BMC Oral Health: zdrowie jamy ustnej i jakość życia osób z FASD

Zdrowie jamy ustnej może znacząco wpłynąć na ogólny stan zdrowia i jakość życia. Tym bardziej dotyczy to osób z niepełnosprawnością rozwojową, taką jak spektrum poalkoholowych zaburzeń rozwojowych (ang. foetal alcohol spectrum disorder; FASD). Chcąc uzyskać więcej informacji na temat stanu zdrowia jamy ustnej tych osób, badacze z Kanady porównali jakość życia związaną ze zdrowiem jamy ustnej z jakością życia w populacji ogólnej w mieście Saskatoon.

FASD może mieć wpływ na stan zdrowia osób, które przed urodzeniem miały kontakt z alkoholem. Jest to zaburzenie neurorozwojowe, które utrzymuje się przez całe życie i powoduje łagodne lub ciężkie upośledzenie rozwoju fizycznego, poznawczego, sensorycznego i behawioralnego. Według naukowców częstość występowania FASD w Kanadzie szacuje się na 1 na 100 osób, co daje ponad 330 000 osób dotkniętych tą chorobą.

Drażliwość, porywczość, opóźnienia rozwojowe, kłopoty z koncentracją i nauką

FASD wiąże się z pewnymi wyzwaniami i ograniczeniami, takimi jak drażliwość, porywczość, drżenia i opóźnienia rozwojowe w okresie niemowlęcym, a także nadpobudliwość, kłopoty z koncentracją i trudności w nauce w dzieciństwie. Badania wskazują, że osoby z FASD mają gorsze wyniki w zakresie zdrowia jamy ustnej, częściej też niż osoby zdrowe są leczone w znieczuleniu ogólnym. Mogą ponadto napotykać bariery w dostępie do opieki stomatologicznej.

Jak podali autorzy, 80% dorosłych Kanadyjczyków deklaruje dobry stan zdrowia jamy ustnej. Badani stwierdzili jednak, że w przypadku osób pochodzących z rodzin o niskich dochodach, osób nieubezpieczonych, zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin, z niepełnosprawnościami oraz przedstawicieli ludności tubylczej (tzw. Pierwszych Narodów) istnieje większe prawdopodobieństwo gorszego stanu zdrowia jamy ustnej. Może to przełożyć się na ich zdolność do rozmawiania i spożywania pokarmów, a to wpływa na samoocenę i zdrowie psychiczne.

W badaniu wzięły udział 154 osoby z FASD oraz grupa kontrolna składająca się również ze 154 zdrowych dorosłych. W badaniu posłużono się Kwestionariuszem Profilu Wpływu Zdrowia Jamy Ustnej (Oral Health Impact Profile – OHIP-14). Zawierał on 49 pytań pogrupowanych w siedem kategorii, które w dużym stopniu wpływają na jakość życia: ograniczenia funkcjonalne, ból fizyczny, dyskomfort psychiczny, niepełnosprawność fizyczna, niepełnosprawność psychiczna, niepełnosprawność społeczna oraz upośledzenia innego rodzaju.

Przekonanie o gorszym stanie zdrowia jamy ustnej u osób z FASD

W badaniu wykazano, że osoby z FASD mają przekonanie, że ich stan zdrowia jamy ustnej jest gorszy niż populacji ogólnej. Większość osób z grupy FASD doświadczyła też bólu fizycznego w ciągu ostatniego miesiąca. W obu grupach stwierdzono, że największą barierą w dostępie do opieki medycznej są koszty. Większość uczestników z grupy kontrolnej zadeklarowała niewielki wpływ poszczególnych czynników na jakość życia we wszystkich kategoriach – z wyjątkiem niepełnosprawności fizycznej. Z kolei większość pacjentów z grupy FASD miała gorsze wyniki w kategoriach takich jak dyskomfort psychiczny, niepełnosprawność psychiczna i upośledzenie.

Autorzy podkreślili konieczność przeprowadzenia dalszych badań w celu określenia najskuteczniejszych metod poprawy jakości życia powiązanej ze zdrowiem jamy ustnej u osób z FASD oraz opracowania strategii poprawy dostępu pacjentów tej grupy do opieki zdrowotnej.

Wyniki badania pt. „Jakość życia związana ze zdrowiem jamy ustnej u osób ze spektrum poalkoholowych zaburzeń rozwojowych – badanie przekrojowe” (The oral health-related quality of life for individuals with fetal alcohol spectrum disorder – a cross-sectional study) zostały opublikowane online w czasopiśmie naukowym „BMC Oral Health”.

Jaka jest rola lekarza stomatologa jako lekarza pierwszego kontaktu w walce z nałogiem nikotynizmu? Co lekarz zrobić może, a wręcz powinien? Mówi prof. Tomasz Konopka.

T.H.

Źródła: https://us.dental-tribune.com/

https://bmcoralhealth.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12903-023-03577-9