Czy lolamicyna skutecznie zwalczy bakterie Gram-ujemne?

Bytujące w jamie ustnej bakterie Gram-ujemne wywołują m.in. schorzenia przyzębia, infekcje jamy ustnej oraz ropnie. Są trudne do zwalczenia, ale w ostatnim czasie pojawiły się szanse na opracowanie antybiotyku, który będzie skuteczny w ich eliminacji. W badaniu opublikowanym niedawno w prestiżowym czasopiśmie „Nature” opisany został nowo opracowany antybiotyk przeciw bakteriom Gram-ujemnym – lolamicyna – który zwalczając szkodliwe patogeny, nie niszczy korzystnych dla zdrowia bakterii jelitowych.

Bakterie Gram-ujemne odpowiadają za szereg stanów chorobowych jamy ustnej – są głównymi czynnikami wywołującymi choroby przyzębia, infekcje jamy ustnej, a także ropnie. Leczenie powszechnie występujących infekcji jest prowadzone przy zastosowaniu antybiotyków, ale walka z bakteriami Gram-ujemnymi stanowi poważne wyzwanie – ze względu na ich zdolność do rozwijania oporności.

Jednak antybiotyki o szerokim spektrum działania, które są skuteczne przeciwko bakteriom Gram-ujemnym, niszczą także mikroflorę jelitową. To z kolei może zwiększać podatność na wtórne infekcje, np. bakterią Gram-dodatnią Clostridioides difficile, które mogą znacznie obniżać jakość życia pacjenta, a nawet zagrażać jego życiu (m.in. w przypadku ciężkiego zapalenia jelit).

Chociaż w ciągu ostatniej dekady w USA opracowano wiele nowych antybiotyków zwalczających bakterie Gram-ujemne, Agencja Żywności i Leków (FDA) nie dopuściła na rynek żadnego z nich. W badaniu opublikowanym niedawno w prestiżowym czasopiśmie „Nature”, opisany został nowo opracowany antybiotyk przeciw bakteriom Gram-ujemnym – lolamicyna – który zwalczając szkodliwe patogeny, nie niszczy korzystnych dla zdrowia bakterii jelitowych.

Czym jest lolamicyna?

Bakterie Gram-ujemne mogą odpowiadać za rozwój wielu poważnych chorób, w tym zagrażających życiu, takich jak sepsa, salmonella, cholera. Tworzą niezwykle silne bariery, które uniemożliwiają antybiotykom przenikanie do komórek i ich niszczenie, co czyni je szczególnie niebezpiecznymi.

Aby znaleźć metodę wyeliminowania tych bakterii, na Uniwersytecie Illinois przeprowadzono wstępne testy na ograniczoną skalę. Naukowcy skupili się na związkach, które wykazują działanie na „system Lol” (ang. localization of lipoproteins), zbiór białek występujących wyłącznie w bakteriach Gram-ujemnych.

Według głównego autora badania, dr. Paula Hergenrothera z Wydziału Chemii Uniwersytetu Illinois, związek o nazwie lolamicyna selektywnie zabija bakterie chorobotwórcze, oszczędzając te bakterie, które nie są patogenami. Dzieje się tak dzięki rozróżnianiu przez lolamicynę różnic między bakteriami w systemie Lol białek, który odpowiada za transport lipoprotein do ściany komórkowej bakterii. Wykazano, że lolamicyna jest skuteczna przeciwko ponad 130 wielolekoopornym szczepom i może eliminować szkodliwe bakterie bez zakłócania prawidłowego mikrobiomu jelitowego.

Chociaż opisane w „Nature” badania zostały przeprowadzone tylko na myszach, dają one szansę na skuteczność leczenia prowadzonego także u ludzi. Gryzonie z zakażeniem krwi bakteriami opornymi na antybiotyki przeżyły po zastosowaniu lolamicyny. Dla porównania, 87% myszy, którym nie podawano tego związku, straciły życie w ciągu zaledwie 3 dni.

Premedykacja antybiotykowa i stosowanie antybiotyków

Wraz z rosnącą świadomością na temat konsekwencji leczenia antybiotykami wzrosły kontrowersje wokół kwestii premedykacji antybiotykowej. Najnowsze badania i zaktualizowane wytyczne odzwierciedlają fakt, że premedykacja często przynosi więcej szkody niż pożytku. Zgodnie z nowymi rekomendacjami Amerykańskiego Towarzystwa Stomatologicznego (ADA), rutynowe stosowanie antybiotyków nie jest zalecane u pacjentów z dolegliwościami bólowymi związanymi z zapaleniem miazgą i tkanek okołowierzchołkowym. Jednakże, gdy użycie antybiotyków jest konieczne, może ono ograniczyć ryzyko rozwoju infekcji np. bakterią Clostridioides difficile.

Ponieważ za rozwój chorób przyzębia odpowiadają przede wszystkim bakterie Gram-ujemne, leczenie tych schorzeń może być bardzo trudne. Wprowadzenie nowego antybiotyku, skutecznego przeciwko bakteriom G−, zwłaszcza takiego, który mógłby być podawany miejscowo, stanowiłoby ogromną korzyść dla pacjentów.

W związku z tym badania nad potencjalnie ratującym życie działaniem tego związku powinny być kontynuowane. Pozwolą one ustalić, czy antybiotyk ten jest bezpieczny również dla ludzi oraz czy po jego zastosowaniu bakterie Gram-ujemne będą w stanie rozwinąć oporność.

Praca zatytułowana „A Gram-negative-selective antibiotic that spares the gut microbiome” została opublikowana 29 maja.

T.H.

Źródła: https://www.dentistryiq.com/

https://www.nature.com/