Sejm przyjął nowelizację ustawy antytytoniowej. Co się zmieni?

Sejm uchwalił nowelizację ustawy antytytoniowej, która kompleksowo reguluje rynek elektronicznych papierosów i woreczków nikotynowych. Nowe przepisy zakazują ich sprzedaży osobom do 18. roku życia, przez Internet i w automatach. Poprawiają też nadzór nad składem tych produktów.

Nie ma żadnych wątpliwości, że tradycyjne papierosy są szkodliwe dla zdrowia – dlatego są ściśle regulowane zarówno przez przepisy krajowe, jak i unijne. W ostatnich latach pojawiły się jednak nowe, równie groźne produkty – e-papierosy (zarówno z nikotyną, jak i bez) oraz woreczki z syntetyczną nikotyną.

– Te produkty wydają się wyjątkowo atrakcyjne – nie tylko dla dorosłych, ale przede wszystkim dla młodych ludzi. Często sprawiają wrażenie mniej szkodliwych niż tradycyjne papierosy, co daje złudne poczucie bezpieczeństwa – czytamy w komunikacie ministerstwa zdrowia.

Dla wielu nastolatków jednorazowe e-papierosy to pierwszy kontakt z nikotyną i początek uzależnienia. Problem dotyczy nie tylko e-papierosów z nikotyną – produkty beznikotynowe też stanowią zagrożenie dla zdrowia.

Potrzeba regulacji

Dotychczasowe przepisy nie regulują płynów beznikotynowych do e-papierosów, niezależnie od ich rodzaju – zarówno jednorazowych, jak i wielorazowych. W efekcie nie podlegają one ograniczeniom wiekowym, jakie dotyczą wyrobów tytoniowych i płynów z nikotyną. Podobna sytuacja jest w przypadku woreczków nikotynowych – nie są sklasyfikowane jako wyroby tytoniowe ani produkty farmaceutyczne, więc są sprzedawane bez żadnych ograniczeń.

Dlatego trwają prace nad regulacjami, które wprowadzą surowe przepisy dotyczące tych produktów. 21 maja 2025 r. Sejm przyjął kolejną ustawę w tej sprawie. Pierwsza z nich już weszła w życie, a projekt kolejnej wkrótce zostanie przekazany do konsultacji.

Co wprowadzi nowelizacja ustawy?

Nowelizacja ustawy antytytoniowej wprowadzi:

– ograniczenia w obrocie i promocji beznikotynowych e-papierosów: zakaz sprzedaży wszystkich elektronicznych papierosów – jednorazowych i wielorazowych, z nikotyną i bez – dzieciom i młodzieży do 18. roku życia; zakaz sprzedaży w automatach i na odległość (np. przez Internet); zakaz reklamy i promocji (obecnie płyny bez nikotyny nie są uregulowane w ustawie, więc nie dotyczy ich żaden zakaz wynikający z ustawy tytoniowej); obowiązek oznakowania opakowań jako wyrobu szkodliwego dla zdrowia,

– zakaz palenia w miejscach publicznych (np. w szkołach, restauracjach, na placach zabaw, i przystankach komunikacji miejskiej) – ta zasada już dotyczy elektronicznych papierosów z płynem, który zawiera nikotynę,

– ograniczenia w obrocie pojemników zapasowych z płynem beznikotynowym do e-papierosów: zakaz sprzedaży dzieciom i młodzieży do 18. roku życia; zakaz sprzedaży w automatach i na odległość; zakaz reklamy i promocji; obowiązek oznakowania opakowań jako wyrób szkodliwy dla zdrowia; większy nadzór nad ich składem – skład będzie musiał być dostosowany do wymogów ustawy (płyn nie będzie mógł zawierać substancji o właściwościach rakotwórczych),

– ograniczenia w obrocie woreczków nikotynowych: zakaz sprzedaży dzieciom i młodzieży do 18. roku życia; zakaz sprzedaży w automatach i na odległość; zakaz reklamy i promocji; obowiązek oznakowania opakowań jako wyrób szkodliwy dla zdrowia; większy nadzór nad ich składem – będzie musiał być dostosowany do wymogów ustawy (woreczki nikotynowe nie będą mogły zawierać substancji o właściwościach rakotwórczych); ograniczenie maksymalnej zawartości nikotyny w woreczkach do 20 mg/g; uznanie za wyroby powiązane i zdefiniowanie jako produkty do użytku doustnego, które zawierają nikotynę (bez tytoniu) i są porcjowane w woreczkach.

Celem wdrażanych zmian jest ochrona zdrowia publicznego i zapobieganie uzależnieniom wśród dzieci i młodzieży. Badania Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wskazują, że młode osoby, które sięgają po e-papierosy – zarówno z nikotyną, jak i bez niej – ponad dwa razy częściej uzależniają się od tytoniu.

Nowe przepisy przewidują też obowiązek zgłaszania informacji o pojemnikach zapasowych do e-papierosów i woreczkach nikotynowych do Prezesa Biura ds. Substancji Chemicznych i dostosowanie ich składu do wymogów ustawy antytytoniowej. To pozwoli kontrolować ich skład oraz wyeliminuje z niego substancje niedozwolone i potencjalnie szkodliwe.

Zakaz sprzedaży smakowych wkładów do podgrzewaczy tytoniu

17 kwietnia br. weszły w życie przepisy, które zakazują sprzedaży podgrzewanych wyrobów tytoniowych o charakterystycznych aromatach, takich jak mentol czy owoce. Branża ma dziewięć miesięcy na wyprzedanie zapasów. Nowelizacja ustawy antytytoniowej uregulowała też podgrzewacze do tytoniu jako nowatorskie wyroby tytoniowe. Te przepisy dostosowują polskie regulacje do prawa Unii Europejskiej.

Prace nad zakazem sprzedaży jednorazowych e-papierosów i smakowych woreczków nikotynowych

Obecnie w uzgodnieniach wewnętrznych jest najnowszy projekt nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Został wpisany do wykazu prac legislacyjnych 17 marca br. W najbliższym czasie zostanie przekazany do konsultacji publicznych.

Rząd chce wprowadzić całkowity zakaz sprzedaży wszystkich jednorazowych e-papierosów (z nikotyną i bez niej), tak aby te produkty zniknęły z rynku oraz zakaz sprzedaży smakowych woreczków nikotynowych – aby w obrocie zostały tylko te o smaku tytoniu. Planowane są również nowe zasady sprzedaży innych wyrobów z nikotyną (np. gum, sprayów i tabletek z nikotyną). Mają być one traktowane jak leki i sprzedawane tylko w aptece po zatwierdzeniu przez Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (URPL). Resort zdrowia chce także mieć większą kontrolę nad e-papierosami i wprowadzić obowiązkowe badanie składu płynów w tego typu produktach.

Źródło: https://www.gov.pl/web/zdrowie/