„Najwyższy czas, by ciężar finansowania był przekazany na lepszą i nowocześniejszą profilaktykę”

Z okazji przypadającego w marcu Światowego Dnia Zdrowia Jamy Ustnej oraz trwającego Roku Edukacji Zdrowotnej i Profilaktyki w Senacie RP zorganizowano obrady okrągłego stołu na temat profilaktyki stomatologicznej. – Najwyższy czas, żebyśmy przestali tylko mówić o profilaktyce, a zaczęli wdrażać działania systemowe. Musimy położyć nacisk na edukację zdrowotną i stworzyć system, któremu Polacy będą ufać – powiedziała senator Agnieszka Gorgoń-Komor, jedna z inicjatorek spotkania.

Uczestnicy okrągłego stołu – zainicjowanego przez senacką Komisję Zdrowia oraz firmę Haleon – wskazali na kluczowe wyzwania i potrzeby stomatologiczne w naszym kraju oraz zastanawiali się, co zrobić, by zdrowe zęby stały się standardem. Celem spotkania było przedyskutowanie w gronie ekspertów i decydentów sposobów na poprawienie stanu zdrowia stomatologicznego w naszym kraju. Wskazywano kluczowe potrzeby higieny jamy ustnej Polaków oraz zarysowano ramy programów stomatologicznych, realizowanych w partnerstwie publiczno-prywatnym.

– Hasło „lepiej zapobiegać niż leczyć” jest nadal aktualne. Najwyższy czas, żebyśmy przestali tylko mówić o profilaktyce, a zaczęli wdrażać działania systemowe i dlatego tu dziś jesteśmy. Musimy położyć nacisk na edukację zdrowotną i stworzyć system, któremu Polacy będą ufać – stwierdziła senator Agnieszka Gorgoń-Komor i dodała, że „obecnie jednym z wyzwań jest niska dostępność publicznych usług profilaktycznych”.

– Programy profilaktyczne powinny być skupione na samorządach terytorialnych. To najwyższy czas, by ciężar finansowania był przekazany na lepszą i nowocześniejszą profilaktykę, by nasze społeczeństwo mogło uniknąć chorób drobnoustrojowych – wskazała senator Gorgoń-Komor.

Profilaktyka stomatologiczna – przez całe życie

Z badań wykonanych na zlecenie Haleon wynika, że 43% Polaków odwiedza dentystę przynajmniej raz w roku. Jednak aż 45% udaje się na wizytę dopiero wtedy, gdy pojawia się ból lub dyskomfort. Dlaczego tak się dzieje? 28% badanych nie widzi potrzeby regularnych kontroli, 27% odczuwa lęk przed wizytą, a 16% uważa je za zbędny wydatek.

– Profilaktyka stomatologiczna dotyczy całego okresu życia. Powinna być dostosowana do wieku i potrzeb pacjenta. Ponadto pamiętajmy, że leczenie stomatologiczne jest pierwszym etapem leczenia chorób wieloogniskowych. Bez zdrowej jamy ustnej pacjent nie może być ani skutecznie leczony, ani operowany – przypomniał podczas dyskusji dr Paweł Barucha, wiceprezes Naczelnej Izby Lekarskiej.

Jak stwierdził dr Barucha, „należy uczyć zasad profilaktyki od najmłodszych lat oraz wspierać młodsze pokolenia w edukowaniu dorosłych”. – Istotne jest również inwestowanie w zwiększanie świadomości pacjentów poprzez kampanie informacyjne, które umożliwiają dokonywanie świadomych wyborów – zaznaczył.

Podczas obrad dr Barucha przedstawił ulotkę, która trafi głównie do młodych pacjentów. Powstała we współpracy z firmą Haleon i jest aktualnie dystrybuowana do 1000 szkół w Polsce. Materiał będzie dostępny również w wybranych gabinetach stomatologicznych.

„Stomatologia stanowi integralną część medycyny”

– Zdrowie jamy ustnej to zdrowie całego organizmu – przekonywała prezydent Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego prof. Marzena Dominiak. – Zapominamy, że stomatologia stanowi integralną cześć medycyny. Choroby przyzębia i próchnicę można całkowicie wyeliminować dzięki właściwej higienie jamy ustnej, zapobiegającej osadzaniu się bakterii. Niestety, w Polsce dotykają one 80% populacji, podczas gdy według danych UE powinno to być zaledwie 20% obywateli – dodała.

– Profilaktyka stomatologiczna wymaga długofalowej strategii i zaangażowania w edukację zdrowotną jamy ustnej zarówno instytucji publicznych, jak i sektora prywatnego. Firma Haleon nie tylko dostarcza specjalistycznych produktów terapeutycznych do higieny jamy ustnej, ale także realizuje szereg działań edukacyjnych w polskich szkołach – powiedziała Justyna Ciępka, dyrektorka zarządzająca Haleon w Centralnej i Wschodniej Europie.

Justyna Ciępka wskazała, że dzięki specjalnemu programowi firmy Haleon w 2024 r. prawie 14 tys. dzieci miało szansę pogłębić swoją wiedzę dotyczącą higieny jamy ustnej, a kolejne 15 tys. skorzysta z programu w tym roku. – Prowadzimy kampanie edukacyjne w wielu krajach Europy, co pozwala nam na stopniową adaptację najlepszych praktyk w zakresie edukacji i profilaktyki zdrowia jamy ustnej w Polsce. Nasze zobowiązanie względem ochrony i poprawy zdrowia jamy ustnej to rola aktywnego doradcy i zaangażowanego partnera działań edukacyjnych przynoszących realną wartość i pozytywne zmiany wśród polskich pacjentów – dodała dyr. Ciępka.

Nakłady na publiczna stomatologię spadają

Jak poinformowano w trakcie debaty, realne nakłady na publiczną stomatologię spadły w latach 2009-2022 o prawie 21%. Jednocześnie Polska jest jednym z najszybciej starzejących się krajów w Unii Europejskiej. Według danych GUS-u, w 2021 r. ponad 20% populacji stanowiły osoby powyżej 60. roku życia. Starsi pacjenci często cierpią na poważne problemy z uzębieniem, co już stanowi wyzwanie dla stomatologii.

– Na Węgrzech prowadzimy program edukacji seniorów, jeżeli chodzi o utrzymanie dobrego zdrowia, w tym higieny jamy ustnej. Tak, jak edukujemy dzieci w Polsce, podobnie uczymy na Węgrzech ludzi starszych. Pomysły na skuteczną profilaktykę są i bardzo chętnie podzielimy się naszymi doświadczeniami – powiedziała Justyna Ciępka.

Debatujący przyznali, że w obliczu dynamicznie zmieniających się realiów gospodarczych i społecznych sektor publiczny stoi przed koniecznością poszukiwania nowych, efektywnych rozwiązań. Dyskutowane są modele współpracy, które mogą przynieść korzyści zarówno dla instytucji publicznych, jak i prywatnych podmiotów.

Jednym z rozwiązań może być partnerstwo publiczno-prywatne. To mechanizm, z którego od lat korzystają kraje wysokorozwinięte i który umożliwia poprawę jakości usług publicznych przy ograniczonych funduszach państwowych. Sektor prywatny, w tym także firmy farmaceutyczne, mogą nie tylko partycypować finansowo w inicjatywach profilaktycznych, ale także wspierać je merytorycznie, organizacyjnie, a także edukować pacjentów.

W obradach okrągłego stołu na temat profilaktyki stomatologicznej udział wzięły również Dominika Janiszewska-Kajka – zastępca dyrektora Departamentu Lecznictwa w Ministerstwie Zdrowia oraz Emilia Różycka – naczelnik Departamentu Kształcenia Ogólnego w Ministerstwie Edukacji Narodowej.

Źródło informacji: PAP MediaRoom

Fot. Marcin Oliva Soto