Czy diaminofluorek srebra jest skuteczny w leczeniu próchnicy?

Diaminofluorek srebra (SDF) zawiera jony srebra i fluoru, łącząc działanie bakteriobójcze srebra i remineralizujące fluoru. Jest używany w profilaktyce i leczeniu próchnicy, zwłaszcza w przypadkach, w których zastosowanie bardziej inwazyjnych metod jest utrudnione. Przegląd oceniający skuteczność SDF przeprowadził zespół badaczy z Wielkiej Brytanii, USA i Hongkongu pod kierownictwem prof. Helen V. Worthington reprezentującej School of Medical Sciences, University of Manchester.

W przeglądzie zbadano wpływ diaminofluorku srebra (ang. silver diaminofluoride) na zapobieganie i leczenie próchnicy zębów mlecznych i stałych (próchnicy korony zęba i korzenia) oraz porównano go z innymi metodami leczenia, placebo oraz brakiem leczenia. Autorzy badania ocenili dowody dotyczące skuteczności SDF jako bardzo niskie.

Na potrzeby przeglądu poddano ocenie badania kliniczne przeprowadzone przed czerwcem 2023 r. Pod uwagę wzięto jedynie badania randomizowane, prowadzone w grupach równoległych lub z randomizacją u dzieci i dorosłych (ze zmianami próchnicowymi lub bez), porównujące SDF z placebo lub brakiem leczenia. Do przeglądu włączono 29 badań z 13 036 uczestników (12 020 dzieci oraz 1016 osób starszych).

SDF może zapobiegać pierwotnej próchnicy korzeni

W czternastu badaniach z udziałem łącznie 2695 dzieci i 905 dorosłych SDF porównywano z placebo lub brakiem leczenia. Uzyskane wyniki wskazują, że diaminofluorek srebra może zapobiegać pierwotnym zmianom próchnicowym w uzębieniu mlecznym i zębach stałych (choć dane nie są pewne) oraz zapobiegać pierwotnej próchnicy korzeni (umiarkowane dowody). Porównanie SDF z lakierem fluorkowym przeprowadzono w oparciu o wyniki ośmiu badań z udziałem 2868 dzieci i 223 dorosłych. Wykazano niewielką lub żadną różnicę w zapobieganiu próchnicy w uzębieniu mlecznym (niska liczba dowodów), natomiast w przypadku zębów stałych dowody były bardzo niepewne.

Porównując SDF z uszczelniaczami i infiltracją żywicą (2 badania, 343 dzieci) nie można było wyciągnąć żadnych wniosków ze względu na zbyt małą liczbę dowodów. Porównując SDF z atraumatycznym alternatywnym leczeniem odtwórczym (alternative restorative treatment; ART) z użyciem cementu szkło-jonomerowego nie można było również – ze względu na niewystarczające dowody – wskazać żadnego materiału jako skuteczniejszego pod względem zapobiegania lub leczenia próchnicy.

Zbyt mało pewników w prowadzonych badaniach  

Jak podali badacze, cechą wspólną wszystkich poddanych ocenie badań było to, że były obarczone wysokim ryzykiem błędu systematycznego, a w niektórych badaniach wielkość próby była zbyt mała, aby uzyskać precyzyjne wyniki. Nie można było też jednoznacznie ocenić odstępów czasu między stosowaniem, ponieważ we wszystkich badaniach pewność dowodów była bardzo niska. Ponadto w ocenianych badaniach było bardzo mało informacji o odbarwieniu jako działaniu niepożądanym.

– W przypadku zębów mlecznych nie jest jasne, czy SDF zapobiega rozwojowi próchnicy pierwotnej, czy progresji obecnej już próchnicy w porównaniu z placebo lub brakiem leczenia, ale jest skuteczniejszy w zapobieganiu próchnicy w porównaniu z placebo oraz brakiem leczenia. W porównaniu z placebo oraz brakiem leczenia SDF prawdopodobnie pomoże również w zapobieganiu pierwotnej próchnicy korzeni. Jednakże dowody na inne skutki rozwoju próchnicy w uzębieniu mlecznym oraz wszystkie skutki próchnicy na powierzchniach koronowych uzębienia stałego pozostają niepewne – podsumowali autorzy.

Badanie pt. „Topical silver diamine fluoride (SDF) for preventing and managing dental caries in children and adults” zostało opublikowane 7 listopada w „Cochrane Database of Systematic Reviews”.

– We współczesnej stomatologii tak naprawdę nie ma wskazań klinicznych do niestosowania materiałów bioaktywnych. Są one obecnie doskonałej jakości i zawsze, kiedy możemy uzyskać wartość dodaną w postaci bioaktywności, należy się ku temu skłaniać – mówi dr n. med. Marcin Aluchna, specjalista I stopnia stomatologii ogólnej i specjalista II stopnia stomatologii zachowawczej, nauczyciel akademicki, autor i współautor licznych publikacji oraz podręczników.

Źródła: https://www.zm-online.de/

https://www.cochranelibrary.com/