Czy leczenie wad zgryzu może prowadzić tylko specjalista ortodoncji?

Andrzej Cisło, wiceprezes NRL i przewodniczący komisji stomatologicznej NRL, odpowiedział na stanowisko prof. Beaty Kawali i prof. Joanny Lis – konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie ortodoncji w woj. dolnośląskim, które uważają, że leczenie ortodontyczne prowadzone przez dentystów bez specjalizacji z tej dziedziny, jest naruszeniem art. 58 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty i powinno być uznane za przestępstwo.

28 października 2021 r. komisja stomatologiczna Naczelnej Rady Lekarskiej przedstawiła stanowisko samorządu lekarskiego w sprawie kierunków zmian w zakresie kształcenia specjalizacyjnego lekarzy dentystów. Stanowisko to było efektem konsultacji prowadzonych zarówno wewnątrz samorządu, jak i z gronem konsultantów krajowych w dziedzinach lekarsko-dentystycznych oraz przedstawicielami jednostek prowadzących szkolenie specjalizacyjne lekarzy dentystów.

Efektem prowadzonych konsultacji było wywiązanie się dyskusji w przedmiocie zakresu uprawnień lekarzy posiadających i nie posiadających specjalizacji. Do Naczelnej Izby Lekarskiej przekazana została prezentacja wygłoszona podczas jednej z konferencji Polskiego Towarzystwa Ortodontycznego, której główną tezą było twierdzenie, że leczeniem wad zgryzu mogą zajmować się wyłącznie lekarze dentyści posiadający specjalizację z ortodoncji, a każda próba rozpoczęcia leczenia wad zgryzu bez specjalizacji jest przestępstwem, które powinno być zgłoszone do organów ściągania.

Każdy dentysta może prowadzić leczenie w pełnym zakresie

18 listopada 2021 r. komisja stomatologiczna NRL i zespół radców prawnych NIL odpowiedzieli na te twierdzenia. Pismo zostało przekazane do wiadomości ministra zdrowia i konsultantów krajowych z dziedzin lekarsko-dentystycznych. – W stanowisku Naczelnej Izby Lekarskiej wskazano, że wykonywanie zawodu lekarza dentysty w poszczególnych rodzajach świadczeń nie jest przez ustawę uzależnione od posiadania przez lekarza dentystę stosownej specjalizacji lekarsko-dentystycznej. Zatem lekarz dentysta, który posiada nieograniczone prawo wykonywania zawodu, może prowadzić leczenie stomatologiczne w pełnym zakresie, a co za tym idzie również leczenie ortodontyczne – podkreśla Andrzej Cisło.

W opinii zakwestionowano również twierdzenie, że lekarz bez specjalizacji podejmujący się leczenia ortodontycznego popełnia przestępstwo z art. 160 § 1 kodeksu karnego, czyli naraża człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utarty życia i zdrowia. – Nie można bowiem a priori założyć, że lekarz dentysta nieposiadający specjalizacji z zakresu ortodoncji, podejmujący się leczenia wad zgryzu, nie posiada umiejętności pozwalających na przeprowadzenie prawidłowego procesu leczenia i tym samym naraża swojego pacjenta na bezpośrednią utratę zdrowia. Fakt braku specjalizacji z danej dziedziny lekarsko-dentystycznej nie może być utożsamiany z brakiem umiejętności zawodowych, taka oceny powinna być zindywidualizowana i uwzględniać całokształt okoliczności faktycznych – dodaje.

Stanowisko konsultantek

14 grudnia 2021 r. do NRL wpłynęło kolejne pismo od prof. Beaty Kawali i prof. Joanny Lis. We wskazanymi piśmie nie zgadzają się one ze stanowiskiem przedstawionym przez Naczelną Izbę Lekarską. Pismo stawia następujące tezy:

– źródłem zakresu uprawnień lekarza dentysty nieposiadającego stopnia specjalizacyjnego jest zakres określony w sylabusach opracowanych przez powołane przy Uniwersytetach Medycznych Wydziałowych Zespoły ds. Jakości Kształcenia, a więc lekarz dentysta bez specjalizacji jest uprawniony jedynie do leczenia zachowawczego choroby próchnicowej, leczenia chorób zapalnych miazgi zębów i jej martwicy, usuwania zębów, wykonywania zdejmowanych uzupełnień protetycznych oraz leczenia zachowawczego chorób przyzębia,

– leczenie ortodontyczne i uprawnienia do jego prowadzenia wynikają z wyodrębnienia tej specjalizacji i zdefiniowania jej programu w rozporządzeniu ministra zdrowia z dnia 31 sierpnia 2020 r. w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarz dentystów,

– leczenie ortodontyczne przez osoby niebędące specjalistami z tej dziedziny jest naruszeniem art. 58 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty i powinno być uznane za przestępstwo – przepis ten stanowi, że kto bez uprawnień udziela świadczeń zdrowotnych polegających na rozpoznawaniu chorób oraz ich leczeniu, podlega karze grzywny.

Prawo wykonywania zawodu lekarza dentysty ma nieograniczony charakter

W odpowiedzi na pismo wiceprezes Naczelnej Rady Lekarskiej 10 stycznia br. skierował do obu pań kolejne wyjaśnienie i ponowne uzasadnienie stanowiska Naczelnej Rady Lekarskiej. Zdaniem NRL:

– prawo wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty ma co do zasady nieograniczony charakter,

– nie można zgodzić się z twierdzeniem, że zakres uprawnień lekarza wyznaczany jest przez zakres szkolenia przeddyplomowego – uczelnie mogłyby samodzielnie (choć w zgodzie ze standardami) określić zakres przekazywanych umiejętności i wówczas należałoby uprawnienia lekarza każdorazowo odnosić do konkretnej uczelni i roku jej ukończenia – mogłoby się wówczas okazać, że specjalista chirurg lub ortodonta, który nie ma specjalizacji z protetyki stomatologicznej, nie mógłby wykonać nawet pojedynczej korony protetycznej,

– wyprowadzony z rozporządzenia w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystów wniosek, że ustanawiając specjalizację w ortodoncji i określając jej program prawodawca wyłączył uprawnienia lekarzy, którzy nie odbyli tego szkolenia, jest wnioskiem zbyt daleko idącym,

– podjęcie decyzji o samodzielnym prowadzeniu leczenia wchodzi w zakres oceny należytej staranności, do której zobowiązany jest każdy lekarz.

– Powodem, dla którego Naczelna Rada Lekarska zmuszona jest prowadzić tę wymianę korespondencji są naprawdę trudne do oszacowania konsekwencje utrwalenia się poglądu o „przestępczym charakterze działalności” lekarzy niespecjalistów. Nie pozostałoby to bez wpływu zarówno na postępowania przed sądami lekarskimi, sądami cywilnymi i karnymi, jak też znalazłoby to odzwierciedlenie w decyzjach o charakterze systemowym władz publicznych. NRL nie uważa sytuacji prowadzenia leczenia specjalistycznego przez lekarzy niespecjalistów za modelową, ale pomiędzy stwierdzeniem tego faktu, a nazwaniem tej sytuacji przestępstwem, jest ogromna przepaść – podsumowano.

W ortodoncji niezwykle ważny dla efektu leczenia jest czas. Aparaty czy nakładki muszą być używane przez pacjentów przez wiele miesięcy. Czy dla pacjentów to stanowi problem? Czy współczesna ortodoncja pozwala ten czas skrócić? Odpowiada ortodonta dr Joanna Mrowiec.

Źródło: https://nil.org.pl/