Suchość jamy ustnej i niedobory śliny u osób z cukrzycą

Przekrojowe badanie naukowców z Hiszpanii potwierdziło, że u pacjentów chorujących na cukrzycę może występować suchość w jamie ustach i zmniejszone wydzielanie śliny. Praca podsumowująca badanie została opublikowana w czasopiśmie naukowym „Journal of Oral Pathology and Medicine”.

Jednak związek między cukrzycą, suchością w ustach oraz niską podażą śliny może być powiązany z kilkoma innymi czynnikami, takimi jak choćby dodatkowe schorzenia, z którymi zmaga się diabetyk.

– Związek zachodzący między cukrzycą, kserostomią i/lub nadmiernym wydzielaniem śliny jest złożony i może zależeć od różnych czynników – napisali autorzy z zespołu pod kierownictwem dr Isabel Sánchez Garrido z Uniwersytetu Complutense w Madrycie.

W badaniu wzięło udział 168 pacjentów z cukrzycą (53,6% kobiet, 46,4% mężczyzn), w średnim wieku nieco poniżej 73 lat. Zespół badawczy zebrał dane, które obejmowały płeć, typ cukrzycy, obecność innych schorzeń oraz liczbę i rodzaje przyjmowanych leków. Zebrano również informacje związane z kontrolą cukrzycy i czynnikami epidemiologicznymi. Pacjenci wypełniali kwestionariusz dotyczący kserostomii i mierzono u nich niestymulowany przepływ śliny.

Częstość występowania kserostomii wynosiła 52,4% (95% przedział ufności [CI], 59,8-44,8). Spośród badanych pacjentów 69 miało zmniejszony przepływ śliny, z częstością występowania wynoszącą 41,1% (95% CI, 48,6-33,8). Ustalono też, że problem ten w znacznie większym stopniu dotyczył kobiet niż mężczyzn (iloraz szans [OR], 2,5; 95% CI, 1,32-4,73; p = 0,005).

Pacjenci z cukrzycą typu 2 byli mniej narażeni na niedobory śliny w porównaniu z osobami chorującymi na cukrzycę typu 1 (T1DM) (OR, 0,28; 95% CI, 0,08-0,95; p = 0,04). Ograniczona produkcja śliny w mniejszym stopniu dotyczyła uczestników przyjmujących od czterech do sześciu leków (OR, 0,08; 95% CI, 0,02-0,32; p = 0,02) lub od siedmiu do dziewięciu leków (OR, 0,09; 95% CI, 0,2-0,41; p = 0,002), a także pacjentów z niedoborem witaminy D (OR, 0,08; 95% CI, 0,01-0,5; p = 0,007).

Leki dla diabetyków bez wpływu na produkcję śliny

Naukowcy z Hiszpanii dowiedli też, że słaba kontrola glikemii nie miała wpływu na występowanie kserostomii, podobnie jak przyjmowanie leków przeciwcukrzycowych. Jednak leki na inne schorzenia, np. na nadciśnienie oraz choroby neurologiczne, mogły powodować suchość w ustach i odpowiadać za niedobory śliny.

– Wyniki naszego badania podkreślają ogromną potrzebę opracowania przez specjalistów z zakresu stomatologii i geriatrii zindywidualizowanych metod diagnostycznych i kompleksowych planów leczenia zaburzeń wydzielania śliny w kontekście cukrzycy – podsumowali autorzy artykułu pt. „Xerostomia and Salivary Dysfunction in Patients With Diabetes Mellitus. A Cross-Sectional Study”.

– Prognozy demograficzne mówią o tym, że już niedługo 30% naszego społeczeństwa będą stanowić pacjenci w wieku senioralnym. Jednym z zadań Polskiego Towarzystwa Stomatologii Geriatrycznej jest opracowanie standardów opieki stomatologicznej nad takimi pacjentami, ale z uwzględnieniem ich częstej wielochorobowości i polifarmakologii – mówi prof. dr hab. n. med. Agnieszka Mielczarek, prodziekan ds. kierunków lekarsko-dentystycznego, higieny stomatologicznej i technik dentystycznych WUM, konsultant krajowa ds. stomatologii zachowawczej z endodoncją, wiceprezes PTSG.  – Lekarz dentysta musi być w takim przypadku członkiem szerszego zespołu medycznego, który będzie wspólnie planował i realizował terapię takiego pacjenta – dodaje. Zachęcamy do obejrzenia materiału filmowego zarejestrowanego podczas Mazowieckich Spotkań Stomatologicznych 2024.

Źródła: https://www.the-dentist.co.uk/

https://www.frontiersin.org/