Człowiek Lodu z ubytkami, paradontozą i uszkodzeniami zębów
Człowiek Lodu z ubytkami, paradontozą i uszkodzeniami zębów
Oetzi, zwany Człowiekiem Lodu, żyjący 5,3 tys. lat temu, którego mumię znaleziono w lodowcu, był uosobieniem dentystycznej klęski: miał silną paradontozę, potężną próchnicę i mechaniczne uszkodzenia zębów. Wyniki jego badań opisano na stronie Uniwersytetu w Zurichu.
Imieniem Oetzi (albo Człowiek Lodu) nazywa się szczątki człowieka, który zmarł ok. 3300 lat p.n.e. Jego mumię, zamrożoną w lodowcu alpejskim, znaleziono w dolinie Oetz w Południowym Tyrolu. Choć naukowcy badają go od ponad dwudziestu lat, jego uzębienie traktowali dotychczas po macoszemu. Bliżej przyjrzeli mu się dopiero naukowcy z Uniwersytetu w Zurichu.
Poddali oni zęby Oetziego badaniom za pomocą tomografii komputerowej i skonstruowali m.in. trójwymiarowy ich obraz. – Okazało się, że noszą one ślady zaskakująco dużej liczby chorób, które znamy i dziś – podkreśla kierujący badaniami prof. Frank Ruehli. Człowiek Lodu cierpiał z powodu silnego zużycia ściernego zębów, miał też patologiczne zmiany próchnicze (niekiedy bardzo zaawansowane) i ślady urazów mechanicznych. – Problemy z przyzębiem były zawsze bardzo powszechne, o czym świadczą badania czaszek z epoki kamienia i egipskich mumii – zauważa specjalizujący się w badaniach patologii zębów w dawnych epokach dentysta z Centrum Medycyny Ewolucyjnej na Uniwersytecie Zurichu, Roger Seiler.
Również trójwymiarowa rekonstrukcja zębów Oetziego pozwoliła się przyjrzeć nie tylko jego ubytkom, ale też potwierdza, że doskwierała mu paradontoza. W złym stanie były zwłaszcza tylne trzonowce, gdzie – jak stwierdził Seiler – jeden z zębów został odsłonięty prawie na całej swojej wysokości, niemal do końca korzenia.
Naukowcy nie mają oczywiście złudzeń, że Oetzi mył zęby. Są jednak przekonani, że ich czyszczeniu mogła sprzyjać dieta, bogata w składniki o ściernej konsystencji. Uważa się, że w dzisiejszych czasach paradontoza ma związek z chorobami sercowo-naczyniowymi. Co ciekawe, także u Oetziego stwierdzono ślady zwapnienia naczyń krwionośnych, za które – jak i za paradontozę – mogła odpowiadać przede wszystkim dziedziczna skłonność.
Fakt, że Człowiek Lodu chorował na próchnicę, można powiązać z obecnością w jego diecie dużej ilości skrobi, np. z chleba czy owsianki. Stawały się one coraz bardziej popularne właśnie w neolicie, epoce rozwoju rolnictwa. Taki pokarm był jednak bardzo zdradliwy z powodu drobin i odprysków, jakie przedostawały się do ziarna w czasie jego rozcierania na żarnach.
Ślady po takich drobinach wciąż widać na zębach Oetziego. Być może również fragment kamienia obecny w owsiance sprawił, że jeden z trzonowców Oetziego został ukruszony i stracił wierzchołek. Są też ślady uszkodzeń mechanicznych, jak np. na jednym z siekaczy, na którym widać wyraźne odbarwienie.
Wyniki nowych badań wzbogacają wiedzę nt. diety żyjącego w neolicie człowieka. Mają też znaczenie dla badaczy ewolucji patologii jamy ustnej.
Dentysta na planie filmowym to potrzeba drugiego rzędu, ale nie w przypadku filmu, w którym większość aktorów ma jeszcze zęby mleczne. Okazuje się, że w przypadku zdjęć do Harry’ego Pottera dentysta miał co robić.
Oprac. AF na podst. PAP Nauka w Polsce
Fot. fernandozhiminaicela, pixabay.com
POWIĄZANE ARTYKUŁY
Naukowcy z ADA Forsyth Institute odkryli przeciwciała, które mogą odegrać kluczową rolę w diagnostyce chorób ogólnoustrojowych powiązanych z paradontozą. Opracowane narzędzie może w przyszłości pomóc nie tylko w wykrywaniu np. cukrzycy czy choroby Al...
Naukowcy z Japonii odkryli, że objętość hipokampu uległa zmniejszeniu u osób chorujących na paradontozę. Na tej podstawie autorzy wysnuli wniosek, że prawidłowy stan zdrowia jamy ustnej przekłada się na pracę ludzkiego mózgu. Według badań japońskich...
Choroba przyzębia może podwyższać ryzyko wystąpienia cukrzycy ciążowej, dlatego stan zdrowia jamy ustnej kobiety powinien być pod kontrolą zarówno przed, jak i w trakcie ciąży. Badanie przeglądowe oceniające zależność obu schorzeń zostało opublikowan...
Laserowe wybielanie zębów to zabieg z zakresu stomatologii estetycznej, który zyskuje na popularności dzięki natychmiastowym efektom oraz minimalnej inwazyjności. Zanim jednak zdecydujemy się na jego wykonanie, warto zapoznać się z przebiegiem wybiel...
Codzienna higiena to podstawa zdrowia jamy ustnej. Jednym z jej głównych elementów jest szczotkowanie zębów – i choć wydaje się ono prostą czynnością, to jednak wiele osób wciąż popełnia błędy podczas mycia zębów. Zatem jak prawidłowo dbać o zęby? Ja...
Rozchwiane zęby to nie tylko problem estetyczny, ale przede wszystkim zdrowotny, który może prowadzić do poważnych konsekwencji. Na stabilizację zębów rozchwianych np. na skutek urazów mechanicznych albo zaawansowanej paradontozy pozwala zabieg szyno...
Leczenie protetyczne pacjentów po zabiegach resekcyjnych lub urazach w obszarze części twarzowej czaszki należy do najtrudniejszych problemów w terapii, przed którymi staje lekarz protetyk. Zadaniem takich uzupełnień jest przede wszystkim ograniczeni...
Z badania przeprowadzonego przez naukowców z Uniwersytetu w Malmö wynika, że paradontoza jest jednym z czynników ryzyka wystąpienia u seniorów demencji – czytamy na stronie internetowej uczelni. Zespół naukowców z Uniwersytetu w Malmö przez sześć la...
W badaniu opublikowanym 25 lipca w czasopiśmie naukowym „Journal of Periodontal Research” wykazano, że prawie 3 na 4 pacjentów nie jest świadomych związku, jaki zachodzi pomiędzy periodontitis a innymi chorobami. Dzieje się tak niezależnie od statusu...
Według informacji opublikowanych w piśmie "General Dentistry", istnieją związki między nadwagą i otyłością a paradontozą. Osoby z nadmiarem kilogramów są bardziej narażone na zachorowanie. Badanie dotyczące związków nadwagi z paradontozą przeprowadz...
Wybielanie zębów to jedna z najczęściej wykonywanych procedur stomatologii estetycznej, pozwalająca na usunięcie przebarwień i dzięki temu – na poprawę wyglądu zębów. Warto jednak mieć świadomość, że nie każdy pacjent może poddać się temu zabiegowi. ...
