W jaki sposób lekarz może informować o swoich usługach?

Lekarzom i lekarzom dentystom nie można zabraniać udzielania informacji handlowych, czyli informacji o udzielanych przez nich usługach, ale stosować należy kryteria zapobiegające nadmiernej komercjalizacji przekazywanych informacji tak, aby lekarz/lekarz dentysta dochował wierności nakazom etycznym swojego zawodu – informuje Komisja Etyki Lekarskiej NIL w komentarzu dotyczącym etycznych zasad udzielania przez lekarzy informacji o oferowanych usługach.

Komisja Etyki Lekarskiej NIL przygotowała komentarz dotyczący art. 71. znowelizowanego Kodeksu Etyki Lekarskiej, poruszającego kwestię udzielania przez lekarzy informacji o oferowanych usługach. W znowelizowanym Kodeksie, który obowiązuje od 1 stycznia 2025 r. zapisano, że lekarz tworzy swoją zawodową opinię na podstawie wyników swojej pracy, ale jest również uprawniony do posługiwania się informacją o oferowanych usługach z zastrzeżeniem, że taka informacja będzie zgodna z zasadami etyki lekarskiej. – Informacja o oferowanych usługach oznacza każdą formę przekazu mającą na celu upowszechnianie wizerunku lekarza lub usług związanych z wykonywaniem zawodu lekarza – czytamy w art. 71 KEL.

Nie można zakazać lekarzom udzielania informacji handlowych

Art. 63. poprzedniej wersji Kodeksu Etyki Lekarskiej głosił, że lekarz tworzy swoją zawodową opinię jedynie na podstawie wyników swojej pracy, dlatego wszelkie reklamowanie się jest zabronione i że lekarz nie powinien wyrażać zgody na używanie swego nazwiska i wizerunku dla celów komercyjnych.

Jak poinformowała Komisja Etyki Lekarskiej NIL, artykuł ten wymagał m.in. dostosowania do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/958 z dnia 28 czerwca 2018 r. w sprawie analizy proporcjonalności przed przyjęciem nowych regulacji dotyczących zawodów regulowanych. Została ona zaimplementowana do polskiego prawa zmianą ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej. – Rozdział 6a. ustawy określa zasady procedowania aktu prawnego i normatywnego zawierającego przynajmniej jeden przepis regulacyjny, np. odnoszący się do reklamy. Przepisy te mają zastosowanie także do uchwał samorządów zawodowych, ponieważ mają one wpływ na warunki wykonywania zawodu regulowanego – poinformowano.

Z kolei w dyrektywie 2000/31/WE o handlu elektronicznym zapisano, że państwa członkowskie powinny uznać udzielanie informacji handlowych (czyli informacji o oferowanych produktach lub usługach) przez przedstawicieli zawodów regulowanych za dozwolone, pod warunkiem zgodności z zasadami wykonywania zawodu, dotyczącymi w szczególności niezależności, godności i prestiżu zawodu, tajemnicy zawodowej oraz rzetelności wobec klientów i innych przedstawicieli zawodu.

– Komisja Europejska we wskazówkach dotyczących implementacji dyrektywy 2000/31/WE uznała za niedozwolone określenie zamkniętego katalogu treści, które mogą być zawarte w informacjach handlowych. Nie można zatem zakazać stosowania informacji handlowej w wyżej wskazanym rozumieniu. Należy natomiast sformułować kryteria zapobiegające nadmiernej komercjalizacji przekazywanych przez lekarza informacji tak, by lekarz mógł dochować wierności nakazom etycznym swojego zawodu – podkreślono.

Jako informację handlową, według prawa UE, należy rozumieć każdą informację przeznaczoną do promowania – pośredniego lub bezpośredniego – towarów, usług lub wizerunku przedsiębiorstwa, organizacji lub osoby prowadzącej działalność handlową, gospodarczą, rzemieślniczą lub wykonującą zawód regulowany.

– Należy pamiętać, że intensywne używanie reklamy lub wybór agresywnych przekazów reklamowych, względnie mogących wprowadzić pacjentów w błąd co do oferowanych świadczeń diagnostycznych lub terapeutycznych, mogą szkodzić ochronie zdrowia i naruszać godność zawodu lekarza poprzez pogorszenie wizerunku zawodu lekarza, zmianę relacji między lekarzami a ich pacjentami lub poprzez wspieranie wykonywania nieodpowiednich lub nieuzasadnionych terapii – dodano.

Odpowiedzialność lekarza za publikowane treści

W art. 71. znowelizowanego KEL wskazano jednocześnie, że lekarz odpowiada za informację o oferowanych usługach opublikowaną przez osoby trzecie w jego imieniu lub na jego rzecz. – Informacja publikowana „w jego imieniu” to informacja publikowana z upoważnienia czy w zastępstwie lekarza; informacja publikowana „na jego rzecz” to informacja publikowana na podstawie zobowiązania kogoś innego do świadczenia usługi polegającej na publikacji informacji. Powyższe sformułowania, które znajdują się w art. 71 ust. 4 KEL wskazują na odpowiedzialność lekarza za świadomy udział w tworzeniu informacji handlowej. Oznacza to m.in., że lekarz w miejscu pracy powinien dbać o rzetelność informacji na jego temat publikowanych przez pracodawcę – czytamy.

Zapis ten ma również na celu przeciwdziałanie obserwowanym w przestrzeni medialnej przypadkom, w których lekarze z wykorzystaniem swojego autorytetu i powołując się na wykonywany zawód, promują usługi lub produkty niezwiązane z wykonywaniem zawodu lekarza.

Uważne słuchanie pacjenta, zwracanie się do niego z wykorzystaniem jego imienia oraz pozostawienie mu przestrzeni na swobodne wypowiedzi – to, zdaniem Sergiusza Szajka – trenera biznesu i coacha, współpracującego m.in. z siecią Medicover Stomatologia – tzw. złote zasady komunikacji lekarza dentysty z pacjentem.

Źródło: https://nil.org.pl/