„Lex szarlatan” – nowe narzędzia do zwalczania pseudomedycyny

Wzmocnienie kompetencji Rzecznika Praw Pacjenta i wprowadzenie regulacji dotyczących praktyk pseudomedycznych – to podstawowe założenia projektu ustawy (tzw. lex szarlatan), który trafił właśnie do konsultacji publicznych.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o systemie powiadamiania ratunkowego odpowiada na dwa główne problemy: rozwój niebezpiecznych praktyk pseudomedycznych i medycznej dezinformacji oraz niewystarczającą skuteczność ochrony zbiorowych praw pacjentów.

Szacuje się, że w Polsce działalność pseudomedyczną może prowadzić od kilku do kilkunastu tysięcy osób i podmiotów. – Celem nowelizacji jest zatem wzmocnienie ochrony praw pacjenta przez usprawnienie mechanizmów nadzorczych, eliminację praktyk pseudomedycznych, które są szkodliwe lub niebezpieczne, a także zwiększenie efektywności działań Rzecznika Praw Pacjenta (RPP) m.in. poprzez nowe instrumenty prawne i możliwość nakładania kar – czytamy w komunikacie resortu zdrowia.

Nowe narzędzia interwencyjne i wyższe kary

Jak poinformowało ministerstwo, planowane są trzy zasadnicze obszary zmian. Pierwszy z nich obejmie postępowania w sprawie naruszeń praw zbiorowych pacjentów. Nowe narzędzia interwencyjne otrzyma Rzecznik Praw Pacjenta. Będzie on mógł wydawać ostrzeżenia publiczne (w sytuacjach zagrożenia zdrowia lub życia), decyzje tymczasowe (nakazujące powstrzymanie się stron postępowania od określonych działań do czasu jego zakończenia), a także zobowiązania do usunięcia skutków naruszeń – nawet jeśli naruszenie ustanie przed decyzją. Co ważne, orzecznictwo RPP będzie upowszechniane, a jego decyzje – publikowane.

Drugi obszar zmian to postępowania w sprawie praktyk pseudomedycznych. Rzecznik Praw Pacjenta otrzyma uprawnienia do prowadzenia postępowań dotyczących:

– działań zdrowotnych podejmowanych przez osoby bez kwalifikacji medycznych,

– stosowania lub oferowania metod wskazywanych błędnie jako lecznicze, prowadzących do pogorszenia zdrowia oraz zaniechania zgodnej z aktualną wiedzą medyczną metody diagnostycznej lub leczniczej,

– wykonywania działalności medycznej bez uzyskania właściwego wpisu do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą,

– dezinformacji medycznej (jeśli połączona będzie z zyskiem i publicznym rozpowszechnianiem).

– Zasady dotyczące prowadzenia postępowań w sprawach praktyk pseudomedycznych będą analogiczne do postępowań w sprawach praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów, włącznie z upowszechnianiem przez RPP orzecznictwa w tym zakresie – poinformowano.

Trzeci obszar zmian dotyczyć będzie nakładania kar pieniężnych. RPP zyska uprawnienia do nakładania kar już na etapie decyzji uznającej naruszenie zbiorowych praw pacjentów (obecnie jest to możliwe dopiero za brak zaniechania po decyzji), karania „recydywy” – czyli ponownego stosowania zakazanej praktyki oraz karania kierownika podmiotu (do 20-krotności przeciętnego wynagrodzenia) za dopuszczenie do naruszenia zbiorowych praw pacjenta. Podniesione zostaną także górne limity kar – odpowiednio do 100 tys. zł i 1 mln zł. Przepisy dotyczące kar pieniężnych w zakresie postępowań w sprawie naruszenia zbiorowych praw pacjentów będą miały zastosowanie także w przypadku praktyk pseudomedycznych.

– Projekt ustawy o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta ma zapewnić przede wszystkim, że świadczenia zdrowotne będą zgodne z aktualną wiedzą medyczną, zweryfikowaną naukowo i bezpieczną oraz dostarczyć realnych narzędzi prawnych do reagowania na zjawiska pseudomedyczne – podano w uzasadnieniu.

Projekt zmian w ustawie skierowany do konsultacji znajduje się tutaj.

Dobra komunikacja z pacjentem uwzględniająca uzyskanie zgody na leczenie, odpowiednie ubezpieczenie i właściwie prowadzona dokumentacja medyczna – to, zdaniem mec. Pawła Strzelca, podstawowe zasady minimalizowania ryzyka prawnego w codziennej pracy lekarzy dentystów. – Tylko dobra, obszerna, zawierająca wszelkie elementy dokumentacja medyczna jest narzędziem obrony praw lekarzy w ewentualnym sporze sądowym – podkreśla.

Źródło: https://www.gov.pl/web/zdrowie/