Prawidłowa dieta i aktywność fizyczna chronią przed nowotworami

Zdrowa dieta i regularna aktywność fizyczna mogą się przyczynić do zmniejszenia o połowę liczby zachorowań na nowotwory złośliwe – mówili eksperci w piątek w stolicy podczas II Narodowego Kongresu Żywieniowego. Te dwa elementy stylu życia odgrywają również bardzo ważną rolę w terapii osób leczonych z powodu raka – podkreślali. W ostatnich latach rosnące spożycie warzyw i owoców znacznie zastopowało m.in. występowanie raka przełyku.

– Mamy dowody na to, że w naszym kraju w ostatnich 25 latach około 325 tys. osób prawdopodobnie uniknęło zachorowania na raka dlatego, że zmieniło nawykli żywieniowe – powiedział prof. Mirosław Jarosz, dyrektor Instytutu Żywności i Żywienia, który był organizatorem wydarzenia. Podkreślił, że liczba ta została oszacowana przez naukowców IŻŻ na podstawie analiz i porównywania trendów zachorowań na poszczególne nowotwory złośliwe z trendami dotyczącymi zachowań żywieniowych Polaków.

Specjalista zaznaczył, że przyczyniły się do tego takie zmiany nawyków żywieniowych Polaków: zmniejszenie spożycia tłuszczów zwierzęcych na korzyść tłuszczów roślinnych czy wzrost konsumpcji warzyw i owoców, które są najlepszym źródłem antyoksydantów, w tym witamin takich jak witamina A i C oraz innych związków bioaktywnych, które mogą chronić komórki naszego organizmu przed działaniem szkodliwych czynników. Składniki warzyw i owoców łagodzą stany zapalne, chronią DNA przed uszkodzeniem, a także zwiększają możliwości jego naprawy i w ten sposób mogą przyczyniać się do zahamowania, a nawet wręcz odwrócenia procesu nowotworowego. – W ostatnich dekadach zmniejszyło się też spożycie soli, co mogło przyczynić się do tego, że na przestrzeni 30-40 lat liczba zachorowań na raka żołądka spadła trzykrotnie. To bardzo namacalny dowód na to, że zmiana nawyków żywieniowych może naprawdę przynieść bardzo wiele korzyści społecznych, jak również ekonomicznych – podkreślił prof. Jarosz. Obecnie nowotwory złośliwe są w Polsce drugą przyczyną zgonów, a pierwszą w grupie osób w wieku reprodukcyjnym.

Ekspert zwrócił uwagę, że w ostatnim czasie trendy żywieniowe Polaków zmieniły się niestety na niekorzyść. Zmniejszyło się spożycie warzyw i owoców oraz ryb. – Przez co najmniej kilkanaście lat spożycie warzyw i owoców rosło, co ładnie przełożyło się na spadek zachorowań m.in. na raka przełyku czy spowolnienie tempa wzrostu zachorowań na raka jelita grubego. Ale teraz obserwujemy odwrotny trend – mówił specjalista.

Iwona Sajór z IŻŻ przypomniała, że przykładem nowotworu złośliwego, w którego rozwoju bardzo dużą rolę odgrywa otyłość oraz czynniki żywieniowe jest rak piersi. – Chodzi tu przede wszystkim o wysokie spożycie cukrów prostych, tłuszczów ogółem, ale też tłuszczów nasyconych, cholesterolu, a przy tym niskie spożycie błonnika pokarmowego – wyjaśniła.

Według niej, aby zmniejszyć ryzyko raka piersi powinno się jeść dużo warzyw, najlepiej różnokolorowych. – Z warzywami nie możemy przesadzić, nie ma tu górnego limitu spożycia. Ale jest dolny limit – nie powinniśmy jeść mniej niż 400 gram w ciągu dnia – powiedziała specjalistka. Trzeba też pamiętać o włączeniu do diety owoców, pełnoziarnistych produktów zbożowych, odtłuszczonych produktów mlecznych, ryb, jaj, chudego mięsa, a unikać produktów przetworzonych zawierających dużą ilość kalorii.

Na rolę aktywności fizycznej w prewencji zwracał uwagę prof. Marek Woźniewski z Akademii Wychowania Fizycznej we Wrocławiu. – Trudno myśleć o utrzymaniu prawidłowej masy ciała dbając tylko o odpowiednie odżywianie, bez odpowiedniej aktywności fizycznej. Mała aktywność fizyczna jest uznana w tej chwili za jeden z podstawowych czynników ryzyka wszystkich chorób cywilizacyjnych, także nowotworowych – podkreślił.

Tymczasem w ciągu XX w. udział mięśni człowieka w wykonywaniu codziennych czynności zmniejszył się o 80%. – Polacy należą do najbardziej leniwych narodów w Europie. W dwóch ostatnich badaniach Eurobarometru zajęliśmy odpowiednio szóste i ósme miejsce wśród najmniej aktywnych populacji w UE – ubolewał prof. Woźniewski. Aktywność fizyczna może działać przeciwnowotworowo m.in. dlatego, że poprawia czynność układu odporności oraz zmniejsza stan zapalny.

Rozwija się endodoncja, implantologia, chirurgia. Zmieniają się metody diagnostyki. A w jaki sposób zmienia się stomatologia dziecięca? O to pytamy dr. n. med. Michała Sobczaka, prezesa Polskiej Akademii Stomatologii Dziecięcej.

Oprac. AF na podst. http://naukawpolsce.pap.pl/zdrowie

Fot. Unsplash, pixabay.com