Polacy w walce z pandemią dobrze oceniają medyków

W walce z pandemią to naukowcy są najlepiej ocenianą przez Polaków grupą. Za nimi są pracownicy służby zdrowia. Z kolei w kwestiach zdrowia 80% respondentów bardziej ufa rodzinie niż lekarzom czy pielęgniarkom – wynika z badania socjologa dr. hab. Michała Wróblewskiego z UMK.

Badanie w ramach projektu „Pandemia w oczach Polaków. Badania społeczne nad percepcją chorób zakaźnych, zaufaniem i ryzykiem” przeprowadzono w listopadzie 2020 r. za pomocą techniki CATI (computer assisted telephone interview) na reprezentatywnej ze względu na wiek, płeć i miejsce zamieszkania próbie 1000 osób.

– Nieoczekiwanym skutkiem pandemii jest wzrost zainteresowania nauką. Wszyscy rozmawiamy o danych, krzywych wykładniczych, białku wirusa, wektorach czy mRNA. Podziwiamy naukowców i coraz bardziej im ufamy. Potwierdzają to również badania, które pokazały, że to właśnie naukowcy są grupą najlepiej ocenianą, jeżeli chodzi o walkę z pandemią (lepiej niż lekarze, rząd czy władze lokalne). Ponadto z badań porównujących nastawienie mieszkańców różnych krajów UE wynika, że w trakcie pandemii Polacy mają większe zaufanie wobec nauki i technologii niż przed jej wybuchem, chociaż nadal pozostają bardziej sceptyczni niż mieszkańcy innych europejskich nacji – powiedział dr. hab. Michał Wróblewski, profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i badacz Łukasiewicz – Centrum Oceny Technologii.

Na drugim miejscu – pod względem oceny walki z pandemią – znalazła się ochrona zdrowia. Kolejne miejsca zajęły: policja, władze lokalne, sanepid, media, rząd i Kościół katolicki.

Komu ufają Polacy w kwestii zdrowia?

Zaskakujące dla Wróblewskiego były m.in. wyniki dotyczące zaufania Polaków w kwestii zdrowia. – Polacy bardziej niż lekarzom w kwestiach zdrowia ufają rodzinie i znajomym. Z jednej strony jest to na pewno wyraz faktu, że społeczeństwo polskie bardzo ceni rodzinę jako kluczową wartość. Z drugiej natomiast jest to dość niepokojące – ekspertyza medyczna powinna być głównym przedmiotem odniesienia w podejmowaniu decyzji w sprawie zdrowia, a bazowanie wyłącznie na niezweryfikowanej i nieopartej na dowodach naukowych wiedzy przekazywanej w rodzinie bądź w gronie znajomych może mieć przykre konsekwencje – wskazał badacz.

Statystyki? Nie wierzymy im

Autora raportu zaskoczył również stopień nieufności wobec statystyk i zakażeń. – Nasze badania przeprowadziliśmy w szczycie jesiennej fali zachorowań, która przyniosła łącznie, licząc z tzw. nadmiarowymi zgonami, bardzo dużo ofiar śmiertelnych. Rok 2020 zamknęliśmy z największą od drugiej wojny światowej liczbą śmierci. Zaskakujące jest to, że nie wywołało to w zasadzie żadnej wyraźnej reakcji społecznej. Niewiara w statystyki może to do pewnego stopnia tłumaczyć – być może jako społeczeństwo nie zdajemy sobie sprawy z wymiaru tej tragedii i staramy się ją zbagatelizować poprzez niewiarę w oficjalne statystyki – ocenił.

Niemal co drugi badany (45%) uważa bowiem, że statystyki są raczej zawyżone lub zawyżone; że są adekwatne uważa 27%, a że zaniżone – 23%.

Jeśli zaś chodzi o statystyki dotyczące zakażeń – z jednej strony jest 35% osób, które uważają, że są one zaniżone, a z drugiej – 37% uważających, że są one zawyżone.

(…)

Obawiamy się kryzysu i kolejnej pandemii

44% respondentów ocenia, że w porównaniu z innymi krajami UE, polska służba zdrowia do walki z pandemią była przygotowana gorzej, a 40% – że tak samo. W przypadku kolejnej pandemii będzie ona przygotowana tak samo (44% respondentów).

Wśród zagrożeń dla kraju Polacy najbardziej obawiają się kryzysu gospodarczego (68%) oraz kolejnej pandemii choroby zakaźnej (54%). Jeśli chodzi o zagrożenia indywidualne – bardziej obawiają się zachorować na raka niż choroby zakaźnej.

Co drugi badany uważa, że media zwykle wyolbrzymiają zagrożenia związane z epidemiami.

Jako najbardziej uzasadnione obostrzenia wprowadzone w trakcie pandemii Polacy uznają ograniczenie podróży międzynarodowych i nakaz noszenia maseczek. Najmniej aprobaty zyskały zakaz wstępu do parków i lasów oraz ograniczenie podróży między miastami.

Obok Wróblewskiego autorami opisywanego raportu są: mgr Andrzej Meler (UMK) oraz dr hab. Łukasz Afeltowicz (AGH). Dr Wróblewski wraz z zespołem z Łukasiewicz – Centrum Oceny Technologii chciałby też przeprowadzić badania nad procesem szczepień – przyjrzeć się, jak funkcjonuje program, jakie są jego mocne i słabe strony i w jaki sposób można go poprawić w przyszłości (np. przy okazji wspominanej czasem możliwości czy konieczności trzeciej dawki szczepienia).

Jakie mogą być konsekwencje pojawiania się kolejnych mutacji COVID-19? Czy przy ich specyfice (m.in. większa łatwość zakażenia, wyższa śmiertelność) mogą one storpedować proces pokonywania pandemii związany z akcją szczepień? To pytanie stawiamy dr. hab. n. med. Tomaszowi Dzieciątkowskiemu, wirusologowi.

Źródło: https://naukawpolsce.pap.pl/