeczne, ekonomiczne, fizyczne lub umysłowe. Do danych podlegających szczególnej ochronie zaliczają się natomiast informacje dotyczące stanu zdrowia konkretnej osoby, gromadzone przez publiczne i prywatne placówki służby zdrowia.
Czym jest z kolei przetwarzanie danych osobowych? To wszelkie wykonywane na nich działania, takie jak utrwalanie, przechowywanie, zmienianie, udostępnianie czy usuwanie. Ustawa dopuszcza przetwarzanie danych osobowych pacjenta tylko w niektórych sytuacjach, np. gdy osoba, której dotyczą wyrazi na to zgodę lub gdy jest to konieczne do spełnienie obowiązków wynikających z przepisów prawa (w tym przypadku – przeprowadzenia zabiegu stomatologicznego).
Każdy gabinet stomatologiczny przetwarzający dane osobowe pacjentów staje się jednocześnie ich administratorem. Wynika z tego szereg obowiązków i zasad, których zespół gabinetu musi przestrzegać. Do najważniejszych z nich zalicza się:
• uzyskanie zgody pacjenta na przetwarzanie danych,
• udzielanie pacjentowi informacji na temat zakresu ich przetwarzania,
• szczególna staranność przy ich przetwarzaniu,
• obowiązek stosowania takich środków organizacyjnych i technicznych, które zapewniają ich bezpieczeństwo,
• prowadzenie ewidencji osób, które są upoważnione do przetwarzania danych.
Kolejnym aspektem przetwarzania danych osobowych pacjenta jest ich udostępnianie. Gabinet stomatologiczny, zgodnie z prawem, musi udostępnić dane pacjenta następującym osobom i organom:
• pacjentowi lub osobie przez niego upoważnionej (upoważnienie musi zostać złożone na piśmie),
• podmiotom udzielającym świadczeń zdrowotnych (jeśli dane są niezbędne do zapewnienia ciągłości świadczeń zdrowotnych),
• organom władzy publicznej, Narodowemu Funduszowi Zdrowia, organom samorządu zawodów medycznych oraz konsultantom krajowym i wojewódzkim (w zakresie niezbędnym do wykonywania przez te podmioty ich zadań, a w szczególności – kontroli i nadzoru),
• ministrowi zdrowia, sądom (w tym sądom dyscyplinarnym), prokuraturze, lekarzom sądowym, rzecznikom odpowiedzialności zawodowej (w związku z prowadzonym postępowaniem),
• uprawnionym na mocy odrębnych ustaw organom i instytucjom,
• organom przyznającym renty oraz zespołom do spraw orzekania o niepełnosprawności (w związku z prowadzonym przez nie postępowaniem),
• podmiotom prowadzącym rejestry usług medycznych (jedynie w zakresie koniecznym do prowadzenia rejestrów),
• zakładom ubezpieczeń (za zgodą pacjenta),
• lekarzowi, pielęgniarce lub położnej (w związku z prowadzoną procedurą oceniającą dany podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych na podstawie przepisów o akredytacji w ochronie zdrowia, w zakresie niezbędnym do jej przeprowadzenia),
• szkole wyższej lub jednostce badawczo-rozwojowej do wykorzystania dla celów naukowych (bez ujawniania nazwiska i innych danych umożliwiających identyfikację osoby, której dokumentacja dotyczy).
Na mocy obowiązujących przepisów, dokumentacja medyczna może być udostępniania w postaci oryginałów (za pokwitowaniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu, jeżeli uprawniony organ lub podmiot żąda udostępnienia oryginałów), w postaci wyciągów, odpisów lub kopii, a także do wglądu w danym gabinecie. Za wykonanie kopii (odpisu czy wyciągu) placówka zdrowotna może pobierać opłaty. Maksymalny, określony ustawą koszt jednej strony kopii to 0,65 zł.
Dokumentacja medyczna może być prowadzona w formie pisemnej lub elektronicznej, ale w obu tych przypadkach musi być ona czytelna. Dokumentację zakończoną przechowuje się w archiwum przez 20 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym dokonano ostatniego wpisu. Wyjątkiem jest tu dokumentacja w przypadku śmierci pacjenta wynikającego z uszkodzenia ciała lub zatrucia (30 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zgon nastąpił), zdjęcia rentgenowskie przechowywane poza dokumentacją (10 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zrobiono zdjęcie) oraz skierowania na badania lub zlecenia pacjenta (5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zrealizowano świadczenie będące przedmiotem skierowania lub zlecenia).
AF
Fot. jarmoluk, pixabay.com
POWIĄZANE ARTYKUŁY
Do Narodowego Funduszu Zdrowia docierają informacje o fałszywych mailach, które informują o rzekomym wycieku danych z NFZ-u lub o aktualizacji serwisów internetowych SZOI/Portal Świadczeniodawcy. To próba zainfekowania komputera złośliwym oprogramowa...
Jak wynika z ankiety przeprowadzonej przez Europejską Organizację Konsumentów, wielu mieszkańców państw Unii Europejskiej jest co najmniej sceptycznych w kwestii udostępniania swoich danych medycznych. Obywatele UE są bardziej ostrożni w dawaniu wglą...
Z wiekiem organizm staje się bardziej podatny na wszelkie choroby i dolegliwości. Przyzębie również podlega procesom starzenia się. Niektóre schorzenia mogą negatywnie wpłynąć na jego stan. Z tego powodu warto odpowiednio dobierać profilaktykę do sta...
Parlament Europejski przyjął rezolucję ws. utworzenia na terenie Unii Europejskiej przestrzeni danych dotyczących zdrowia – EHDS. Dzięki temu pracownicy ochrony zdrowia będą mieli szybszy dostęp do dokumentacji zdrowotnej pacjenta (m.in. wyników jego...
Narodowy Fundusz Zdrowia poinformował, że po raz kolejny dotarły do niego informacje o próbach wyłudzenia danych pacjentów z placówek medycznych przez osoby podające się za pracowników departamentu kontroli NFZ-u lub osoby współpracujące z departamen...
Czynniki kliniczne, w tym nasilenie bólu przed i w trakcie leczenia kanałowego, mogą wskazywać na ryzyko wystąpienia pooperacyjnych dolegliwości bólowych bardziej niż cechy socjodemograficzne, takie jak rasa lub poziom dochodów. To wnioski płynące z ...
W amerykańskiej stomatologii w ostatnich miesiącach podejmowany jest temat zabezpieczeń stosowanych w radiologii, w tym ochrony pacjenta przy pomocy ołowianych fartuchów używanych także podczas prześwietleń zębów. Stąd ponawiane pytania, czy ich użyc...
Władze Brytyjskiego Towarzystwa Stomatologicznego (BDA) skrytykowały odpowiedź Rishiego Sunaka na pytania dotyczące kryzysu w stomatologii Narodowej Służby Zdrowia podczas sesji Pytań do Premiera Wielkiej Brytanii (PMQs), która miała miejsce 10 maja....
Problem ten znają wszystkie zespoły stomatologiczne: wizyta jest umówiona, gabinet przygotowany do przeprowadzenia zabiegu, ale pacjent nie przychodzi. Nie dzwoni wcześniej, nie informuje o zmianie planów – po prostu go nie ma. Oczywiście zawsze mogą...
– Wszelkie informacje na temat stanu zdrowia powinny być przekazywane w sposób przystępny, czyli przy wykorzystaniu słownictwa i terminologii zrozumiałej dla pacjenta, ze względu na jego wiek, wykształcenie, stan zdrowia, a w szczególności na stan ps...
Naczelna Rada Lekarska analizuje kolejne wersje Krajowego Planu Odbudowy – składa do niego uwagi, bierze udział w posiedzeniach komisji i zespołów parlamentarnych. Niestety, wśród działań zdefiniowanego w dokumencie celu walki z chorobami cywilizacyj...