Zęby pozwolą zbadać życie wojowników z III tysiąclecia p.n.e.
Zęby pozwolą zbadać życie wojowników z III tysiąclecia p.n.e.
Jak żyli wojownicy w III tysiącleciu p.n.e.? Czym różnili się od mężczyzn, którzy nie trudnili się walką? Co jedli, w jakiej kondycji zdrowotnej kończyli żywot, jakie aktywności wypełniały im czas? Tożsamość społeczną wojownika kultury ceramiki sznurowej z obszaru Małopolski bada mgr Rafał Piotr Skrzyniecki z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pomagają w tym m.in. zachowane w doskonałym stanie zęby.
Doktorant Instytutu Archeologii tłumaczy, że w pradziejowych społecznościach III tysiąclecia p.n.e. funkcjonowały co najmniej dwa różne warianty męskiej tożsamości społecznej, w tym jeden najprawdopodobniej związany z wojną. Świadczą o tym znaczne różnice w męskich pochówkach. Badacz zamierza opisać tożsamość społeczną owej wojowniczości, uwzględniając dwa różne wymiary tożsamości społecznej, tzn. kulturowy – konstruowany za pomocą określonych kategorii kultury materialnej oraz fizyczny – związany z kondycją, stanem zdrowia oraz budową człowieka.
W kulturze ceramiki sznurowej zmarłych chowano w pozycji skurczonej – mężczyzn na prawym, a kobiety na lewym boku. Ciała najczęściej ułożone były w linii wschód-zachód. W grobach znajdowane były naczynia, najczęściej puchary i amfory. Mężczyźni na ostatnią drogę wyposażani byli w broń – najczęściej kamienne topory.
Skrzyniecki porówna wiek pochówków, sposób ułożenia zwłok, orientację ciała względem stron świata oraz to, co wkładano zmarłym do grobów. Na tej podstawie wydzieli zestawy przedmiotów związanych wyłącznie z domniemanymi wojownikami i spróbuje odtworzyć role, jakie walczący mężczyźni pełnili w pradziejowej społeczności.
Aby odtworzyć fizyczne aspekty „wojowniczości” doktorant zastosuje bioarcheologiczne metody analizy wybranych cech szkieletu. Zbada geometrię przekrojów kości długich i na tej podstawie oceni, jakie formy aktywności zmarły przejawiał za życia. – Dzięki temu będzie można ocenić, czy broń, z którą chowano niektórych mężczyzn, była przez nich faktycznie wykorzystywana, czy też może stanowiła jedynie materialny wyznacznik przynależności np. do elitarnej podgrupy społecznej – zapowiada archeolog.
Z kolei na podstawie badania zębów można zrekonstruować ogólną kondycję zdrowotną człowieka oraz wnioskować o jego diecie. Skrzyniecki porówna ogólny stan zdrowia i nawyków żywieniowych wojowników i mężczyzn, którzy nie trudnili się walką.
W ocenie doktoranta nikły stan wiedzy o wojownikach kultury ceramiki sznurowej z obszaru Małopolski może dziwić, gdyż właśnie stamtąd pochodzi najliczniejsza w skali kraju próba pochówków związanych z tą tradycją kulturową. Substancja kostna zachowała się w stanie dobrym, co umożliwia prowadzenie wieloaspektowych badań. – Postać wojownika pojawiała się jak dotąd w różnych publikacjach, jednak zazwyczaj na marginesie rozważań nad przeobrażeniami struktury społecznej lub jako kategoria porządkująca typologię pochówków – stwierdza Skrzyniecki.
Jego zdaniem, odtworzenie tożsamości wojownika w obu jej wymiarach – kulturowym i fizycznym – a następnie ocena stopnia, w jakim oba jej aspekty korespondują ze sobą, stanowi możliwy do zrealizowania, a przy tym niezwykle intrygujący problem badawczy.
Kiedy zauważono zależność między spożywanymi posiłkami a stanem zdrowia jamy ustnej? Jak w średniowieczu tłumaczono próchnicę? Dzieje dentystyki przedstawia prof. Jerzy Supady, autor książki „Historia dentystyki w zarysie”.
Oprac. AF na podst. PAP – Nauka w Polsce
Fot. elianemey, pixabay.com
POWIĄZANE ARTYKUŁY
Według naukowców z brytyjskiego Narodowego Instytutu Badań nad Zdrowiem i Opieką (NIHR), dramatyczny wzrost wskaźników otyłości wśród dzieci podczas pandemii będzie kosztować prawie 9 mld funtów szterlingów. Naukowcy z Centrum Badań Biomedycznych NIH...
Wiceprezes prezydium i szef komisji stomatologicznej NRL Paweł Barucha poinformował na łamach „Gazety Lekarskiej”, że w lipcu mają wejść w życie nowe wyceny świadczeń protetycznych na NFZ. Przypomnijmy – w grudniu 2022 r. Agencja Oceny Technologii M...
BBC donosi o mieszkance Bury St Edmunds na wschodzie Anglii, która przez dłuższy czas nie była w stanie uzyskać dostępu do dentysty Narodowej Służby Zdrowia. Wskutek zaawansowanej postaci nieleczonej choroby periodontologicznej 42-latka utraciła kilk...
Przy okazji organizowanej w tym miesiącu w Wielkiej Brytanii kampanii pod nazwą Bezalkoholowy Styczeń („Dry January”) o zmianach, jakie przyniosło pokonanie nałogu mówiła w portalu Dentistry.co.uk Eszter Janusek, asystentka stomatologiczna z Londynu....
Na początku kwietnia weszło w życie zarządzenie prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia dotyczące leczenia stomatologicznego. Wzrosły m.in. stawki za wypełnienia, dodatkowo świadczenia chirurgiczne i związane z chorobami przyzębia będą rozliczane w pakie...
Zespół kilkudziesięciu lekarzy ze Szpitala Matki Polki w Łodzi przez siedem tygodni walczył o życie 29-letniej kobiety, u której na skutek leczenia kanałowego bez zabezpieczającej antybiotykoterapii doszło do poważnej infekcji bakteryjnej serca. 29-...
Badacze z Brigham and Women’s Hospital oraz Harvard Pilgrim Health Care Institute twierdzą, że regularne mycie zębów przez pacjentów hospitalizowanych na oddziałach intensywnej terapii zmniejsza ryzyko zachorowania na szpitalne zapalenie płuc, które ...
Naukowcy z Uniwersytetu w Nowym Jorku przeanalizowali budowę i skład zębów 15 chętnych osób. Okazało się, że można z nich wyczytać wiele informacji o życiu każdego pacjenta – informuje "Scientific Reports". Według naukowców z New York University, z ...
W czwartek 26 maja w życie wchodzi większość zapisów ustawy o wyrobach medycznych. Ustawa reguluje m.in. zasadę reklamowania wyrobów medycznych oraz wprowadza obowiązek przekazywania deklaracji zgodności, instrukcji używania oraz oznaczeń i materiałó...
Z badania indyjskich naukowców opublikowanego na stronie recenzowanego czasopisma PLOS One wynika, że do skutków blokad wprowadzonych w związku z pandemią COVID-19 należy zaliczyć zakłócenie równowagi pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym lekarzy sto...
Zgodnie z wynikami szeroko zakrojonych badań prowadzonych łącznie w 159 państwach, podniesienie podatków na wyroby tytoniowe ma bezpośredni związek ze zmniejszeniem śmiertelności wśród noworodków i niemowląt na całym świecie. Autorzy artykułu, poch...
