Szczoteczka do zębów, bakterie, wirusy i… zima

Jak – w kontekście używania szczoteczek do zębów – chronić zdrowie zimą, czyli w okresie wzmożonego ryzyka przeziębień oraz zachorowania na grypę i inne choroby? Chociaż sposoby utrzymania szczoteczek do zębów w czystości są nadal przedmiotem dyskusji, obowiązują ogólne wytyczne, którymi warto podzielić się z naszymi pacjentami.

Okres zimowy to sezon przeziębień i grypy – czas, gdy występuje wzrost liczby infekcji wirusowych. Według badań, przeciętny dorosły Amerykanin przeziębia się 2-3 razy rocznie, podczas gdy średnio 8% populacji USA zaraża się wirusem grypy.

Wzmożone rozprzestrzenianie się chorób wirusowych naukowcy przypisują m.in. niższej wilgotności oraz bliższemu kontaktowi osób przebywających w pomieszczeniach w miesiącach zimowych. Gdy pacjenci czują się źle, zaleca się, aby powstrzymali się od wizyt u dentysty do czasu zakończenia okresu zakaźnego lub gdy objawy ustąpią i poczują się lepiej.

Czy szczoteczkę trzeba wymienić po chorobie wirusowej i bakteryjnej?

Obecnie zaleca się, aby szczoteczki do zębów wymieniać co 3-4 miesiące, ponieważ ich włosie w tym czasie prawdopodobnie zużyło się lub zmieniło kształt i szczotka nie jest już tak skuteczna w usuwaniu biofilmu nazębnego i resztek pokarmowych.

Jednak po przebyciu choroby pacjenci po wirusowej często pytają, czy powinni wymienić szczoteczkę do zębów. Niektórzy eksperci wyrażają przekonanie, że choroba pacjenta nie musi oznaczać konieczności wymiany szczoteczki do zębów. Inni specjaliści twierdzą, że ponieważ układ odpornościowy ludzkiego organizmu wytwarza przeciwciała, chroni organizm przed ponownym zakażeniem.

Choć wirusy mogą przeżyć na włosiu szczoteczki przez kilka dni, szanse na ponowne zakażenie po tym, jak pacjent uporał się z infekcją wirusową są niewielkie ze względu na pamięć immunologiczną. Z kolei bakterie mają zdolność przetrwania na szczoteczce dłużej, a ryzyko ponownego zakażenia pacjenta jest w tym przypadku wyższe. Wskazane jest więc, by pacjenci wymienili szczoteczkę do zębów po chorobie wywołanej przez bakterie (i po nadkażeniu bakteryjnym infekcji wirusowej), jeśli chcą uniknąć ponownej infekcji.

Kluczowe znaczenie ma to, czy pacjent zwrócił się o pomoc medyczną, został zbadany i dowiedział się, jaką chorobę u niego zdiagnozowano oraz czy przepisano mu antybiotyk. Jeżeli pacjent przyjmował antybiotyk, należy zasugerować wymianę szczoteczki. Ponadto dentyści oraz higienistki muszą przypominać, że podczas gdy sam pacjent może mieć przeciwciała przeciwko infekcji wirusowej, inni domownicy mogą ich nie mieć.

Czy pacjent jest w stanie skutecznie oczyścić szczoteczkę do zębów?

Niektórzy pacjenci pytają, czy mogą skutecznie sami czyścić szczoteczkę zamiast wymieniać ją po chorobie. Przeprowadzone badania wykazały jednak, że nie ma skutecznego środka czy metody oczyszczania szczoteczki w domu, tak aby była ona odkażona (wolna od żywych organizmów). Pacjenci mogą jednak zadbać o to, aby ich szczoteczka do zębów była w większym stopniu wolna od drobnoustrojów. Przede wszystkim zaleca się zawsze przepłukać szczoteczkę do zębów po jej użyciu i pozostawić ją do wyschnięcia – zapobiega to namnażaniu się bakterii, przede wszystkim beztlenowych.

Amerykańskie organizacje – takie jak Centra Kontroli Chorób i Prewewncji Disease Control and Prevention (CDC) oraz Amerykańskie Towarzystwo Stomatologiczne (ADA) – odradzają „czyszczenia” szczoteczki w zmywarce do naczyń, kuchence mikrofalowej oraz stosowania w tym celu dezynfekujących lamp UV.

Jakie rekomendacje przekazać pacjentom?

Lekarze dentyści i higienistki stomatologiczne mogą kierować się indywidualną oceną, jeśli chodzi o pomoc pacjentom w podjęciu decyzji, co zrobić ze szczoteczką do zębów po przebytej chorobie. Zapytaj, czy pacjent musiał stosować antybiotykoterapię oraz czy domownicy również chorowali. Pomoże to zdecydować, czy szczoteczkę można wciąż używać, czy też wskazana jest jej wymiana.

Warto również przypominać pacjentom, że codzienne nawyki, w tym pozostawienie szczoteczki do wyschnięcia, pomagają utrzymać ją w czystości. Informuj o tym, że praktyki takie jak umieszczanie szczoteczki w zmywarce, kuchence mikrofalowej lub płynie do płukania jamy ustnej, nie są zalecanymi ani skutecznymi metodami oczyszczania jej włosia. Przede wszystkim jednak rekomenduj pacjentom wymianę szczoteczki do zębów co 3 miesiące. Niezależnie od tego, czy są chorzy, czy też nie, okresowa wymiana szczoteczek do zębów jest zawsze dobrą decyzją.

– Według mnie najlepszym sposobem na to, aby przekonać najbardziej opornych pacjentów do regularnego oczyszczania wszystkich powierzchni zębów razem z przestrzeniami międzyzębowymi jest pokazanie im tego, co znajduje się na ich zębach. Najprostsza metoda to wybarwienie płytki – mówi o motywowaniu pacjentów do prawidłowej higieny jamy ustnej mgr dypl. hig. stom. Anna Makówka, higienistka stomatologiczna, technik dentystyczny oraz specjalistka promocji zdrowia.

T.H.

Źródło: https://www.dentistryiq.com/dentistry/products/infection-control-and-instrument-management/article/14302743/illnesses-and-toothbrushes-the-effects-of-bacteria-and-ways-to-stay-healthy