Utrata zębów a kontrola glikemii u pacjentów z cukrzycą

W nowym badaniu, w którym oceniono stan ponad 180 000 pacjentów, wykazano istotny związek, jaki zachodzi pomiędzy utratą zębów a kontrolą glikemii u pacjentów chorujących na cukrzycę. Praca ukazała się w „Diabetology International”, oficjalnym czasopiśmie Japońskiego Towarzystwa Diabetologicznego.

U chorych na cukrzycę z poziomem HbA1c ≥ 7,0% odnotowano większą utratę zębów – także przy regularnej opiece stomatologicznej – w porównaniu z osobami wolnymi od cukrzycy lub z dobrze kontrolowaną chorobą. Poziom HbA1c ≥ 7,0% oznacza, że dana osoba nie osiąga zalecanego celu leczenia i istnieje większe ryzyko przewlekłych powikłań cukrzycy, a jednym z nich jest utrata zębów.

W badaniu przeprowadzonym wspólnie przez naukowców z Shiga University of Medical Science oraz firmę Sunstar wykazano również, że pacjenci z cukrzycą, którzy korzystali wyłącznie z leczenia stomatologicznego (bez podejmowania działań profilaktycznych), tracili zęby szybciej wraz z wiekiem.

Charakterystyka badania

Badanie przekrojowe pt. „Association among the number of natural teeth, dental maintenance visits and diabetes status: a cross-sectional study using employment-based healthcare claims database”  oparte było na analizie obszernej bazy danych obejmującej ponad 700 000 osób. Oceniano w nim zależność pomiędzy utrzymaniem zdrowia jamy ustnej, statusem cukrzycy a liczbą zębów własnych. Łącznie przebadano 705 542 osoby w wieku 20–74 lata, które odbyły coroczne badania profilaktyczne. Ich wizyty stomatologiczne przypisano do jednej z czterech kategorii: tylko profilaktyka, profilaktyka i leczenie, tylko leczenie oraz brak wizyt.

Status cukrzycy określano na podstawie kodów rozpoznań (według klasyfikacji ICD-10) oraz wartości HbA1c, przy czym ≥ 7,0% oznaczało niewystarczającą kontrolę glikemii. Dodatkowo w grupie 185 820 osób w wieku 40–69 lat przeanalizowano liczbę zębów w odniesieniu do statusu cukrzycy i praktyk w zakresie profilaktyki stomatologicznej (m.in. regularnych profesjonalnych higienizacji i kontroli).

Już wcześniej wiadomo było, że osoby zmagające się z cukrzycą są bardziej narażone na utratę zębów i w związku z tym wymagają regularnej opieki stomatologicznej. Dotychczas jednak niewiele badań na tak dużą skalę analizowało te zależności w oparciu o rzeczywiste dane medyczne.

Z badania wynika, że jedynie 46% uczestników badania odwiedziło dentystę w ciągu ostatniego roku. Najniższe wskaźniki dotyczyły osób młodych: 34% w grupie 20–29 lat oraz 43% w grupie 30–39 lat. Wizyty profilaktyczne stanowiły zaledwie 7% w grupie dwudziestolatków. Szczególnie niską częstość profilaktyki obserwowano u pacjentów z cukrzycą i HbA1c ≥ 7,0%.

Liczba zębów a kontrola glikemii

Pacjenci z cukrzycą na poziomie HbA1c ≥ 7,0% mieli mniej zębów – niezależnie od tego, czy korzystali z opieki profilaktycznej, czy wyłącznie poddawali się leczeniu. Największą utratę zębów z wiekiem stwierdzono u osób z niewyrównaną glikemią, które podejmowały wyłącznie leczenie stomatologiczne, bez profilaktyki.

Natomiast regularne wizyty profilaktyczne skutkowały lepszym utrzymaniem uzębienia, jednak nie wykazano różnic w liczbie zębów między osobami chorującymi na cukrzycę a pacjentami z cukrzycą dobrze kontrolowaną (HbA1c < 7,0%). Podkreśla to istotne znaczenie kontroli glikemii dla zdrowia jamy ustnej.

„Znaczenie regularnej profilaktyki stomatologicznej, zwłaszcza u osób z cukrzycą”

Autorzy badania wskazują na konieczność zintegrowanego podejścia do zdrowia – współpracy lekarzy medycyny i lekarzy dentystów w celu wspierania pacjentów, ze szczególnym naciskiem na profilaktykę u osób z cukrzycą.

Dr Katsutaro Morino z Shiga University of Medical Science podsumował: – Choć badanie ma charakter przekrojowy i nie dowodzi związku przyczynowo-skutkowego, jego siłą jest skala oraz szczegółowość ocenianych danych. Wyniki potwierdzają znaczenie regularnej profilaktyki stomatologicznej, szczególnie u pacjentów z cukrzycą. Mamy nadzieję, że zwłaszcza młodsze pokolenia wezmą sobie tę lekcję do serca.

– Istnieje wiele badań wskazujących na to, że choroba przyzębia ma duży wpływ na zdrowie ogólne. Wiąże się ją z chorobami układu sercowo-naczyniowego, reumatoidalnym zapaleniem stawów, preeklampsją czy cukrzycą – mówi prof. dr hab. n. med. Marta Cześnikiewicz-Guzik, kierownik Zakładu Periodontologii, Profilaktyki i Klinicznej Patologii Jamy Ustnej Instytutu Stomatologii Wydziału Lekarskiego UJ CM w Krakowie, specjalistka chirurgii stomatologicznej i periodontologii, autorka ponad 100 artykułów naukowych, członek Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego, Polskiego Towarzystwa Periodontologicznego oraz British Society of Periodontology.

Źródło: https://www.dental-nursing.co.uk/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/