Frenektomia laserowa u 6-latka z uzębieniem mieszanym

W pracy opublikowanej w czasopiśmie naukowym „Case Reports in Dentistry” (Hindawi) opisano przypadek leczenia wędzidełka wargi górnej u sześcioletniego chłopca, który zgłosił się do stomatologa z powodu 5-milimetrowej diastemy pomiędzy pierwszymi siekaczami szczęki.

Wędzidełko wargi górnej (łac. frenulum labii superioris) to struktura anatomiczna w jamie ustnej, która ma postać delikatnego fałdu błony śluzowej. Wędzidełko łączy wewnętrzną powierzchnię górnej wargi z wyrostkiem zębodołowym szczęki, a jego kształt przypomina trójkąt. Odgrywa ono kluczową rolę w kontrolowaniu ruchomości wargi oraz w utrzymaniu odpowiedniego napięcia mięśniowego, co jest istotne dla funkcji żucia i mowy. Prawidłowo rozwinięte wędzidełko pozwala na swobodne unoszenie wargi bez bólu.

Nieprawidłowe wędzidełko górnej wargi często powoduje problemy, takie jak utrata brodawki, recesja, diastema, trudności podczas szczotkowania i problemy z prawidłowym ustawieniem zębów. Diastema linii pośrodkowej szczęki jest często związana z obecnością wędzidełka, a jej występowanie dotyczy około 98% 6-latków, 49% 11-latków oraz 7% osób w wielu 12–18 lat. Może to prowadzić do próchnicy zębów i ubytków przyszyjkowych oraz do pogłębienia stanów chorobowych dziąseł i przyzębia. Wędzidełko wargi górnej ocenia się w trzystopniowej skali Stanforda.

Kontrowersje budzi kwestia wskazań i momentu leczenia diastemy w linii pośrodkowej spowodowanej wysokim przyczepem wędzidełka. Pedodonci i ortodonci są zgodni, że frenektomia nie powinna być wykonywana przed wyrznięciem się stałych kłów, a następnie po ortodontycznym zamknięciu przestrzeni. Z drugiej strony, dobre samopoczucie psychiczne dziecka, obawy rodziców, nieprzewidywalne odległe skutki zamknięcia przestrzeni i kosztowne wielodyscyplinarne podejście mogą być wskazaniem do wczesnej interwencji i leczenia w okresie występowania uzębienia mlecznego lub mieszanego. Frenektomia może być wykonana przy użyciu skalpela, elektrochirurgicznie lub z zastosowaniem technologii laserowej.

Niniejszy przypadek przedstawia zabieg frenektomii z użyciem lasera diodowego z 12-letnią obserwacją u sześcioletniego chłopca skarżącego się na nieestetyczny wygląd z powodu diastemy w linii pośrodkowej.

Opis przypadku

Sześcioletni chłopiec w towarzystwie rodziców zgłosił się do kliniki stomatologicznej w Instytucie Laserowym Sudańskiego Uniwersytetu Nauki i Technologii w Chartumie, skarżąc się na przerwę pomiędzy pierwszymi siekaczami mlecznymi szczęki. Jako powód wizyty chłopiec wskazał nękanie przez rówieśników z powodu jego wyglądu. Rodzice pacjenta dodatkowo wyrazili niepokój, czy diastema nie będzie obecna także po wyrznięciu się zębów stałych. Wygląd dziecka nie budził niepokoju, chłopiec nie był blady, nie miał żółtaczki, a w jego historii medycznej nie odnotowano żadnych nieprawidłowości.

Wyniki badania klinicznego

Badanie kliniczne wewnątrzustne ujawniło obecność diastemy o szerokości 5 mm w linii pośrodkowej, związanej z wysokim przyczepem wędzidełka. Dodatkowo po obu stronach stwierdzono obecność przestrzeni o szerokości 1–2 mm między siekaczami bocznymi a kłami. Zaobserwowano pigmentację dziąseł, przy czym ich kolor i struktura były prawidłowe, bez stanu chorobowego kieszonek przyzębnych. Badanie zębów oraz tkanek miękkich nie wykazało żadnych nieprawidłowości.

Ocena diagnostyczna i planowanie leczenia

Przypadek został zdiagnozowany klinicznie (bez użycia innych metod diagnostycznych, np. obrazowania RTG) jako głębokie przyczepienie wędzidełka oraz diastema w linii pośrodkowej szczęki o szerokości 5 mm. Plan leczenia obejmował frenektomię laserową i był oparty na koncepcji evidence-based dentistry z uwzględnieniem wcześniejszych doświadczeń autora z wykonywaniem tego zabiegu, podobnych przypadków leczonych laserem opisanych w literaturze fachowej oraz preferencji rodziców małego pacjenta.

Ojcu 6-latka wyjaśniono przebieg i zalety planowanego zabiegu z użyciem lasera. Mężczyzna zdecydował się na laseroterapię i podpisał świadomą pisemną zgodę zarówno na frenektomię laserową, jak i na publikację opisu przypadku.

Zabieg frenektomii i wizyty kontrolne

Przed podaniem znieczulenia miejscowego zastosowano miejscowo spray znieczulający. Miejsce zabiegu znieczulono kilkoma kroplami lignokainy z adrenaliną 1:80 000 (LOX 2% adrenalina). Zabieg wykonano przy użyciu lasera diodowego 810 nm Oralia (moc 2 W, końcówka z włókna szklanego 400 μm, tryb fali ciągłej). Włókno lasera było prowadzone po tkankach pionowo i bocznie do wędzidełka. Po przerwaniu ciągłości błony śluzowej wykonano głębsze nacięcie wędzidełka w wymiarze poziomym, a jego wierzchołek został wycięty u podstawy.

Cała procedura została zakończona w ciągu 10 minut, przy czym uniknięto krwawienia, dolegliwości bólowych i dyskomfortu, rana pozabiegowa została pozostawiona bez szycia. Dziecko nie odczuwało bólu także po zabiegu, nie zastosowano również antybiotykoterapii. Ojciec młodego pacjenta został poinstruowany, aby nadzorować higienę jamy ustnej dziecka, unikać urazów mechanicznych podczas szczotkowania, a także unikać kwaśnych pokarmów i napojów w ciągu pierwszego tygodnia po zabiegu.

Po 3 dniach od zabiegu operacyjnego młody pacjent został wypisany do domu – chłopiec nie odczuwał bólu ani dyskomfortu, a w miejscu zabiegu zaobserwowano tworzenie się tkanki fibrynowej. Po 10 dniach pacjent wrócił na wizytę kontrolną, a następnie przez kolejne 12 lat regularnie stawiał się na kontrolę. Obserwacja kliniczna i fotograficzna wykazała zamknięcie diastemy w linii pośrodkowej, bez przerwy w uzębieniu stałym. Diastema zamknęła się samoistnie – u pacjenta nie było wskazań do leczenia odtwórczego czy ortodontycznego.

Więcej (7)

Tytuł artykułu:

Twelve-Year Follow-Up of Laser Frenectomy during Early Mixed Dentition

Autor:

Elhadi Mohieldin Awooda

Department of Restorative Dentistry and Laser Dentistry, Napata College, Khartoum, Sudan

Hindawi. Case Reports in Dentistry, Volume 2023, Article D 5525534, 5 pages,

https://doi.org/10.1155/2023/5525534

Artykuł dostępny jest w całości pod adresem:

https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1155/2024/2578271