„Pacjent z zaburzeniami hemostazy jest problematyczny dla dentysty”

– Znajomość zasad postępowania z pacjentem z zaburzeniami hemostazy ma ogromne znaczenie szczególnie dla dentystów wykonujących zabiegi inwazyjne – mówi dr n. med. Magdalena Górska-Kosicka z Kliniki Zaburzeń Hemostazy i Chorób Wewnętrznych IHIT w Warszawie. 4 i 9 czerwca wygłosi ona wykład podczas webinaru „Zdrowy uśmiech to nie wszystko! Co stomatolog powinien wiedzieć o hemostazie?”. Organizujemy go we współpracy z firmą GSK, właścicielem takich marek, jak Sensodyne, Corega i Parodontax.

Czym są zaburzenia hemostazy? Jakie konkretne stany i jednostki chorobowe kryją się pod tym pojęciem?

Dr n med. Magdalena Górska-Kosicka, Klinika Zaburzeń Hemostazy i Chorób Wewnętrznych IHiT w Warszawie: Termin hemostaza określa zespół procesów fizjologicznych zapewniających hamowanie krwawienia po przerwaniu ściany naczynia krwionośnego, szczelność łożyska naczyniowego, a także płynność krążącej krwi. Układ hemostazy tworzą ściany naczyń krwionośnych, płytki krwi, czynniki krzepnięcia, endogenne inhibitory krzepnięcia i układ fibrynolizy.

Hemostaza przypomina wagę, w której na jednej szali znajdują się czynniki przeciwkrwotoczne (płytki krwi, czynniki krzepnięcia, inhibitory fibrynolizy) a na drugiej – czynniki przeciwzakrzepowe (inhibitory krzepnięcia, aktywatory fibrynolizy). Upośledzenie funkcji jednego z tych elementów może prowadzić do powikłań krwotocznych lub zakrzepowych.

Z zaburzeniami hemostazy mają do czynienia lekarze większości specjalności. W prezentacji, do obejrzenia której chciałabym Państwa zaprosić, przedstawię praktyczne aspekty postępowania z chorym ze skazą krwotoczną w gabinecie stomatologicznym. Część z tych zaburzeń występuje powszechnie – są to choćby krwawienia u osób przyjmujących leki przeciwzakrzepowe. Inne natomiast są rzadkimi jednostkami chorobowymi, takimi jak np. hemofilia czy choroba von Willebranda.

Jakie znaczenie mogą mieć zaburzenia krzepnięcia dla przebiegu leczenia stomatologicznego? Jakie zabiegi mogą one utrudniać, a nawet uniemożliwiać?

– Znajomość zasad postępowania z pacjentem z zaburzeniami hemostazy ma ogromne znaczenie szczególnie dla dentystów wykonujących zabiegi inwazyjne. Nieświadomość występowania skazy krwotocznej u chorego lub nieznajomość zasad postępowania może prowadzić do poważnych powikłań krwotocznych. Z uwagi na specyfikę stomatologii, powikłania te – czyli krwiaki – będą zlokalizowane głównie w okolicy gardła oraz szyi, co może powodować ucisk na drogi oddechowe i stanowić zagrożenie życia. Z drugiej strony, obawa przed powikłaniami krwotocznymi u chorego ze skazą krwotoczną często prowadzi do odmowy wykonania zabiegu przez lekarza, co wiąże się ze znacznymi utrudnieniami w dostępie do opieki lekarskiej w tej grupie pacjentów.

Czy pytania dotyczące zaburzeń krzepnięcia powinny znaleźć się w wywiadzie przed leczeniem stomatologicznym? O co jeszcze w tym kontekście powinien pytać dentysta pacjentów?

– Dobrze zebrany wywiad lekarski powinien dostarczyć odpowiedzi na pytanie, czy pacjent posiada skazę krwotoczną. Oprócz typowych pytań o aktualne dolegliwości, choroby współistniejące czy przyjmowane leki, wywiad musi zawierać pytania o objawy skazy krwotocznej (skłonność do siniaczenia, przedłużone krwawienia z ran, krwawienia z nosa, krwotoczne miesiączki), powikłania krwotoczne po zabiegach inwazyjnych oraz występowanie skaz krwotocznych w rodzinie.

Czy u pacjentów z zaburzeniami hemostazy konieczne jest przeprowadzenie dodatkowych badań przed podjęciem leczenia stomatologicznego?

– W przypadku podejrzenia skazy krwotocznej konieczna staje się konsultacja hematologiczna i pogłębiona diagnostyka (przesiewowe i swoiste testy hemostazy). Trzeba jednak pamiętać, że istnieją skazy krwotoczne, które nie powodują odchyleń w przesiewowych testach hemostazy. Natomiast pacjent z rozpoznaną skazą krwotoczną przed zabiegiem inwazyjnym musi otrzymać odpowiednie leczenie hemostatyczne, m.in. leki antyfibrynolityczne oraz koncentraty niedoborowego czynnika krzepnięcia w osoczowych skazach krwotocznych.

Osobną grupę stanowią chorzy leczeni lekami przeciwpłytkowymi czy przeciwkrzepliwymi. Obecnie takich chorych w Polsce są miliony. Nieznajomość zasad postępowania w tej grupie może prowadzić zarówno do powikłań krwotocznych, jak i zakrzepowych. Czasowe wstrzymanie leczenia nie zawsze jest możliwe. Cześć zabiegów, zwłaszcza związanych z niewielkim ryzkiem krwawienia, można wykonać bez przerywania takiej terapii.

Dlaczego warto wziąć udział w webinarze? Jakie inne tematy poruszy Pani podczas swojego wykładu?

– Pacjent z zaburzeniami hemostazy jest zwykle problematyczny dla dentysty. Udział w spotkaniu „Zdrowy uśmiech to nie wszystko! Co stomatolog powinien wiedzieć o hemostazie?” pozwoli rozwiać Państwa wątpliwości i podsumować dotychczasową wiedzę na temat zaburzeń krzepnięcia krwi.

Dziękuję za rozmowę!

Webinar „Zdrowy uśmiech to nie wszystko! Co stomatolog powinien wiedzieć o hemostazie?” odbędzie się w dwóch terminach: 4 czerwca (czwartek) w godz. 13:00-15:00 oraz 9 czerwca (wtorek) w godz. 18:00-20:00. Udział w webinarze jest bezpłatny – wystarczy zarejestrować się na stronie Akademii Sensodyne. Po webinarze przewidziany jest test wiedzy – po jego rozwiązaniu każdy uczestnik otrzyma certyfikat potwierdzający udział oraz 2 pkt. edukacyjne. Zapraszamy!